وال استریت جورنال:کاهش برنامه های انتقادی ایران اینترنشنال در برابر توقف حملات حوثی ها، بخشی از توافق ایران و عربستان است

علی شمخانی (راست) دبیر شورای عالی امنیت ملی ایران همراه با وانگی یی، رئیس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجه حزب کمونیست چین، و مساعد بن محمد العیبان، مشاور امنیت ملی عربستان، در مراسم امضای توافق تهران و ریاضرادیو فردا: روزنامه «وال‌استریت‌جورنال» در گزارشی پیرامون توافق ایران و عربستان برای از سرگیری روابط دیپلماتیک دوجانبه، از قول منابعی نوشت که ریاض قبول کرده است پوشش برنامه‌های انتقادی شبکه تلویزیونی «ایران اینترنشنال» که بودجه آن از طریق «بازرگانان سعودی» تامین می‌شود، کاهش یابد و ایران نیز متعهد شده است جلوی حملات حوثی‌ها به این کشور را بگیرد.

ایران در ماه‌های گذشته بارها شبکه «ایران اینترنشنال» را به «تحریک» اعتراضات مردمی متهم کرده بود.

یک سخنگوی «وُلنت مدیا»، مالک شبکه «ایران اینترنشنال»، به وال‌استریت‌جورنال گفته است این رسانه مستقل است و روابط ایران و عربستان هرگز تاثیری در دستورالعمل‌های تحریریه و گزارش‌های این رسانه نداشته و نخواهد داشت.

این گزارش با استناد به منابع رسمی ایران و عربستان می‌افزاید ایران نیز قول داده است «تشویق نیروهای شیعه حوثی در یمن برای حمله به خاک عربستان را متوقف کند». ائتلافی به رهبری عربستان از سال ۲۰۱۵ درگیر جنگ با شورشیان حوثیِ مورد حمایت ایران است.

با این‌حال، طی یک سال گذشته عربستان و حوثی‌ها بر سر برقراری آتش‌بس به توافق رسیده و در ماه‌های گذشته نیز مذاکرات مستقیم میان آن‌ها در جریان بوده است.

جان آلترمن، کارشناس خاورمیانه در اندیشکده مرکز مطالعات استراتژیک و بین‌المللی، به این روزنامه آمریکایی گفته است: چین با میانجی‌گری اخیر، در تلاش برای تغییر افکار جهانی درباره قدرت و نقش این کشور بوده و همچنین در صدد تغییر نگرشی است که نظم مستقر به رهبری ایالات متحده را تنها انتخاب مسئولانه برای پیشبرد امنیت جهانی می‌داند.

وال‌استریت‌جورنال می‌نویسد بازگشایی سفارتخانه‌ها و احیای روابط دیپلماتیک میان ریاض و تهران به احتمال زیاد نمی‌تواند تنش‌های امنیتی طولانی‌مدت و دهه‌ها رقابت برای نفوذ در منطقه را فورا کاهش دهد.

این گزارش می‌افزاید تحلیلگران همچنین بر این عقیده هستند که این توافق بدون تمکین سپاه پاسداران، تشکیلات تندرویی که نفوذ مسلحانه در خاورمیانه را سنگ بنای سیاست خود قرار داده است، پایدار نخواهد بود.

روابط ایران و عربستان در سال ۲۰۱۶ و در پی حمله به سفارت ریاض در تهران قطع شد و چندین بار تلاش برای از سرگیری روابط دو کشور به شکست منجر شده بود.

در این میان، مقامات عربستان و آمریکا به وال‌استریت‌جورنال گفته‌اند این بار مقامات جمهوری اسلامی در پی سقوط ارزش ریال و اعتراضات گسترده مردمی، برای رسیدن به توافق انگیزه‌ای مضاعف پیدا کردند.

این گزارش از قول مقامات ایرانی نوشته است که آن‌ها انتظار دارند جمهوری اسلامی از مزایای اقتصادی عادی‌سازی روابط با عربستان برخوردار شود: «ایران با روسیه ائتلاف نظامی تشکیل داده، اما روسیه ثابت کرده است کمک فوری اقتصادی برای ایران ندارد. از سوی دیگر، ارسال پهپادهای ایرانی به روسیه برای استفاده در جنگ اوکراین، همچنین سرکوب بی‌رحمانه اعتراضات مردمی شانس توافق هسته‌ای و لغو تحریم‌ها را به شدت کاهش داده است».

مصطفی پاکزاد، مشاور برخی شرکت‌های خارجی فعال در ایران، به وال‌استریت‌جورنال گفته است «توافق با عربستان سعودی یک اقدام تاکتیکی از سوی ایرانِ تحت انزوای گسترده بین‌المللی و نزدیک به فروپاشی اقتصادی است».

چین بزرگترین واردکننده نفت خام از ایران است و اهرم اقتصادی قابل توجهی در اختیار دارد.

خبرگزاری نیمه رسمی مهر نیز اخیرا گزارش داد چین به ایران اجازه داد تا به بخش‌هایی از وجوه مسدود شده خود در بانک‌های چینی (که مجموعاً ۲۰ میلیارد دلار ارزیابی می‎شود) دسترسی داشته باشد.

این گزارش همچنین می‌افزاید در گردهمایی دسامبر ۲۰۲۲ در یک مرکز همایش سلطنتی در ریاض، رهبران شش کشور عربی عضو شورای همکاری خلیج فارس از پیشنهاد رئیس‌جمهور چین برای برگزاری نشست و کاهش تنش با ایران استقبال کردند: «چند روز پس از اجلاس ریاض، مقامات چینی برنامه‌های خود را با ایرانی‌ها در میان گذاشتند و مقامات ایران نیز در پاسخ گفتند در صورتی که پکن زبانی که در بیانیه مشترک با کشورهای عرب خلیج فارس درباره مالکیت جزایر سه‌گانه به کار برده است را نرم‌تر کند، آماده مذاکره با عربستان با میانجی‌گری چین هستند».

این گزارش می‌افزاید بعد از این مذاکره، شاهزاده فیصل بن فرحان، وزیر خارجه عربستان سعودی، در اجلاس ماه ژانویه مجمع جهانی اقتصاد، داووس، در کشور سوئیس بدون اشاره به نقش چین گفت در تلاش هستیم راهی برای گفتگو با ایران پیدا کنیم.

وال‌استریت‌جورنال می‌نویسد در پی آن، ایران علی باقری کنی، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای، را راهی پکن کرد و در ازای نقش‌آفرینی بیشتر چین در مذاکرات، سرمایه‌گذاری در ایران و حمایت از ارزش ریال، قول داد ایران برای مذاکرات با عربستان پیش‌شرط تعیین نکند.