وزیر ارشاد خطاب به بازیگرانی که روسری برداشتند: «وارد فعالیت‌های دیگر شوند»

بی بی سی:محمد مهدی اسماعیلی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به برداشتن روسری چند بازیگر گفته گفته «اگر کسی اصرار دارد که از قوانین جمهوری اسلامی تبعیت نکند، ما اصراری بر مجبور کردن آن‌ها به این امر نداریم؛ آن‌ها می‌توانند آزادانه وارد فعالیت‌های دیگری بشوند».

او گفته « دوره جدید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی دوره حاکمیت قانون است؛ ما در خدمت تمام اهالی فرهنگ و هنر هستیم و چتر دولت و نظام همه اهالی فرهنگ و هنر را در بر می‌گیرد مگر کسانی که خودشان مصر هستند که زیر این چتر نباشند.»

وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی گفته «برخی از حرکات هنجارشکنانه که در تقابل با قانون باشد را نمی‌پسندیم» و به صورت تلویحی هنرمندانی را که به اصطلاح کشف حجاب کردند، ممنوع الکار کرد.

او گفته «بازیگران زنی که کشف حجاب کردند، به این انتخاب جدید رسیدند که تابع قوانین نباشد. ما در حوزه فرهنگ و هنر در خدمت عزیزانی هستیم که ملزم به قانون هستند».

در جریان اعتراض‌های اخیر به مرگ مهسا امینی تعدادی از هنرمندان و بازیگران سینما و تلویزیون و تئاتر روسری از سر برداشتند و در فضای مجازی عکس‌هایی از خودشان بدون روسری منتشر کردند.
واکنش سینماگران معترض ایران: «وسط‌‌باز نباش» به ترتیب از راست مریم بوبانی، مهران مدیری، شیوا ابراهیمی، مسعود کیمیایی و کتایون ریاحیهمزمان با موج اعتراض‌ها که کشور ایران را فرا گرفته، شمار زیادی از هنرمندان و سینماگران هم اعلام کرده‌اند که به سوگ نشسته‌اند. بعضی حجابشان را برداشته‌اند، از جمله بازیگر سریالی که آیت‌الله خامنه‌ای آن را ستوده است. بعضی مانند مهران مدیری با خشم صدا و سیما را تحریم و بعضی مانند مسعود کیمیایی، سایر هنرمندان را به اعلام موضع دعوت کرده‌اند.

موج اعتراض‌ها با حجاب از سر برداشتن یا به تعبیری «کشف حجاب» شماری از بازیگران زن در فضای عمومی آغاز شد که شناخته‌ترین آنها کتایون ریاحی بود. او که در سریال یوسف پیامبر، مجموعه مورد علاقه آقای خامنه‌ای نقش زلیخا را بازی کرده، با نشان دادن تصویر بی‌حجاب خود، به خانواده مهسا امینی تسلیت گفت و تاکید کرد که دیگر وقت دروغ گفتن نیست.

شبنم فرشادجو (مختارنامه و میوه ممنوعه)، شیوا ابراهیمی (خانه امن و کلبه‌ای در مه) و مریم بوبانی (مختارنامه، کلاه پهلوی و کلبه‌ای در مه) از بازیگران دیگر بودند که در اعتراض به جان باختن مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد، در فضای عمومی روسری خود را برداشتند.

اقدامی بی‌سابقه که تا همین الان صدا و سیمای ایران را در پخش و بازپخش بیش از بیست مجموعه تلویزیونی و فیلم دچار مشکل خواهد کرد.

بابک غفوری‌آذر، خبرنگار رادیو فردا و کارشناس سینما که حدود دو دهه تحولات سینمای ایران را دنبال می‌کند، به بی‌بی‌سی می‌گوید بعد از انقلاب «حجاب یکی از موارد بنیادین لزوم کار فرهنگی شناخته شده» و تبعات نداشتن حجاب، آنقدر سنگین بوده که بازیگران فیلم‌های ساخته شده بدون مجوز هم جلوی دوربین حجاب داشتند. به تعبیری «تبعات برداشتن حجاب، می‌توانست بسیار بیشتر از بازی کردن در یک فیلم بدون مجوز باشد، آن هم فیلمی که قرار نبوده در سینما به نمایش درآید.»

