شش نفر از مخالفان سرشناس جمهوری اسلامی «منشور همبستگی و سازماندهی» منتشر کردند

بی بی سی: شش نفر از چهره‌های سرشناس اپوزیسیون جمهوری اسلامی در خارج از ایران متنی را با عنوان «منشور همبستگی و سازماندهی» منتشر کرده‌اند.

حامد اسماعیلیون، نازنین بنیادی، رضا پهلوی، شیرین عبادی، مسیح علینژاد و عبدالله مهتدی اولین امضاکنندگان این متن هستند.

در این متن بر حکمرانی دموکراتیک، حقوق بشر، کرامت انسانی، عدالت، صلح، پایداری محیط‌ زیستی و شفافیت اقتصادی تاکید شده است. یکی از موارد مشخص مورد نظر این منشور «انحلال سپاه» است و در چند جای آن بر «یکپارچگی سرزمینی» تاکید شده است.

این منشور ۱۷ بند دارد. در نخستین بند این منشور بر ضرورت «تعیین نوع حکومت از طریق همه‌پرسی و استقرار یک نظام دموکراتیک سکولار (بر مبنای اصل جدایی دین از حکومت)» تاکید شده است.

دومین بند این منشور درباره «حفظ یکپارچگی سرزمینی ایران با پذیرش گوناگونیِ زبانی، قومی (اتنیکی)، مذهبی و فرهنگیِ آن» است. گفته می‌شد این موضوع، پیشتر از موارد اختلاف شماری از چهره‌ها و احزاب به شمار می‌آمد. بعدتر در بند ششم و ذیل بخشی با عنوان «حقوق بشر و کرامت انسانی» به «پذیرش جایگاه زبان‌های مادری بر اساس قوانین و کنوانسیون‌های بین‌المللی» هم اشاره شده است.

«لغو مجازات اعدام و هر نوع کیفر جسمانی؛ ممنوعیت هر نوع مجازات خودسرانه در دوران گذار» از جمله مواد دیگر این منشور است. «انحلال سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و تمام زیرمجموعه‌های آن» هم از بندهای این منشور است.

در بند ۹ این منشور نیز به حقوق زنان و افراد دارای معلولیت اشاره شده است: «پیوستن و عمل به کنوانسیون بین‌المللی رفع هرگونه تبعیض علیه زنان، عمل به کنوانسیون حمایت از افراد دارای معلولیت».

پیشتر، هشت چهره سرشناس ایرانی در نشستی در دانشگاه جورج تاون با تاکید بر «همبستگی» با هدف سقوط جمهوری اسلامی ایران وعده داده بودند که «منشور همبستگی و سازماندهی برای ایران» را تا پایان ماه قبل میلادی منتشر کنند. از آن جمع نام گلشیفته فرهانی و علی کریمی در زیر امضاهای منشور اخیر به چشم نمی‌خورد.

اکنون در «منشور همبستگی و سازماندهی برای آزادی (مهسا)» ذکر شده که «این منشور ابتدا بر فعالیت‌های خارج از کشور تکیه می‌کند که می‌تواند زمینه را برای مشارکت فعالانه‌ کنشگران داخل کشور فراهم کند.»

امضا کنندگان منشور کنونی نوشته‌اند «انزوایِ جهانیِ جمهوری اسلامی از اولین گام‌های لازم برای ایجاد تغییر است». آنها ایجاد فشار بین‌المللی بر جمهوری اسلامی برای لغو حکم اعدام و آزادی زندانیان سیاسی در ایران، اخراج سفرا و وابستگان جمهوری اسلامی را از برنامه‌های خود عنوان کرده‌اند. هر چند همزمان تاکید شده «تاثیرگذاریِ این دولت‌ها باید به نحوی صورت بپذیرد که آن‌ها حق دخالت در امور داخلی و تصمیمات مردم ایران را نداشته باشند.»

این شش تن نوشته‌اند «گام‌های بعدی با حضور کنشگران داخل ایران بر عدالت انتقالی، تشکیل شورای انتقال قدرت و راهکارهای انتقال قدرت به حکومتی دموکراتیک، ملی و سکولار تمرکز می‌کند».

رضا پهلوی و مسیح علی نژاد و حامد اسماعیلیون پس از انتشار این منشور در یک برنامه لایو در اینستاگرام حاضر شدند.

رضا پهلوی در این گفتگو بار دیگر بر همبستگی در میان ایرانیان تاکید کرد و گفت «این اولین بار است که دنیا به طور جدی با آلترناتیوهای جمهوری اسلامی مذاکره می‌کند».

