حاتم قادری استاد فلسفه سیاسی در تهران: حکومت زور دارد ولی اقتدار نه

رادیو فردا: خیابان همچنان معترض است و در غیبت آنچه حاتم قادری استاد فلسفه سیاسی در تهران، هنر «سیاست‌ورزی» در هسته سخت قدرت در جمهوری اسلامی می‌نامد، گویا خشونت سیاسی دولتی تنها راهکار است.

رسانه‌های جریان رسمی و نزدیک به دولت، آنچه را که «اغتشاشات» عنوان می‌کنند، تنها محصول رسانه‌های فارسی‌زبان خارج از کشور می‌دانند و بانگ برداشته‌اند که «خیابان‌ها آرامند».

روزنامه جوان نزدیک به سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، در عنوان درشت خود پلیس را تبرئه کرده و نوشته حالا نوبت محاکمه به گفته این روزنامه تهییج‌کنندگان به اغتشاش است.

این روزنامه که با لحنی نظامی برای معترضان خط و نشان کشیده، در یکی از مطالب جانبی خود صحبت‌های حسین رحیمی فرمانده انتظامی تهران را منتشر کرده است. آقای رحیمی که معترضان را بنابر ادبیات رسمی جمهوری اسلامی «اغتشاشگر» می‌داند، در جایی از این گفت‌وگو می گوید: «در بحث امنیت اخلاقی اگر بی‌توجهی کنیم، خیلی از متعرضین مورد تعرض و جسارت قرار می‌گیرند و این اتفاق‌ها ممکن است روی دهد.»

اعتراض، خیزش یا جنبش تعاریفی که این روزها برای توصیف آنچه ایران را فرا گرفته، استفاده می‌شود.

حاتم قادری استاد فلسفه سیاسی در تهران درباره آنچه در ایران می‌گذرد با اندکی مکث می‌گوید که این خطر را می‌کند، تا در میان این تعابیر عنوان «جنبش» را برای اتفاقات حاکم بر ایران انتخاب کند.

او در این باره بر عواملی مانند گستردگی افرادی که در اعتراضات مشارکت کرده‌اند، عمق و بعدی که شعارها برای خودشان پیدا کرده‌اند و گستره جغرافیایی این اعتراض‌ها انگشت می‌گذارد.

آقای قادری درباره صحبت‌های رئیس‌جمهور ایران پیرامون اصلاح برخی سیاست‌های کلی نظام با نظر آیت‌الله خامنه‌ای، معتقد است «سیاست‌ورزی در نظام ولایی به لحاظ عملی و نظری در نازل‌ترین نقطه خودش قرار می‌گیرد».

او به واکنش‌های مرسوم حکومت در برابر معترضان مانند ورود نهادهای سرکوب به میدان، دستگیری افرادی که فعالیت‌های رسانه‌ای و یا سیاسی دارند، اشاره می‌کند.

این استاد دانشگاه در ادامه می‌افزاید در گام سوم، آنها سعی می‌کنند افرادی را به صورت متمرکز برای محکوم کردن آنچه اغتشاشات می‌نامند به خیابان گسیل کنند. گام چهارم ورود صداوسیماست تا با تولید برنامه‌های به گفته حاتم قادری ویرانگر، موجب عصبیت معترضان شود، آن هم با به اهتزاز درآوردن پرچم ایران بر گوشه تصویر تا وضعیتی را باز نمایاند که ایران در آن به سر می‌برد.

نویسنده کتاب اندیشه در مرز، اصلاح در داخل جمهوری اسلامی را در فقدان سیاست‌ورزی ضعیف می‌داند.

به اعتقاد حاتم قادری یکی از مشکلات بسیار جدی نظام ولایی آمادگی نداشتن برای پذیرش چند صدایی در جامعه است. آنچه در اعتراض‌های اخیر هویدا شده و به تعبیر او «صدای خود» را پیدا خواهد کرد.

در «نبود مردان سیاست» از آنجا که به تأیید این استاد فلسفه سیاسی، سیاست‌ورزی با «امر ولایت منهدم شده است، گروه‌های دیگری مانند هنرمندان، ورزشکاران و نویسندگان این وظیفه را عهده‌دار شده‌اند.»

آقای قادری در این میان به نقش ویژه افرادی اشاره می‌کند که به دهه هشتادی‌ها معروف شده‌اند؛ نسلی که دنبال سیاست به معنای دهه‌های گذشته نیست و در یک کلام می‌خواهد زندگی کند، به مصداق شعار اعتراضی‌اش «زن، زندگی، آزادی».

اعتراضی که «حکومت آمادگی پذیرش» آن را ندارد و با این رویکرد در مواقعی «جوانان معترض را به مبارزه دعوت می‌کند».

مؤلف کتاب اندیشه‌های سیاسی در اسلام و ایران، در برابر آنچه «جنبش اعتراضی» برای ایران می‌نامد، نهاد اجتماعی آن را یک عنصر «مفهومی» می‌داند تا یک تشکیلات و سازماندهی بیرونی؛ او می‌گوید «استحکام این نهادهای مفهومی بیش از نهاد های سازمانی و تشکیلاتی است».

این نویسنده و استاد دانشگاه بازگشت جامعه به پیش از این تحولات را محال می‌داند و برخورد اقناعی با هسته سخت حاکمیت کنونی را دور از ذهن می‌پندارد.

حاتم قادری خشونت‌های سیاسی دولتی اخیر را با وام گرفتن از دو حادثه تاریخی پانزده خرداد و شانزده آذر به اتفاقات جاری پیوند زده و می‌گوید: «هر چه جلوتر می‌آییم پانزده خردادها و شانزده آذرهای متعددی را شاهد هستیم».

او با اشاره به رادیکال شدن شعارها یادآوری می‌کند که «الزام، حاکمیت را به عقب می‌نشاند».