در سال ۱۳۸۸ و در جریان اعتراض‌ها به نتیجه انتخابات ریاست‌جمهوری هم شمار زیادی از هنرمندان با معترضان ابراز همراهی کردند. اما بابک غفوری‌آذر می‌گوید شیوه اعتراض‌ها از صدور بیانیه تا تحریم جشنواره، و خروج سینماگرانی مانند جعفر پناهی و محمد رسول‌اف از دایره تولیدات رسمی، به‌تدریج تغییر کرده و «تندتر شده» طوری که تاکنون «چنین شکلی از اعتراض به شکل کشف حجاب وجود نداشته است.»

 اما واکنش‌ها به بازیگران زن محدود نبوده و مردان سینمای ایران هم در حمایت از خانواده مهسا امینی و معترضان در خیابان پا پیش گذاشته‌اند.
علی شادمان، بازیگر سریال پربیننده یاغی که اکنون در حال پخش است، با هشتگ #ژیناـامینی عکسی بی‌حجاب از خواهرش گذاشت و ابراز تاسف کرد که چرا خواهرش و زنانی مانند او نمی‌توانند هر طوری که خواستند بیرون بروندمسعود کیمیایی،‌ کارگردان شناخته‌شده ایرانی، با انتشار ویدئویی گفت: «روزگار باروت داریم می‌‌گذرانیم، نکنید با مردم، نکنید با مردم، مردم به موقع پاشنه کفش‌شان را ور می‌کشند. مردم خودشان تصمیم می‌گیرند.»

او با درود گفتن به مردم معترض و شهامت‌شان، خطاب به همکاران سینمایی خود که به تعبیر او «وسط» هستند، «دودوزه بازی می‌کنند» و «دروغ می‌گویند»، گفته است:‌ «هستی بیا، نیستی، نیا. آن وسط باد بد بویی می‌وزد. من غمگینم از آدم‌هایی که از هر چیزی می‌‌خواهند استفاده کنند. این دختر آمد در تهران، تک و تنها، کشتنش. این صورت مساله نیست. این خود موضوع اصلی است. این باعث می‌شود پاشنه کفش‌ات را ور بکشی.»

 پیش از بهمن قبادی، کارگردان مقیم خارج بود که از همکارانش در ایران خواست سکوت نکنند و در کنار مردم بایستند.

 امین حیایی،‌ بازیگر همکار با محصولات ساخت نهادهای امنیتی مانند «قلاده طلا» مردان را در داشتن «نگاه ناپاک» مقصر دانسته و از نقش خود و سایر مردان ابراز تاسف کرده است.

علی احمدزاده، کارگردانی که به‌تازگی از زندان آزاد شده، صحنه‌ای از یک زن بی‌حجاب در فیلم آخرش را در توییتر منتشر کرد و از مردم خواست عقب ننشیند.

شاید یکی از مهم‌ترین واکنش‌های دور از انتظار را مهران مدیری نشان داد که با لباس سیاه و چهره خشمگین در ویدئویی اعلام کرد به عنوان سازنده، طراح، مجری و کارگردان مجموعه طنز «دورهمی» اعلام می‌کند که نمی‌خواهد «حتی یک فریم» از تصویر او «به هیچ بهانه‌ای در هیچ شبکه‌ای» پخش شود. او گفت در این شرایط «فعلا این تنها کاری است» که از دست او برمی‌آید.

آقای مدیری که می‌گوید «داغدار» این عزای عمومی در مرگ مهسا امینی است، از حکومت خواست با مردمی که چهار دهه با ناملایمات ساخته‌اند، خشونت نکند.

 آقای غفوری‌آذر می‌گوید: «اقدام مهران مدیری در ساعت‌های اخیر هر چند بحث‌انگیز است و گفته می‌شود مالکیت محصولات تولیدی تلویزیون در اختیار خود صدا و سیمای جمهوری اسلامی است و نمی‌توان جلوی پخش آنها را گرفت، اما کاری که آقای مدیری انجام داده، که شکلی از موضع‌گیری در مقابل حکومت است، می‌تواند اقدام ناخوشایندی برای حکومت باشد و زمینه را برای دست‌کم مدتی حضور نداشتن آقای مدیری در تلویزیون جمهوری اسلامی فراهم کند.»

او مجموعه این اتفاقات «بی‌سابقه» در حوزه سینما را بازتابی از فضای جامعه می‌داند که از هنرمند انتظار واکنش دارد.

فضای خشم و اندوه بعد از مرگ مهسا امینی که خود را به شکل شمار بسیار زیادی نقاشی‌، طرح‌، سرود و پرفورمنس‌ از داخل و خارج ایران نشان داده است.