آب‌ سرد درمانی؛ فواید و مضرات حمام یخ

مدت کوتاهی در آب سرد بمانید. پیش از دچار شدن به بی‌حسی، درد یا لرز، از آب خارج شوید ایندیپندنت فارسی: غوطه‌ور شدن در آب سرد از فعالیت‌هایی است که برخی آن را دوست دارند و برخی نه. طرفداران این فعالیت به صورت هفتگی یا حتی روزانه معتقدند که برای سلامت روانی و جسمی آن‌ها مفید است.

به گزارش مجله خبری «کانورسیشن»، گفته می‌شود که درمان با آب سرد را می‌توان به شکل شنا در فضای باز در دریاچه‌ها، رودخانه‌ها یا اقیانوس‌ها، یا با دوش آب سرد و حتی حمام یخ به کار گرفت. مدتی است که ورزشکاران از آن به مثابه راهی برای کاهش درد عضلانی و تسریع دوره بهبود استفاده می‌کنند؛ به این صورت که معمولا بعد از ورزش، حدود ۱۰ دقیقه در آب سرد با دمای ۱۰ تا ۱۵ درجه سانتیگراد می‌مانند.

آب سرد و سرمادرمانی همچنین برای کمک به درمان عوارض افسردگی، درد و میگرن استفاده شده است. در واقع، روایت‌های زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد درمان با آب سرد زندگی‌ها را تغییر داده، قلب‌های شکسته را درمان کرده و در دشواری‌ها به افراد کمک کرده است.

در حالی‌که نتیجه بسیاری از مطالعات، از فواید حمام یخ و ارتباط آن با سرعت بهبودیابی پس از ورزش حکایت داشته است، تحقیقاتی در ۲۰۱۴ نشان داد که تاثیر این کار ممکن است مشابه دارونماها باشد.

در واقع، تحقیقات در مورد مزایای احتمالی درمان با آب سرد در فضای بسته یا با شنا در فضای باز هنوز در مراحل اولیه است، اما به وضوح می‌دانیم که فرو رفتن در آب سرد ممکن است اثرات احتمالی مضری بر بدن انسان داشته باشد.
خطرات آب سرد
نکته مهم در مورد هر فعالیتی که برای تاثیر درمانی در نظر گرفته شود،  این است که دست‌کم «هیچ ضرری نداشته باشد». اما در مورد آب سرد نمی‌توان چنین گفت، زیرا خطرات زیادی دارد.

در حال حاضر هنوز پشتوانه‌ای علمی برای حمایت کامل از آب سرد به منزله روش درمانی موجود نیست و مدت باقی ماندن در آب سرد یا دمای خاصی که دارای بهترین عملکرد باشد، تعیین نشده است. اما آنچه می‌دانیم، این است که وقتی پای از فرو رفتن در آب سرد در میان باشد، قطعا نباید افراط به خرج داد. به عبارت دیگر، رفتن در آب سردتر یا طولانی‌تر ماندن در آن، فایده ندارد و در واقع، ممکن است اثر معکوس داشته باشد.

در انگلستان، دمای آب در محیط‌های طبیعی در تابستان تقریبا بین ۱۰ تا ۲۸ درجه سانتیگراد است و در زمستان بین هفت درجه سانتیگراد تا صفر کاهش می‌یابد. باید گفت که دمای آب‌های آزاد از دمای هوا پایین‌تر است، از این رو در آوریل که دمای هوا ممکن است گرم باشد، دمای آب دریا، حتی در سواحل جنوبی، احتمالا زیر ۱۰ درجه سانتیگراد خواهد بود.

در پیوند با درمان با آب سرد، ممکن است به نظر برسد که دوش گرفتن با آب سرد و حمام یخ، گزینه‌های کم‌خطرترند، زیرا در مقایسه با آب‌های آزاد، می‌توان از نظر دما و زمان قرار گرفتن زیر آب، کنترل بیشتری داشت. اما به دلیل احتمال سردتر بودن دمای آب دوش و حمام یخ و ماهیت انفرادی فرو رفتن در آب، این شیوه‌ها نیز خطرهای چشمگیری دارند.

