دادگاه لاهه: صلاحیت بررسی شکایت ایران از آمریکا را نداریم

دویچه وله: دادگاه بین‌المللی لاهه از خود برای رسیدگی به پرونده آزادسازی حدود دو میلیارد دلار دارایی مسدود شده ایران در آمریکا سلب صلاحیت کرد. دادگاه در عین حال آمریکا را ناقض معاهده مودت با ایران دانست و به پرداخت غرامت موظف کرد.

دادگاه بین‌المللی لاهه با بررسی شکایت و درخواست ایران برای آزاد کردن حدود دو میلیارد دلار دارایی‌ مسدودشده این کشور در آمریکا، به عدم صلاحیت قضایی خود برای صدور رأی در مورد دارایی‌های بانک مرکزی ایران حکم داد.

دادگاه در عین حال در حکم ۶۷ صفحه‌ای خود در روز پنج‌شنبه ۳۰ مارس (۱۰ فروردین) اعلام کرد که برخی از اقدامات آمریکا در انسداد دارایی‌های ایران و ایرانی‌ها در ایالات متحده نقض معاهده مودت بین دو کشور است.

دادگاه می‌گوید، به دلیل نقض این معاهده دو کشور باید در مورد غرامت و میزان آن که باید به ایران پرداخت شود با یکدیگر گفت‌وگو کنند.

در صورتی که طرفین در مورد رقم غرامت به توافق نرسند، باید به دادگاه لاهه رجوع کنند تا در این مورد تصمیم بگیرد.

دادگاه بین‌المللی لاهه از جمله نهادهای سازمان ملل متحد است که به شکایت‌های کشورهای عضو از یکدیگر رسیدگی می‌کند.

پس از آن که در سال ۲۰۱۶ دیوان عالی آمریکا، حکم داد به بازماندگان چند حمله تروریستی از محل حدود دو میلیارد دلار دارایی‌های مسدود شده ایران غرامت پرداخت شود، جمهوری اسلامی به دادگاه لاهه شکایت برد.

اگر یکی از دو طرف از اجرای حکم دادگاه لاهه خودداری کند، دیگری می‌تواند موضوع را در شورای امنیت سازمان ملل مطرح کند.

احکام دادگاه لاهه لاز‌م‌الاجرا هستند، اما این دادگاه از قوه قهریه لازم برای اجرای اجباری احکامش برخوردار نیست. شورای امنیت تنها نهاد سازمان ملل است که می‌تواند از قوه قهریه در این باره استفاده کند.

ایران در شکایت خود گفته که آمریکا به شکل "غیرقانونی" دارایی‌هایش را مسدود کرده است. در شکایت تهران تاکید شده که با توجه به دشواری‌های اقتصادی ناشی از تحریم، ایران به این دارایی‌ها نیاز دارد.

در حکم دیوان عالی آمریکا آمده بود که از محل یک میلیارد و ۷۵۰ میلیون دلار از دارایی‌های ایران که بخش بزرگی از آن متعلق به بانک ملی و باقی متعلق به دیگر نهادهاست، به بازماندگان و قربانیان حملات "تروریستی" پرداخت شود.

این حملات شامل بمب‌گذاری در پایگاه نیروهای نظامی آمریکا در بیروت در سال ۱۹۸۳ و انفجار پایگاه نیروهای نظامی آمریکایی در شهر خُبر عربستان سعودی می‌شود که به‌ترتیب ۲۴۱ و ۱۹ نظامی آمریکایی در آن‌ها کشته شدند.

ایران دست داشتن در همه این حملات را رد کرده است.
استقبال ایران از حکم دادگاه لاهه
وزارت خارجه جمهوری اسلامی در واکنش به رای دیوان بین‌المللی دادگستری بیانیه داد و آن را "سند دیگری بر حقانیت مواضع جمهوری اسلامی و بیان‌ کننده رفتارهای متخلفانه دولت آمریکا" خواند.
در این بیانیه از جمله آمده که جمهوری اسلامی "از همه ابزارها و طریق دیپلماتیک، حقوقی و قضایی برای مطالبات مردم شریف ایران و منافع ملی ایرانیان" استفاده خواهد کرد.