دارویی تازه برای کند کردن روند پیشرفت آلزایمر

بی بی سی: محققان می‌گویند که یک داروی تازه در کند کردن روند بیماری آلزایمر موثر بوده است. این دومین دارو برای مقابله با آلزایمر است که در کمتر از یک سال معرفی می‌شود.

کارشناسان می‌گویند این روند نشان می‌دهد که امکان در دسترس قرار گرفتن داروها برای معالجه این بیماری به زودی ممکن است، چیزی که تا این اواخر «غیرممکن» به نظر می‌رسید.

شرکت «الی لیلی» گزارش داده است که دارویش به نام «دونانِماب» روند پیشرفت این بیماری را حدودا یک سوم کم می‌کند.

با این حال دو داوطلب، و احتمالا یک نفر سوم، در نتیجه تورم خطرناک مغز بعد از مصرف این دارو جان باختند.

دونانماب به همان شیوه «لکانماب» عمل می‌کند؛ داروی دیگری که از سرعت این بیماری می‌کاهد و در زمان معرفی سروصدای زیادی کرد.

هر دو آنها «آنتی‌بادی‌هایی» شبیه به آنچه بدن ما برای دفع ویروس‌ها تولید می‌کند هستند. اما اینها برای پاکسازی یک ماده چسبناک از مغز به نام «بتا آمیلوئید» طراحی شده‌اند.

آمیلوئید در فضای میان سلول‌های مغزی انباشته می‌شود؛ جرمی که یکی از نشانه‌های مهم آلزایمر شناخته می‌شود.

دکتر کت مامِری، محقق ارشد اختلالات ذهنی در بیمارستان ملی عصب‌شناسی و جراحی مغز بریتانیا، گفت: «نبرد برای یافتن معالجاتی که مسیر بیماری آلزایمر را عوض می‌کند بعد از چند دهه درحال تغییر است.»

«ما اکنون در حال ورود به دوره تغییر مسیر بیماری هستیم، و به طور واقع‌بینانه می‌توانیم امیدوار باشیم فرد مبتلا را با مدیریت طولانی مدت بیماری به جای مراقبت‌های تسکینی و حمایتی معالجه کنیم.»

جزئیات کامل کارآزمایی‌های شرکت «الی لیلی» هنوز منتشر نشده اما یافته‌های کلیدی آن چنین است:

 *   ۱۷۳۴ نفر که در اولیه‌ترین مراحل ابتلا به آلزایمر بودند در آن شرکت کردند

 *   دونانِماب به صورت ماهانه تزریق شد تا زمانی که پلاک‌های متمایز در مغز ناپدید شدند

 *  سرعت بیماری به طور کلی حدود ۲۹ درصد کاهش یافت - و در مجموعه ای از بیماران که محققان فکر می‌کردند احتمال بیشتری دارد به دارو جواب دهند تا ۳۵ درصد

*    افرادی که این دارو را دریافت کردند، عمدتا زندگی روزمره خود را دنبال کردند. آنها از جمله می‌توانستند درباره رویدادهای جاری بحث کنند، رانندگی کنند یا سرگرمی‌های خود را دنبال کنند

با این حال تورم مغزی یک عارضه جانبی شایع در یک سوم این بیماران بود.

این عارضه در اسکن‌های مغزی تشخیص داده شد اما عمدتا خفیف یا بدون علائم بود. با این حال ۱.۶ درصد داوطلبان دچار تورم خطرناک مغزی شدند. دو مورد مرگ مستقیما به این تورم نسبت داده شد و داوطلب سوم پس از بروز چنین مشکلی جان خود را از دست داد.

دکتر مارک مینتون، معاون تحقیق و توسعه گروه علوم اعصاب الی لیلی، گفت: «ما از مزایای بالینی بالقوهای که دونانماب ممکن است ارائه دهد دلگرم شده‌ایم، هرچند مانند خیلی از درمان های موثرِ بیماری‌های ناتوان کننده و کشنده، خطرات در ارتباط با این معالجات وجود دارد که ممکن است جدی باشد و جان بیمار را تهدید کند.»

این شرکت اعلام کرد که روند تایید دونانِماب را برای استفاده در بیمارستان‌ها در چند ماه آینده آغاز خواهد کرد.

دکتر لیز کولتارد، از دانشگاه بریستول، گفت که این دارو «عوارض جانبی قابل توجهی» دارد و داده های کافی درازمدت در مورد آن وجود ندارد، اما این دارو می‌تواند «به مردم کمک کند تا برای مدت بیشتری بعد از ابتلا به آلزایمر زندگی خوبی داشته باشند.»

وجود دو دارو که با هدف گرفتن آمیلوئید باعث کند شدن روند بیماری می‌شود، دانشمندان را متقاعد کرده است که پس از دهه‌ها عذاب و ناکامی در مسیر درستی قرار گرفته‌اند.

پروفسور جان هاردی، از موسسه تحقیقاتی دمانس (خردسودگی) بریتانیا، که پژوهش‌های او ۳۰ سال پیش به ایده هدف قرار دادن آمیلوئید منجر شد، گفت: «این تحول باید هر گونه شک و تردید در مورد رویکرد جاری را برطرف کند. داشتن دو دارو برای رقابت عالی است.»

دکتر سوزان کولهاس، از مرکز تحقیقات آلزایمر بریتانیا، گفت: «ما اکنون در آستانه اولین نسل از معالجات بیماری آلزایمر قرار داریم، چیزی که خیلی‌ها تا همین یک دهه پیش غیرممکن می‌دانستند.»

با این حال به نظر می‌رسد این داروها فقط در مراحل خیلی اولیه بیماری - قبل از اینکه مغز بیش از حد آسیب دیده باشد - موثرند.

و اگر این داروها در بریتانیا تایید شود، همچنان نیازمند انقلابی در نحوه تشخیص بیماری هستیم تا این داروها موثر باشند.