چگونه اتحادیه اروپا با بیماری سرطان مبارزه می‌کند؟

 غربالگری سرطانیورونیوز: نزدیک به دو میلیون و ۷۰۰ هزار نفر در سال ۲۰۲۰ در اتحادیه اروپا به سرطان مبتلا شدند و یک میلیون و ۳۰۰ هزار نفر از جمله بیش از دو هزار جوان جان خود را بر اثر عوارض ابتلا به این بیماری از دست دادند.

چشم‌انداز آتی اما نگران‌کننده‌تر است. نتایج حاصل از برآوردهای مدل‌های پیش‌بینی نشان می‌دهد که موارد ابتلا به انواع سرطان تا سال ۲۰۳۵ تا ۲۴ درصد افزایش می‌یابد و این بیماری به اصلی‌ترین علت مرگ و میر شهروندان کشورهای عضو اتحادیه اروپا بدل می‌شود. اما در عین حال، بررسی‌ها حاکیست که حدود ۴۰ درصد موارد سرطان قابل پیشگیری است.

به همین دلیل «طرح مبارزه با سرطانِ اروپا» (Europe’s Beating Cancer Plan) با بودجه‌ای ۴ میلیارد یورویی بر پایه رویکرد غربالگری بیشتر و بهتر از سپتامبر ۲۰۲۲ کلید خورد. بدین ترتیب، کمیسیون اروپا به ۲۷ کشورعضو اتحادیه پیشنهاد کرد که بر تشخیص سرطان‌ها در مراحل اولیه از طریق افزایش تعداد غربالگری‌ها و انجام آزمایش‌ها در میان گروه‌های هدف بیشتر و برای تشخیص سرطان‌های بیشتر تمرکز کنند. چرا که تشخیص زودهنگام از طریق غربالگری می‌تواند به نجات جان افراد کمک کند.

به طوری که تخمین زده می‌شود، بیش از ۱۲ میلیون بازمانده از سرطان در اروپا وجود داشته باشد، از جمله حدود ۳۰۰ هزار بازمانده از ابتلا به بیماری سرطان در دوران کودکی که به لطف پیشرفت در تشخیص زودهنگام، درمان‌های موثر و حمایت‌های دولتی در قالب کمک‌های تامین اجتماعی از مرگ نجات پیدا کرده‌اند.

البته اجرای طرح مبارزه با سرطان با در پیش گرفتن تحقق چند برنامه همساز از سوی اتحادیه اروپا برای ترویج سبک زندگی سالم‌تر دنبال می‌شود. از جمله با توجه به این که سرطان ریه تا حد زیادی شایع‌ترین علت مرگ ناشی از سرطان است، برنامه «نسل بدون تنباکو» که به دنبال رساندن نسبت جمعیت سیگاری و مصرف کننده تنباکو به ۵ درصد تا سال ۲۰۴۰ است. همچنین، تلاش برای کاهش ۱۰ درصدی مصرف مضر الکل تا سال ۲۰۲۵ و نیز کاهش آلودگی‌های زیست محیطی به ویژه با افزایش کیفیت هوا و کاهش شمار افرادِ در معرض مواد و تشعشات سرطان‌زا.

چرا که گزارش‌های رسمی نشان می‌دهد که نابرابری‌های اجتماعی-اقتصادی قابل توجهی در میزان مرگ و میر ناشی از سرطان در کشورهای عضو اتحادیه اروپا وجود دارد. این نابرابری تا حدودی ناشی از تفاوت در میزان مصرف سیگار، چاقی، مصرف مضر الکل یا آلودگی هوا است. البته مردان، افراد کم‌درآمد و دارای سطح تحصیلات پایین نیز بیش از سایرین در معرض ابتلا به سرطان قرار دارند.

بر همین اساس، کمیسیون اروپا از کشورهای عضو اتحادیه برای حصولِ پوشش ۹۰ درصدی جمعیت واجد شرایط انجام غربالگری سرطان سینه، دهانه رحم وروده بزرگ (کولورکتال)  تا سال ۲۰۲۵ حمایت می‌کند. همچنین، غربالگری سازمان یافته سرطان‌های ریه، پروستات و در موارد خاص، سرطان معده را نیز شامل می‌شود.

گروه هدفِ غربالگری سرطان پستان زنان بین ۴۵ تا ۷۴ سال (در مقایسه با گروه سنی پیشین ۵۰ تا ۶۹) هستند. انجام آزمایش تشخیص ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) برای زنان ۳۰ تا ۶۵ ساله، هر ۵ سال یا بیشتر، برای تشخیص سرطان دهانه رحم همزمان با ترویج وضعیت واکسیناسیون اچ‌پی‌وی در میان دختران و زنان جوان توصیه شده است. آزمایش تریاژ هم برای تشخیص سرطان کولورکتال در افراد ۵۰ تا ۷۴ ساله از طریق آزمایش ایمونوشیمیایی مدفوع به منظور تعیین لزوم پیگیری احتمالی از طریق آندوسکوپی/کولونوسکوپی انجام می‌شود.

غربالگری سازمان‌یافته برای سه سرطان دیگر نیز گسترش می‌یابد: آزمایش سرطان ریه برای سیگاری‌های فعلی و سابقِ دارای۵۰ تا ۷۵ سال سن. آزمایش سرطان پروستات در مردان تا ۷۰ سالگی بر پایه آزمایش آنتی‌ژن اختصاصی پروستات و ام‌آر‌آی (MRI). غربالگری هلیکوباکتر پیلوری و نظارت بر ضایعات پیش سرطانی معده در مناطقی که میزان بروز سرطان معده و میزان مرگ و میر آن بالا گزارش شده است.

اما اتحادیه اروپا برای موفقیت در اجرای «طرح مبارزه با سرطان» ناگزیر به رفع نابرابری‌های رایج در میان کشورهای عضو است. مطابق این طرح، تمامی شهروندان ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا باید دارای حقی برابر برای برخورداری از خدمات مراقبت، تشخیص و درمان با کیفیت بالا، دسترسی یکسان به داروها و امید یکسان به زنده ماندن، باشند.

 نتایج بررسی‌های رسمی نشان می‌دهد که در سال ۲۰۲۰، نرخ پوشش غربالگری‌های پیشگیرانه در کشورهای عضو از ۸۴ درصد در دانمارک تا ۲۷ درصد در اسلواکی متغیر بوده است. در عین حال، تعداد افراد در معرض خطر در بین کشورهای عضو هم متفاوت بوده و در مورد سرطان سینه از ۶ تا ۹۰ درصد و در خصوص سرطان دهانه رحم از ۲۵ تا ۸۰ درصد تفاوت وجود داشته است.

همچنین، نرخ بقا پس از درمان سرطان سینه بین کشورهای عضو تا ۲۰ درصد متفاوت است و نرخ بقای پنج ساله پس از ابتلا به سرطان روده بزرگ نیز از ۴۹ تا ۶۸ درصد متغیر است. لذا طراحی پلتفرم اتحادیه اروپا برای بهبود دسترسی شهروندان مبتلا به داروهای سرطان هم آغاز شده است.