«زندگی ارزشمندتر از آن است که صرف اینستاگرام شود»

گیل مک‌دو‌نالد می‌گوید اکنون دریافته است که «زندگی» ارزشمند‌تر از پست کردن در شبکه‌های اجتماعی استبی بی سی: امسال وقتی گیل مک‌دونالد به قله رشته کوه نوادا رسید اولین کاری که کرد این نبود که موقعیتی که به آن دست‌یافته دریابد و از لحظه‌ای که در آن است لذت ببرد.

در‌عوض گیل ۴۵‌ساله، همان کاری را کرد که بیشتر آدم‌ها انجام می‌دهند، دنبال بهترین نقطه برای سلفی گرفتن و پست کردن در شبکه‌های اجتماعی گشت.

گیل اعتراف می‌کند که به طرز خطرناکی برای عکس گرفتن به لب پرتگاه رفته بود. پس از این کار که همسرش برای آن او را سرزنش کرد گیل تصمیم گرفت شبکه‌های اجتماعی را کنار بگذارد.

گیل، مهاجری بریتانیایی است که در نزدیکی شهر اسپانیایی گرانادا زندگی می‌کند، او به‌خاطر می‌آورد: «من احساس کردم باید دست از این کار بردارم. پیش از این همیشه تا از ماشین پیاده می‌شدم فقط به فکر عکس گرفتن بودم».

«مدام به فکر تولید مطلب و محتوا بودم و نگرانی از اینکه باید مطلبی پست کنم  تمام ذهن مرا مشغول و روحیه‌ام را تضعیف می‌کرد».
فیس‌بوک از کاهش کاربران فعال خود گزارش داده استیک هفته بعد او در فیس‌بوک و اینستاگرام اعلام کرد که شبکه‌های اجتماعی را ترک می‌کند.

«جالب این بود که این پست از همه پست‌هایم بیشتر لایک خورد و از آن استقبال شد. همه کامنت گذاشته بودند که کاش ما هم می‌توانستیم این کار را انجام دهیم و تو خیلی شجاع هستی».

گیل که در زمینه یاری رساندن به افراد در ترک الکل فعال است، متوجه شد که به طور متوسط ۱۱ ساعت در هفته را صرف شبکه‌های اجتماعی می‌کند.

به نظر او تصور ترک کردن این برنامه‌‌ها و اپلیکیشن‌ها دلهره‌آور‌تر از خروج واقعی از آنها بود.

او می‌گوید: «وقتی دوران اولیه ترک را پشت سر گذاشتم دیگر هیچ تمایلی به آنها نداشتم. احساس آزادی می‌کردم. اکنون حدود شش ماه است که شبکه‌های اجتماعی را ترک کرده‌ام و همان احساس رهایی و آرامشی را تجربه می‌کنم که پس از ترک الکل داشتم».
زمان طولانی به تماشای کارهای دیگران در شبکه‌های اجتماعی نشستن باعث دلسردی از زندگی خودمان می‌شودبسیاری از ما زمان زیادی را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذرانیم.

پژوهشی جهانی که در ماه ژوئن انجام شد برآورد می‌کند که به طور متوسط هر فرد  روزانه  دو ساعت و۲۹‌دقیقه را در چنین اپلیکیشن‌ها و وبسایت‌هایی می‌گذراند که پنج دقیقه بیش از سال گذشته است.

گروهی معتقدند این عادت ناخوشایندی است که بهتر است ترک کنند اما گروهی هم هستند که به آن اعتیاد پیدا کرده‌اند و برای رهایی نیاز به کمک دارند.

مرکز ترک اعتیاد بریتانیا (یوکات)، سازمانی که مراکزی برای ترک اعتیاد به شبکه‌های اجتماعی راه انداخته است، می‌گوید افرادی که برای رفع این مشکل درخواست کمک می‌کنند در سه سال گذشته ۵٪ افزایش پیدا کرده است.

نونو آلبوکیورکیو، مشاور و متخصص ترک اعتیاد این مرکز می‌گوید: «از زمان همه‌گیری، جامعه بی‌تردید دچار وابستگی شدیدی به شبکه‌های اجتماعی و به‌طور کلی اینترنت شده است».

افزایش آگاهی در این زمینه باعث می‌شود افراد بیشتری مانند گیل شبکه‌های اجتماعی را ترک کنند یا وقت کمتری صرف آن کنند و البته صاحبان شبکه‌های اجتماعی متوجه این جریان هستند.

اوایل امسال، متا صاحب شبکه اجتماعی فیس‌بوک اعلام کرد که کاربران فعال روزانه‌اش برای اولین بار در تاریخ این شرکت کاهش پیدا کرده است.

هم‌چنین گزارش‌هایی از توییتر حاکی از آن است که در ماه گذشته افراد فعال در این شبکه اجتماعی توییت‌های کمتری منتشر کرده‌اند. توییتر صحت این خبر را رد نکرده است.

حتی صاحب جدید توییتر، میلیاردر عرصه کسب‌و‌کار، ایلان ماسک اوایل امسال نوشته بود: «آیا توییتر می‌میرد؟» و در روزهای اخیر گروهی از افراد مشهور هالیوود اعلام کرده‌اند به دلیل نارضایتی از دیدگاه‌های ایلان ماسک درباره آزادی بیان و برنامه‌های آتی او برای ارائه خدمات، از توییتر بیرون خواهند رفت.

