دادستان گیلان کشته شدن مهران سماک با «گلوله ساچمه‌ای» را تایید کرد

بی بی سی: فلاح میری، دادستان مرکز استان گیلان تایید کرده است که مهران سماک «با گلوله ساچمه‌ای فوت کرده» اما نگفت که این گلوله از سوی چه نیروهایی شلیک شده است.

این خبر را رسانه‌های خبری رسمی در ایران منتشر کرده‌اند و یکی از اولین کشته‌شدگان اعتراضات اخیر ایران است که رسانه‌های رسمی مرگ او بر اثر شلیک گلوله «ساچمه‌ای» را اعلام می‌کنند زیرا معمولا مقامات جمهوری اسلامی و رسانه‌های دولتی دلایل دیگری را برای مرگ معترضان اعلام کرده‌اند.

براساس گزارش‌ها مهران سماک در شادی‌های پس از باخت تیم ملی فوتبال جمهوری اسلامی ایران به ایالات متحده آمریکا در اتومبیلش بوق زده بود، که به ضرب گلوله ماموران امنیتی کشته شد.

یک روز پس از انتشار گسترده خبر کشته شدن این معترض، دادستان مرکز استان گیلان خبر از تشکیل «پرونده قضایی برای رسیدگی» به این موضوع داده است.

با این حال آقای میری گفته است که این یک «حادثه مشکوک» بوده و دادستان بندرانزلی «در حال رسیدگی به پرونده است».

در جریان اعتراضات ۱۲ هفته گذشته در ایران شهروندان بر اثر اصابت گلوله‌های جنگی و ساچمه‌ای جان خود را از دست داده و یا دچار نقص عضو دائمی شده‌اند.

در هفته‌های اخیر چشم‌پزشکان بیشماری از عوارض ناشی از شلیک گلوله‌های ساچمه‌ای که منجر به تخلیه چشم بسیاری شده صحبت کرده‌اند.

گزارش‌های رسیده به بی‌بی‌سی فارسی از برخی از بیمارستان‌های تهران حاکی از انجام صدها عمل تخلیه چشم تنها در چندین هفته ابتدایی اعتراضات حکایت دارد.

گزارش‌های دریافتی از ایران می‌گوید آقای سماک ۲۷ ساله در داخل اتومبیل خود بوده و بر اثر شلیک مستقیم گلوله به سرش جان باخته است.
سعید عزت‌اللهی، بازیکن تیم ملی فوتبال ایران پس از انتشار خبر کشته شدن مهران سماک، در صفحه اینستاگرامش نوشت که آقای سماک، همبازی دوران کودکی‌اش در بندر انزلی بوده: «دلم آتش گرفت، جواب داغ مادرت را می‌دهند.»

آقای عزت‌اللهی در متن استوری اینستاگرامش با انتشار عکس تیمی دوران کودکی‌اش نوشته است: «کاش همیشه تو همون سن می‌موندیم. بدون دغدغه، بدون تنفر، بدون حسادت، بدون جنگ برای کوبیدن همدیگه… مطمئنا بعد از بازی تلخ دیشب با خبر فوت تو بیشتر دلم آتیش گرفت.»

سعید عزت‌اللهی فوتبال را در مدرسه فوتبال قایقران زیر نظر پدرش (نادر عزت اللهی) از پیشکسوتان باشگاه ملوان بندر انزلی آغاز کرد، سپس به تیم شهرداری بندر انزلی رفت.

در استوری سعید عزت‌الهی خطاب به همبازی کودکی‌اش نوشته شده است: «مطمئن باش روزی که نقاب خیلی‌ها افتاد و واقعیت‌شان معلوم شد، اون روز بدجور جواب دل خانواده وو داغ مادرت رو مخصوصا میدن. این حق جوونامون نیست، حالا اگر با غم یکی دیگه خوشحال میشین اشکال نداره اما آیینه هم از دیدن اینجور انسان‌ها خجالت می‌کشه.»

