ایران و عربستان «ظرف حداکثر دو ماه روابط دیپلماتیک» را از سر می‌گیرند

 اعدام شیخ باقر النمر، روحانی سرشناس شیعه در عربستان در دی‌ماه ۱۳۹۴ منجر به خاموش شدن کامل چراغ روابط دیپلماتیک این دو کشور با یکدیگر شد.صدای آمریکا: رسانه‌های داخلی ایران می‌گویند تهران و ریاض، با میانجیگری چین، برای ازسرگیری روابط خود که در سال‌های اخیر سرد شده توافق کرده‌اند.

در بخشی از بیانیه‌ای که خبرگزاری تسنیم به عنوان بیانیه سه‌جانبه ایران، عربستان و چین منتشر کرده آمده است ایران و عربستان «ظرف حداکثر دو ماه، روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفته و سفارت‌خانه‌ها و نمایندگی‌ها را بازگشایی کنند»، وزرای امور خارجه دو کشور با یکدیگر دیدار کنند، و دو کشور در «امور داخلی یکدیگر» دخالت نکنند.

این بیانیه با تقدیر از نقش چین در دستیابی به توافق می‌گوید:‌ «در نتیجه‌ گفتگوهای انجام شده، جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی توافق کردند ظرف حداکثر دو ماه روابط دیپلماتیک خود را از سر گرفته و سفارت‌خانه‌ها و نمایندگی‌ها را بازگشایی کنند.»

بیانیه می‌افزاید به‌دنبال سفر بهمن‌ماه ابراهیم رئیسی به پکن، علی شمخانی دبیرشورای عالی امنیت ملی ایران از روز ۱۵ اسفندماه در شهر پکن با هدف پیگیری توافقات سفر رییس جمهوری ایران، مذاکرات فشرده‌ای را به منظور حل‌وفصل نهایی موضوعات فیمابین تهران-ریاض با همتای سعودی خود آغاز کرد.
بر اساس این بیانیه سه کشور ایران، عربستان و چین «اراده قاطع خود را جهت به‌کارگیری تمامی تلاش‌ها برای تقویت صلح و امنیت منطقه‌ای و بین‌المللی اعلام می‌نمایند.»
روابط ایران و عربستان چرا سرد شد؟
روابط ایران و عربستان پیوسته فراز و نشیب‌هایی را تجربه کرده است. اما اعدام یک روحانی سرشناس شیعه در عربستان در دی‌ماه ۱۳۹۴ منجر به خاموش شدن کامل چراغ روابط دیپلماتیک این دو کشور با یکدیگر شد.

اعدام شیخ نمر باقر النمر واکشن‌های تندی را از طرف مقامات ایرانی به همراه داشت. آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران، گفت: «دست انتقام الهی گریبان سیاستمداران سعودی را خواهد گرفت.»

در پی اعدام این روحانی توسط عربستان، معترضان در مشهد به ساختمان کنسولگری عربستان حمله کردند، پرچم عربستان را از ساختمان کنسولگری آن کشور پایین کشیدند، و به سوی ساختمان کنسولگری عربستان مواد آتش‌زا پرتاب کردند. همزمان در تهران نیز عده‌ای وارد ساختمان سفارت عربستان شدند و با به زیر کشیدن پرچم آن کشور اموال داخل ساختمان را تخریب و بنای داخلی سفارت عربستان را به آتش کشیدند.

عربستان سعودی سفارت خود را تعطیل کرد و در واکنش به شرایط تعیین‌شده از سوی عربستان، حکومت ایران از شرکت زائران ایران در حج خودداری کرد. در نهایت بعد از انجام مذاکراتی میان مقامات ایران و عربستان توافق شد که زائران ایرانی در حج ۱۳۹۶ شرکت کنند.

از هنگام قطع روابط دیپلماتیک میان ایران و عربستان چند دور مذاکرات در عراق کشور میانجی برگزار شده است. سوم اردیبهشت، بغداد برای پنجمین بار میزبان مذاکرات ایران و عربستان بود، خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه، همان زمان مذاکرات را رو به جلو و مثبت توصیف و ابراز‌امیدواری کرد موضوعات در دستور کار با ارتقای سطح گفت‌وگو‌های سیاسی زودتر حل‌وفصل شود اما اکنون با گذشت یک ماه از آخرین اظهار نظرات او می‌گوید که «هنوز برای بازگشایی سفارت در تهران و ریاض خیلی زود است.»

عربستان سعودی عمدتاً سنی‌مذهب و ایران شیعه که هر دو به نوعی درگیر نیرو‌های نیابتی در سراسر خاورمیانه هستند. عربستان در تلاش است که از یک سو با اصلاح قوانین اساسی و از بین بردن برخی محدودیت‌ها از جمله حجاب و گسترش روابط دیپلماتیک خود با کشور‌های منطقه جایگاه خود را در خاورمیانه و جهان مستحکم‌تر کند.

این در حالی است که از سال گذشته تا تابستان امسال پنج دور مذاکره میان دو کشور در عراق و عمان برگزار شده بود تا روابط از سر گرفته شود اما گویا یخ روابط سرانجام در چین آب شد.