اما در دنیای واقعی دلایل دیگری که افراد شبکه‌های اجتماعی را ترک می‌کنند چیست؟

اورواشی آگاروال، کارآفرین، پیش از این در سال ۲۰۱۴ اینستاگرام را ترک کرده بود که فقط یک سال دوام پیدا کرد. او در ماه اوت امسال برای دومین بار حساب کاربری خود را پاک کرد و مصمم است که این بار دیگر بازنگردد. 
اورواشی آگاروال تصمیم دارد این بار اینستاگرام را برای همیشه ترک کنداو که از بنیان‌گذاران چای کیسه‌ای با مارک جی‌پی در بریتانیاست و در لندن زندگی می‌کند، می‌گوید: «من از پا در‌آمده بودم».

«صد‌در‌صد، این کار نه فقط وقت‌تلف کردن است بلکه هر روز شاهد رعایت حریم خصوصی کمتری در جهان هستیم. هر کاری انجام می‌دهی برای همیشه در اینترنت باقی می‌ماند».

اورواشی که دیگر از توییتر و فیس‌بوک استفاده نمی‌کند، احساس رهایی می‌کند: «عالی است، حالا هر شب به جای آن ۱۵ صفحه کتاب می‌خوانم».

هیلدا بورکه، روان‌درمانگر و نویسنده کتاب راهنمای اعتیاد به تلفن همراه می‌گوید اکنون آگاهی بیشتری در جهان درباره میزان «وقت‌ تلف کردن» افراد در شبکه‌های اجتماعی به وجود آمده است.

او می‌گوید: «حالا به‌راحتی قابل اندازه‌گیری است، بیشتر تلفن‌های همراه به شما نشان می‌دهند چه مدت زمانی در اینترنت بوده‌اید».

«مشاهده سیر صعودی این مدت زمان می‌تواند به عنوان زنگ خطر قدرتمندی عمل کند. بسیاری از مراجعه‌کنندگان من از ارتباط  میان مشغولیت فراوان در شبکه‌های اجتماعی و اختلال در خواب و افزایش اضطراب می‌گویند».

او توصیه می‌کند اگر می‌خواهید شبکه‌های اجتماعی را ترک کنید دوستان خود را در جریان بگذارید تا تلاش نکنند در این شبکه‌ها با شما تماس بگیرند.

«از روش‌های دیگر تماس استفاده کنید... شاید حتی روش قدیمی تماس تلفنی در غیاب پیام‌های اینترنتی جانشین خوبی باشد».

کشمیر ۲۷ ساله که مایل نیست نام‌خانوادگی خود را اعلام کند، مدیر روابط‌ عمومی در شهر روچستر، کنت است. او ده ماه پیش اینستاگرام را ترک کرد و پیش از آن از اسنپ‌چت هم بیرون آمد. 
کشمیر که نخواست تصویر چهره‌اش منتشر شود می‌گوید از زمان ترک شبکه‌های اجتماعی وضعیت سلامت روانی‌اش بهبود پیدا کرده استاو می‌گوید: «انگیزه اصلی من سلامت روانی‌ام بود. هماوردی با کارهای دیگران که حتی در بسیاری موارد خود واقعی آنها نبود، انرژی زیادی از من می‌برد».

«من هر شب در شبکه‌های اجتماعی می‌چرخیدم  و بد می‌خوابیدم و صبح با خستگی بیدار می‌شدم. حالا در زندگی روزمره‌ام خودم را با دیگران مقایسه نمی‌کنم و برایم هیچ اهمیتی ندارد آدم‌های مشهور چه می‌کنند، به این‌ترتیب در زندگی خودم حضور مؤثر‌تر و استوار‌تری دارم  و به جای تحت تأثیر دیگران عمل کردن، بر مبنای تصمیم‌های خودم پیش می‌روم».

کشمیر می‌گوید عدم حضورش در اینستاگرام و اسنپ‌چت هیچ تأثیری بر کارش به عنوان مدیر روابط‌ عمومی نگذاشته است و اگر لازم شود که دنبال کار جدیدی بگردد هنوز از لینکداین استفاده می‌کند.
هر‌چند‌وقت یک بار عکس سلفی خود را در شبکه‌های اجتماعی می‌گذارید؟نونو آلبوکیورکیو، از مرکز ترک‌اعتیاد بریتانیا می‌گوید شبکه‌های اجتماعی به دلایل گوناگون اعتیاد‌آور است. اصلی‌ترین دلیل آن این است که به‌ویژه برای نسل جوان نوعی گریز‌گرایی یا فرار از واقعیت است.

«این شبکه‌ها فقط ارتباطی است بدون اینکه با دیگران به‌طور واقعی ارتباط داشته باشی، برای بسیاری افراد نوعی همراه آرامش‌بخش هر روزه و شبانه‌روزی است. اعتیاد بر اثر تنهایی و انزوای افراد پیش می‌آید و اگر فرد بیشتر وقت خود را به‌جای زندگی واقعی در جهان آنلاین بگذراند منزوی‌تر خواهد شد و اعتیاد شکل خواهد گرفت».

او از این موضوع که بسیاری افراد شبکه‌های اجتماعی را ترک می‌کنند استقبال می‌کند.

«به‌نظر می‌رسد کم‌کم متوجه می‌شویم چه آسیبی به روابط ، سلامت روانی و تجربه و درک ما از لحظه‌های زندگی واقعی می‌زند».

گیل مک‌دونالد، در اسپانیا هم می‌گوید بدون شبکه‌های اجتماعی زندگی شادمانه‌تری دارد.

«احساس رهایی خوشایندی است که بدون تشویش تصویر و کپشن و اینکه استوری باشد یا ریل یا پست  یک فنجان چای بنوشی. زندگی واقعی ارزشمندتر از این حرف‌هاست».