معترضان ایرانی پس از باخت سه‌شنبه شب تیم ملی فوتبال جمهوری اسلامی ایران در برابر ایالات متحده و حذف از جام جهانی قطر، به طور گسترده به خیابان ها آمده بودند.

تصاویر دریافتی از شهرهای مختلف ایران از جمله تهران، مریوان، مهاباد، سنندج، جوانرود، کرمانشاه، ارومیه، انزلی، همدان و اردبیل معترضان را نشان می دهد که پس از باخت تیم ایران شادی می کنند.

بسیاری از ایرانیان از این تیم به علت همراهی نکردن با معترضان انتقاد کرده‌ بودند و آن را «تیم جمهوری اسلامی» خوانده بودند و نه تیم ملی ایران.
گزارش‌ها از عوارض شلیک با گلوله‌های ساچمه‌ایاز ابتدای اعتراضات پس از کشته شدن مهسا امینی در بازداشت اداره اماکن نیروی انتظامی در ۲۵ شهریور ۱۴۰۱ تاکنون، شهروندان بی‌شماری بر اثر شلیک گلوله‌های جنگی و ساچمه‌ای جان خود را از دست داده و یا با نقص عضو مواجه شده‌اند.

در ۲۹ آبان‌ماه نیویورک تایمز در گزارشی از صدها معترضی نوشت که در جریان سرکوب اعتراضات ایران از فاصله نزدیک هدف قرار گرفته‌اند و چشمان آنها بر اثر اصابت گلوله‌های فلزی و پلاستیکی نابینا شده است.

به سبب عدم دسترسی به ایران و قطع اینترنت عملا آمار دقیقی از افرادی که در اعتراضات نابینا شده‌اند وجود ندارد. اما نیویورک تایمز با بررسی شواهد پزشکی، شهادت معترضان، اعضای خانواده افراد مجروح و گزارش نهادهای حقوق بشری توانسته صدها مورد از قربانیانی که چشمشان هدف قرار گرفته را تایید کند.

چشم پزشکان سه بیمارستان بزرگ تهران -فارابی، رسول‌ اکرم و لبافی‌نژاد - تخمین زدند که از زمان شروع اعتراضات در مجموع بیش از ۵۰۰ بیمار را پذیرش کرده‌اند که چشم‌هایشان به شدت آسیب دیده بود.

گزارش‌های جمع‌آوری شده توسط بی‌بی‌سی فارسی از پزشکان چندین بیمارستان مرکزی تهران هم حاکی از انجام صدها عمل جراحی تخلیه چشم در این بیمارستان‌ها بوده است.

در ایران، معترضان از مراجعه به بیمارستان به ویژه بیمارستان‌های دولتی پرهیز می‌کنند و این موضوع تعیین آمار دقیق را دشوار کرده است.

در واقع به سبب گشت‌زنی و حضور نیروهای امنیتی در بیمارستان‌های دولتی و کلینیک‌ها، بسیاری از معترضان یا پس از درمان، بازداشت و یا اساسا از امکان درمان محروم می‌شوند.

پیشتر، جامعه پزشکان ایران با انتشار بیانیه از حضور نیروهای امنیتی در بیمارستان‌ها و اختلال در روند درمان انتقاد کرده بودند.

نیویورک تایمز همچنین گزارش کرده بود که پزشکان در استان کردستان نیز تخمین زد‌ه‌اند که حداقل ۸۰ نفر را پذیرش کرده‌اند که چشمانشان مجروح شده بود.

بنابر این گزارش، بسیاری از قطعات فلزی یا لاستیکی هنوز در سر مجروحان باقی مانده است.

برخی از مجروحان یا نابینا شده یا صدماتی جبران ناپذیر دیده‌اند. گزارش‌های شاهدان عینی و ده‌ها صفحه سوابق پزشکی از چندین بیمارستان و کلینیک نشان می‌دهد که خشونت پلیس صدمات گسترده‌ای در پی داشته از جمله متلاشی شدن شبکیه، قطع اعصاب بینایی و سوراخ شدن عنبیه.

