جلسه غیرعلنی مجلس و شایعه سقوط تیم محمد مخبر،معاون اول ابراهیم رئیسی
+15
رأی دهید
-0
ایندیپندنت فارسی:داریوش معمارنمایندگان مجلس شورای اسلامی، روز شنبه ۶ اسفند، هم‌زمان با رسیدن قیمت دلار به مرز۵۶ هزار تومان، با حضور نمایندگانی از دولت سیزدهم، آخرین وضعیت بازار ارز و اقتصاد ایران را در یک جلسه غیرعلنی بررسی کردند.
جلسه امروز با حضور محمد مخبر، معاون اول ابراهیم رئیسی، سید احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصاد و محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی، برگزار شد. گفته میشود نتایج جلسه غیرعلنی امروز می‌تواند بر آینده تیم اقتصادی دولت ابراهیم رئیسی با توجه به شرایط موجود موثر باشد.
اگرچه همه جزئیات جلسه غیرعلنی مجلس و دولت بر سر مسائل اقتصادی و افزایش لجام‌گسیخته نرخ ارز و کالاهای اساسی منتشر نشده است، اما بر طبق گفته منابع آگاه، غیرواقعی بودن اعداد و ارقام بودجه سال ۱۴۰۲ و شکست برنامه‌های اقتصادی دولت برای کنترل بازار جزء مسائلی‌اند که احتمالا اختلاف بر سر آن‌ها، موجب افزایش فشارها بر ابراهیم رئیسی برای تغییر تیم اقتصادی او میشود.
حمیدرضا میرتاج‌الدینی، عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس شورای اسلامی، درباره جلسه امروز در گفت‌وگویی تصریح کرد: «آقای مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور اظهار داشت که در ابتدای دولت سیزدهم مشکلاتی وجود داشته که به مرور زمان این مشکلات در حال کاهش یافتن است و به‌زودی در بازار ارز نیز شاهد حل مشکل و ثبات خواهیم بود.»
میرتاج‌الدینی همچنین با اشاره به گزارش وزیر اقتصاد به نمایندگان، مدعی شد که پشت پرده اختلالات بازار ارزی شناسایی شده است و به‌زودی نهادهای امنیتی و اطلاعاتی و قضایی تکلیف این افراد را مشخص می‌کنند.
اما سید نظام‌الدین موسوی، سخنگوی هیئت‌رئیسه مجلس، به موارد دیگری از این جلسه اشاره کرد که نشان می‌دهد توضیحات اعضای دولت ناکافی بوده است. به گفته موسوی، نظرات متفاوتی از زبان مسئولان شنیده شده است که نشان می‌دهد در تیم اقتصادی دولت ناهماهنگی وجود دارد.
برخی دیگر از نمایندگان مجلس نیز با اشاره به تناقض استدلالی تیم اقتصادی ابراهیم رئیسی در‌خصوص شرایط موجود، تاکید کرده‌اند در این جلسه اجرایی نشدن برخی از احکام قانونی بودجه مانند کالابرگ، مشخص نبودن نگاه کارشناسی غالب در دولت در مقوله ارز و نبود ثبات سیاست‌ها و اشراف بانک مرکزی بر بازار ارز، نشانه‌های ناکارآمدی تیم اقتصادی دولت است.
اختلاف نظر میان اعضای تیم اقتصادی دولت سیزدهم از همان روزهای نخست شکل‌گیری کابینه مطرح بود. حضور محمد مخبر در جایگاه معاون اولی و اختلاف‌نظر او با مدیران اقتصادی هم‌سو با ابراهیم رئیسی، ازجمله مسعود میر‌کاظمی، رئیس سازمان برنامه‌وبودجه و فرهاد رهبر، مشاور ارشد و مغز متفکر اقتصادی رئیسی طی دهه‌های اخیر، با توجه به شرایط فعلی اقتصاد ایران این شایعه را مطرح کرده است که تداوم وضع بحرانی سبب شده رئیسی به‌دنبال کنار گذاشتن مخبر و تیم اقتصادی او باشد.
از سوی دیگر، نزدیکی محمد مخبر به رهبر جمهوری اسلامی نیز به‌عنوان پشتوانه محکم باعث شده است تحلیل‌گران سیاسی کنار گذاشتن او از کابینه را در شرایط فعلی ممکن ندانند.
مشخص نیست در جلسه غیرعلنی امروز مجلس شورای اسلامی دقیقا چه سخنانی میان نمایندگان و محمد مخبر طرح شده است که با پایان جلسه بار دیگر بحث کنار رفتن او از دولت در محافل سیاسی شنیده میشود و حتی از پرویز فتاح، رئیس بنیاد مستضعفان، به‌عنوان جایگزین او یاد میشود.