حامد اسماعیلیون بر لوگوی این منشور تاکید کرد که تمام عناصر «زن، زندگی، آزادی» در آن وجود دارد. او گفت روند نگارش این منشور شاید کُند بود اما «سازنده» بود.

مسیح علی‌نژاد گفت با وجود «اختلاف نظرها»، هیچ گاه تا این حد شاهد «احترام و همبستگی» چهره‌‎های سیاسی اپوزیسیون نبوده است.

این چندمین متنی است که در هفته‌های اخیر زیر نام منشور و پیمان منتشر و در آن، بر حقوق بنیادین مردم در تحولات آینده ایران تاکید می‌شود.

در میانه بهمن ماه هم میرحسین موسوی، از چهره‌های شاخص جنبش سبز در پیامی از حبس خانگی خواهان تشکیل مجلس موسسان، تدوین یک قانون اساسی جدید «برای نجات ایران» شد که به گفته او باید در یک همه‌پرسی آزاد به تایید مردم برسد.

در داخل ایران نیز نزدیک ۲۰ تشکل‌ مستقل صنفی و‌ مدنی داخل ایران یک «منشور‌ مطالبات حداقلی» منتشر کردند. نهادهای امضاکننده تحقق این خواست‌ها را «اولین فرامین و نتیجه‌ اعتراضات بنیادین مردم ایران» دانستند.

«پیمان دادخواهی» نیز متن مشابهی است که در هفته‌های اخیر منتشر شده است.
امضاکنندگان «منشور همبستگی و سازماندهی» کیستند؟
حامد اسماعیلیون: دندانپزشک و نویسنده ساکن کانادا. او همسر و دخترش را در فاجعه سرنگونی هواپیمای اوکراینی با موشک سپاه از دست داد و به یکی از چهره‌های کلیدی دادخواهی قربانیان خشونت حکومت ایران تبدیل شده است. حامد اسماعیلیون می‌گوید به دنبال مقام سیاسی نیست.

نازنین بنیادی: بازیگر ایرانی-بریتانیایی سینما و تلویزیون که در سریال‌های بزرگی چون «میهن» و «ارباب حلقه‌ها» ایفای نقش کرده است. او فعالیت‌هایی در دفاع از حقوق بشر داشته و چند سال از سخنگویان عفو بین‌الملل بود. نازنین بنیادی در جریان اعتراضات در شورای امنیت سازمان ملل سخنرانی کرد.

رضا پهلوی: فرزند محمدرضا شاه پهلوی و ولیعهد پیشین ایران. او در سال ۱۳۵۹ در تبعید به عنوان پادشاه ایران سوگند یاد کرد، اما بعد از آن گفته به این نتیجه رسیده که نباید بحث شکل حکومت مانع همسویی مخالفان جمهوری اسلامی شود. رضا پهلوی در سال‌های اخیر بر شعارهایی چون اتحاد، دموکراسی و حقوق بشر تاکید داشته است.

شیرین عبادی: وکیل دادگستری، حقوقدان و برنده جایزه صلح نوبل. او از بنیانگذاران کانون مدافعان حقوق بشر در ایران است و تا زمانی که در ایران بود وکالت برخی از مهمترین پرونده‌های سیاسی را به عهده داشت. شیرین عبادی از سرشناس‌ترین فعالان حقوق زنان و حقوق بشر ایران و منطقه است.

مسیح علینژاد: روزنامه‌نگار و کنشگر. او در سال‌های اخیر در پوشش اخبار اجتماعی و حقوق بشری ایران نقش پررنگی داشته است. مسیح علینژاد با کارزارهایی چون «آزادی یواشکی» و «چهارشنبه‌های سفید» روی موضوع حجاب اجباری تمرکز داشته است. او به همراه چهره‌هایی از اپوزیسیون روسیه و ونزوئلا سازمان جهانی آزادی را تاسیس کرده است.

عبدالله مهتدی: دبیرکل حزب کومه‌له کردستان ایران که یک حزب چپگرا و طرفدار خودمختاری برای کردهای ایران است. عبدالله مهتدی از ۱۳۶۲ تا ۱۳۷۲ دبیرکل حزب کمونیست ایران بود. او اما بعدتر در سال ۲۰۰۰ میلادی همراه بخش بزرگی از اعضای کومه‌له از حزب کمونیست ایران جدا شد.