در گزارش نیویورک تایمز به یک معترض ۱۸ ساله اشاره شده که بر اثر شلیک، هر دو چشمش را از دست داده و پدرش در یک فایل صوتی به یکی از نهادهای حقوق بشر ناظر بر وضعیت کردستان گفته توان پرداخت هزینه‌ شش عمل‌ جراحی او را نداشته است.

 بیش از ۲۳۰ چشم پزشک ایرانی در نامه‌ای به دکتر محمود جباروند، رئیس انجمن چشم‌پزشکی ایران خواسته‌ بودند تا «عواقب جبران‌ناپذیر چنین آسیب‌های شدیدی» را به اطلاع دولت برساند.

پیشتر، جامعه پزشکان ایران هم با انتشار بیانیه از حضور نیروهای امنیتی در بیمارستان و اختلال در روند درمان انتقاد کرده بودند.
یکی از معروف‌ترین تصاویر در این زمینه، تصویر غزل رنجکش است که بینایی یکی از چشم‌هایش را در اثر شلیک گلوله ساچمه‌ای از دست داد. خانم رنجکش، دختری جوان و اهل بندر عباس است.

خانم رنجکش در یک پست اینستاگرام در این مورد توضیح داده بود و نوشته بود: «من فقط بعد از ۴ ساعت سرکلاس بودن و ۹ساعت سرکار بودن داشتم برمی‌گشتم خونه تا استراحت کنم. آخرین تصویری که چشم راستم ثبت کرد؛ لبخند اون شخص موقع شلیک کردن بود. یک سوال دارم: چرا منو زدی؟ چرا لبخند رو لبات بود؟!»

او گفته حدود ۵۲ بخیه روی چشم راستش است و دیگر بینایی ندارد «چون شبکیه کاملا آسیب دیده، امکان پیوند قرنیه وجود نداره.»

خانم رنجکش پیشتر یک ویدیو از خودش روی تخت بیمارستان منتشر کرده بود که می‌گوید بعدا «به دلایل امنیتی» آن را حذف کرده است.

یاسمن پهلوی، همسر شاهزاده رضا پهلوی در واکنش به این خبر با انتشار عکسی از غزل در صفحه اینستاگرامش نوشت:‌ «جمهوری اسلامی چشم او را گرفت اما قدرتش را نه. ما چشمان او خواهیم بود و او الهام‌بخش برای ما.»
آمار کشته شدگانسازمان حقوق بشر ایران در نروژ در آخرین گزارش خود در اول هفتم آذر ماه از کشته‌شدن دست‌کم ۴۴۸ نفر از ابتدای اعتراضات در سراسر ایران خبر داد و افزود تاکنون در میان کشته‌شدگان ۳۰ کودک و ۲۹ زن بوده‌اند.

این درحالیست که برخی سازمان‌های حقوق بشری آمار کشته‌شدگان را بیش از این رقم می‌دانند.

در هفته‌های اخیر تعداد کشته‌های مناطق کردنشین ایران افزایش یافته است و دیروز جلال محمودزاده، نماینده مهاباد در مجلس ایران از «امنیتی شدن» شماری از شهرهای کردنشین در جریان اعتراضات اخیر انتقاد کرده و «اعتماد آن‌لاین» به نقل از او نوشته که در شهرهای کردنشین «بر اساس آمارغیررسمی، ۱۰۵» نفر کشته شدند.

البته مشخص نیست این آمار از آغاز اعتراضات است یا به اعتراضات شدید چند روز اخیر در این شهرها مرتبط است.

مقامات رسمی ایران «آمار رسمی کشته‌شدگان را ۱۳ نفر» در شهرهای کردنشین اعلام کرد‌ه‌اند.