اگرچه تا این لحظه مهم‌ترین خروجی جلسه به نظر تصمیم بر تشکیل کارگروه ویژه میان مجلس و دولت برای رفع مشکلات اقتصادی است، اما شکست سیاست‌های ارزی دولت و نداشتن کنترل بر بازار، همچنین اعتراض‌ها به طرح مولدسازی که در آن مخبر نقش اصلی را ایفا می‌کند، این گمانه‌زنی که رئیسی برای نجات از زیر فشار انتقادها بنا دارد با کنار گذاشتن حلقه مخبر، تیم اقتصادی و سیاست‌های مطلوب فرهاد رهبر را در کابینه مستقر کند پررنگ شده است.
پرویز فتاح پیش‌تر در بهمن‌ماه، با رد احتمال حضور در کابینه گفته بود بنایی بر ترک بنیاد مستضعفان ندارد، اما خبرنگاران نزدیک به نمایندگان مجلس می‌گویند حضور مخبر در جلسه امروز بیش از گذشته برای نمایندگان روشنگر بحران و اختلاف‌نظر میان اعضای تیم اقتصادی دولت شده است.
از دیگر مطالب مطرح شده که احتمال تغییر در کابینه دولت رئیسی را تقویت کرده است، سخنان برخی نمایندگان مبنی بر ضرورت استیضاح وزیر اقتصاد است که جزو اصلی‌ترین نیروهای محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهوری، محسوب میشود.
همچنین این خبر که محمدهادی زاهدی وفا جایگزین محسن رضایی در معاونت اقتصادی دولت خواهد شد نیز نشانه‌ای دیگر برای افول بخت مخبر در کابینه است.
بخشی از صحبت‌های سخنگوی هیئت‌رئیسه مجلس در‌خصوص جلسه امروز نیز روشنگر این موضوع است. موسوی در‌‌مورد شرایط اقتصادی و برنامه‌های دولت تصریح کرده است: «قوه مقننه اعتقاد دارد نقشه راه مشخصی در حوزه ارز وجود ندارد، لذا این موضوع باید به‌سرعت مشخص شود.»
بی‌اعتمادی عمومی به دولت در‌پی شکست سیاست‌های متغیر ارزی از دیگر مواردی است که مورد اعتراض اکثریت نمایندگان مجلس قرار گرفته و رئیس بانک مرکزی پاسخی برای آن نداشته است.
شاید بهار ۱۴۰۲ نه تنها فصل دگرگونی طبیعت که زمان تغییر در کابینه‌ای باشد که بنا بود رویای حاکمیت یکدست موردنظر علی خامنه‌ای را محقق کند. رویایی که نزدیک شدن قیمت دلار به ۶۰ هزار تومان و وضعیت معیشتی مردم آن را به کابوس شبیه کرده است.
جلسه امروز با حضور محمد مخبر، معاون اول ابراهیم رئیسی، سید احسان خاندوزی، وزیر امور اقتصاد و محمدرضا فرزین، رئیس‌کل بانک مرکزی، برگزار شد. گفته میشود نتایج جلسه غیرعلنی امروز می‌تواند بر آینده تیم اقتصادی دولت ابراهیم رئیسی با توجه به شرایط موجود موثر باشد.
اگرچه همه جزئیات جلسه غیرعلنی مجلس و دولت بر سر مسائل اقتصادی و افزایش لجام‌گسیخته نرخ ارز و کالاهای اساسی منتشر نشده است، اما بر طبق گفته منابع آگاه، غیرواقعی بودن اعداد و ارقام بودجه سال ۱۴۰۲ و شکست برنامه‌های اقتصادی دولت برای کنترل بازار جزء مسائلی‌اند که احتمالا اختلاف بر سر آن‌ها، موجب افزایش فشارها بر ابراهیم رئیسی برای تغییر تیم اقتصادی او میشود.
حمیدرضا میرتاج‌الدینی، عضو کمیسیون برنامه‌وبودجه مجلس شورای اسلامی، درباره جلسه امروز در گفت‌وگویی تصریح کرد: «آقای مخبر، معاون اول رئیس‌جمهور اظهار داشت که در ابتدای دولت سیزدهم مشکلاتی وجود داشته که به مرور زمان این مشکلات در حال کاهش یافتن است و به‌زودی در بازار ارز نیز شاهد حل مشکل و ثبات خواهیم بود.»
میرتاج‌الدینی همچنین با اشاره به گزارش وزیر اقتصاد به نمایندگان، مدعی شد که پشت پرده اختلالات بازار ارزی شناسایی شده است و به‌زودی نهادهای امنیتی و اطلاعاتی و قضایی تکلیف این افراد را مشخص می‌کنند.
اما سید نظام‌الدین موسوی، سخنگوی هیئت‌رئیسه مجلس، به موارد دیگری از این جلسه اشاره کرد که نشان می‌دهد توضیحات اعضای دولت ناکافی بوده است. به گفته موسوی، نظرات متفاوتی از زبان مسئولان شنیده شده است که نشان می‌دهد در تیم اقتصادی دولت ناهماهنگی وجود دارد.