یکی از مشکلات کمتر شناخته‌شده مرتبط با فرو رفتن در آب سرد، پدیده‌ای به نام «آسیب سرمای بدون انجماد» است. زمانی که در معرض سرما قرار می‌گیریم، طبیعی است که دست‌ها و پاها بسیار سرد یا بی‌حس شوند و ممکن است هنگام گرم کردن مجدد، احساس سوزن‌سوزن شدن یا تیر کشیدن پدید آید. برای بیشتر افراد، این عوارض گذرا است و حس‌های طبیعی در عرض چند دقیقه برمی‌گردند. اما برای کسانی که به «آسیب سرمای بدون انجماد» دچار شوند، به دلیل آسیب عصبی و عروق خونی، این عارضه‌ها (درد، تغییر حس و حساسیت به سرما)  ممکن است سال‌ها در بخش‌های آسیب‌دیده باقی بمانند.

این وضعیت به دلیل قرار گرفتن بلند‌مدت در شرایط سرد و مرطوب رخ می‌دهد؛ مانند آنچه در سنگرها در طول جنگ دیده می‌شود، و از این رو به آن لقب «پای سنگر» داده‌اند. صرفا ارتش مستعد ابتلا به این بیماری نیست، بلکه مواردی هم در افراد افراطی و کسانی که ورزش‌های آبی انجام می‌دهند، گزارش شده است.

مسئله دیگر  در پیوند با فرو رفتن در آب سرد و آسیب سرمای غیریخبندان، مشخص نبودن میزان سردی است. از این گذشته، واکنش‌های بدن افراد به خنک‌سازی نیز تفاوت‌های زیادی دارد. بر فرض، به نظر می‌رسد که افرادی با اصلیت آفریقایی و کارائیبی، بیشتر در معرض دچار شدن به آسیب سرمای بدون انجمان قرار می‌گیرند. از این رو، خطرات ناشی از قرار گرفتن در معرض سرما نیز برای افرادی با شرایط و سوابق گوناگون، متفاوت است.

با این حال، یک مطالعه دلگرم‌کننده در ۲۰۲۰ در مورد شناگران آب سرد نشان می‌دهد که اگرچه آن‌ها ممکن است به سرما حساس شوند، اما این موضوع با آسیب به رگ‌های خونی در پوست ارتباطی ندارد.
نکاتی در مورد آب سرد
با توجه به نکات ذکرشده، اگر می‌خواهید آب سرد درمانی را امتحان کنید، مواردی در میان است که باید در نظر بگیرید:

- پیش از شروع این کار، با پزشک عمومی خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که انجام آن برای شما ایمن است.

- اطمینان یابید که تنها نیستید و آب بی‌خطر است - اگر این کار را  در فضای باز انجام می‌دهد، جزر و مد، جریان آب، امواج، موانع زیر آب، آلودگی و عروس‌های دریایی را در نظر بگیرید.

- برنامه‌ریزی کنید که چطور باید بدون خطر به آب وارد و از آن خارج شوید (به خاطر داشته باشید که وقتی سردتان است، عضلات شما به خوبی کار نمی‌کنند و ممکن است نتوانید دست‌ها و پاهایتان را احساس کنید.)

- اطمینان یابید که چگونه پس از خروج از آب می‌توانید خود را گرم کنید - مطمئن شوید که حوله، لباس خشک، بادگیر، نوشیدنی گرم و سرپناه دارید. تا زمانی که کاملا گرم نشده‌اید، رانندگی و دوچرخه‌سواری نکنید.

- فقط مدت کوتاهی در آب سرد بمانید. پیش از دچار شدن به بی‌حسی، درد یا لرز، از آب خارج شوید.