برخی دیگر از نمایندگان مجلس نیز با اشاره به تناقض استدلالی تیم اقتصادی ابراهیم رئیسی در‌خصوص شرایط موجود، تاکید کرده‌اند در این جلسه اجرایی نشدن برخی از احکام قانونی بودجه مانند کالابرگ، مشخص نبودن نگاه کارشناسی غالب در دولت در مقوله ارز و نبود ثبات سیاست‌ها و اشراف بانک مرکزی بر بازار ارز، نشانه‌های ناکارآمدی تیم اقتصادی دولت است.
اختلاف نظر میان اعضای تیم اقتصادی دولت سیزدهم از همان روزهای نخست شکل‌گیری کابینه مطرح بود. حضور محمد مخبر در جایگاه معاون اولی و اختلاف‌نظر او با مدیران اقتصادی هم‌سو با ابراهیم رئیسی، ازجمله مسعود میر‌کاظمی، رئیس سازمان برنامه‌وبودجه و فرهاد رهبر، مشاور ارشد و مغز متفکر اقتصادی رئیسی طی دهه‌های اخیر، با توجه به شرایط فعلی اقتصاد ایران این شایعه را مطرح کرده است که تداوم وضع بحرانی سبب شده رئیسی به‌دنبال کنار گذاشتن مخبر و تیم اقتصادی او باشد.
از سوی دیگر، نزدیکی محمد مخبر به رهبر جمهوری اسلامی نیز به‌عنوان پشتوانه محکم باعث شده است تحلیل‌گران سیاسی کنار گذاشتن او از کابینه را در شرایط فعلی ممکن ندانند.
مشخص نیست در جلسه غیرعلنی امروز مجلس شورای اسلامی دقیقا چه سخنانی میان نمایندگان و محمد مخبر طرح شده است که با پایان جلسه بار دیگر بحث کنار رفتن او از دولت در محافل سیاسی شنیده میشود و حتی از پرویز فتاح، رئیس بنیاد مستضعفان، به‌عنوان جایگزین او یاد میشود.
اگرچه تا این لحظه مهم‌ترین خروجی جلسه به نظر تصمیم بر تشکیل کارگروه ویژه میان مجلس و دولت برای رفع مشکلات اقتصادی است، اما شکست سیاست‌های ارزی دولت و نداشتن کنترل بر بازار، همچنین اعتراض‌ها به طرح مولدسازی که در آن مخبر نقش اصلی را ایفا می‌کند، این گمانه‌زنی که رئیسی برای نجات از زیر فشار انتقادها بنا دارد با کنار گذاشتن حلقه مخبر، تیم اقتصادی و سیاست‌های مطلوب فرهاد رهبر را در کابینه مستقر کند پررنگ شده است.
پرویز فتاح پیش‌تر در بهمن‌ماه، با رد احتمال حضور در کابینه گفته بود بنایی بر ترک بنیاد مستضعفان ندارد، اما خبرنگاران نزدیک به نمایندگان مجلس می‌گویند حضور مخبر در جلسه امروز بیش از گذشته برای نمایندگان روشنگر بحران و اختلاف‌نظر میان اعضای تیم اقتصادی دولت شده است.
از دیگر مطالب مطرح شده که احتمال تغییر در کابینه دولت رئیسی را تقویت کرده است، سخنان برخی نمایندگان مبنی بر ضرورت استیضاح وزیر اقتصاد است که جزو اصلی‌ترین نیروهای محمد مخبر، معاون اول رئیس‌جمهوری، محسوب میشود.
همچنین این خبر که محمدهادی زاهدی وفا جایگزین محسن رضایی در معاونت اقتصادی دولت خواهد شد نیز نشانه‌ای دیگر برای افول بخت مخبر در کابینه است.
بخشی از صحبت‌های سخنگوی هیئت‌رئیسه مجلس در‌خصوص جلسه امروز نیز روشنگر این موضوع است. موسوی در‌‌مورد شرایط اقتصادی و برنامه‌های دولت تصریح کرده است: «قوه مقننه اعتقاد دارد نقشه راه مشخصی در حوزه ارز وجود ندارد، لذا این موضوع باید به‌سرعت مشخص شود.»
بی‌اعتمادی عمومی به دولت در‌پی شکست سیاست‌های متغیر ارزی از دیگر مواردی است که مورد اعتراض اکثریت نمایندگان مجلس قرار گرفته و رئیس بانک مرکزی پاسخی برای آن نداشته است.
شاید بهار ۱۴۰۲ نه تنها فصل دگرگونی طبیعت که زمان تغییر در کابینه‌ای باشد که بنا بود رویای حاکمیت یکدست موردنظر علی خامنه‌ای را محقق کند. رویایی که نزدیک شدن قیمت دلار به ۶۰ هزار تومان و وضعیت معیشتی مردم آن را به کابوس شبیه کرده است.