افتضاح هنری که زن۸۰ ساله و شهرش را شهره جهان کرد

نقاشی از ریخت‌افتاده «اینک انسان» اکنون از اصل اثر مشهورتر است و برای شهر بورخا در اسپانیا درآمدزایی داردبی بی سی: همه ماجرا از هفتم اوت ۲۰۱۲ با یادداشت یک وبلاگ فرهنگی مربوط به شهر کوچک بورخای اسپانیا با جمعیت ۵ هزار نفر شروع شد.

این یادداشت توضیح می‌داد که چطور دیوارنگاره اچه اومو (اینک انسان)، نقاشی مسیح که الیاس گارسیا مارتینز بر محراب کلیسای بورخا کشیده بود، دچار یک «شفاعت» مرموز شد.

 زیاد طول نکشید که همه بفهمند چه بلایی سر نقاشی‌ که قبلا هم به درستی ترمیم نشده بود، آمده است.

سیسیلیا هیمنز،‌ شهروند ۸۱ ساله، به عنوان فردی شناخته شد که پشت تلاش ناشیانه برای ترمیم نقاشی بوده است. او با سلاح «حسن نیت» و با وجود نداشتن تسلط بر تکنیک‌های لازم، سعی کرده بود مشکلات ترمیم و شیوه نگهداری را حل کند.
«سونامی تمسخر»سیسیلیا هیمنز از خراب شدن نقاشی بر اثر رطوبت بسیار ناراحت بود و وظیفه خودش دانست که ترمیمش کندمابقی تاریخ است: سونامی تمسخر در رسانه‌های اجتماعی هجوم آورد، به اخبار دامن زد و در هفته‌های بعد موضوع برنامه‌های کمدی در سراسر جهان شد. این اپیزود با چنان قدرتی طنین‌انداز شد که اثر «دونا سیسیلیا» (در کشورهای اسپانیایی رسم است که زنان مسن را به نشانه احترام «دونا» بنامند) به یک میم اینترنتی ماندگار تبدیل شد که اغلب به آن «عیسی سیب‌زمینی» می‌گویند.

زیر سایه تهدید پیگرد قانونی به دلیل آنچه به عنوان «عمل خرابکارانه» طبقه‌بندی شده بود، دچار افسردگی شد. با این حال، زن اسپانیایی روحیه خود را بازیافت و متوجه شد کارش «در حال چرخیدن» در جهان است. رفته رفته تمسخر جایش را به قدردانی داد.

شفاعت دونا سیسیلیا اکنون خط تولید محصولات تجاری خود را دارد؛ مثل جاکلیدی، تی‌شرت و آهن‌رباهای یخچالی. این اثر همچنین در سال ۲۰۱۵ الهام‌بخش اپرایی از اندرو فلک، اپرانویس آمریکایی شد.

۱۰ سال پس از ماجرا،‌ اکنون بورخا شهری است که این بخش از گذشته خود را بدون هیچ شرمی جشن می‌گیرد. دونا سیسیلیا که حالا ۹۱ ساله است، در خانه سالمندان زندگی می‌‌کند.

ادرواردو آریلا پابلو، شهردار بورخا به بی‌بی‌سی گفته است: «وضع سلامت او بدتر شده اما هنوز آن پدیده را به یاد می‌آورد.»

پابلو همچنین اعلام کرده که این شهر در ۱۰ سپتامبر امسال مراسم قدردانی از دونا سیسیلیا و مارتینز را برگزار خواهد کرد. به هر حال، این بانوی سالخورده به معروف شدن شهر کوچک بورخا در خارج از مرزهای اسپانیا کمک کرده است. این شهر در شمال شرقی منطقه آراگون، در حدود ۳۰۰ کیلومتری مادرید، پایتخت اسپانیا است. شهری که از آنچه در ابتدا صورت خوشی نداشت، بهره برد.

شهردار می‌گوید: «از نظر گردشگری، ما یک محصول جهانی هستیم و از ۱۱۰ کشور جهان بازدیدکننده داریم.»
توییت یکی از میم‌های ساخته شده با استفاده از نقاشی اصلی را نشان می‌دهد که با مجسمه معروف مسیح در ریو دو ژانیرو برزیل ترکیب شده است
اما درباره کاری که دونا سیسیلیا انجام داد، چه فکر می‌‌کند؟
شهردار می‌گوید: «ما به عنوان یک نهاد دولتی نمی‌توانیم اجازه بدهیم چنین اتفاقاتی بیفتد. ما میراث تاریخی و هنری بزرگی داریم و متعهد به مرمت آن هستیم. اما با تمام احترامی که برای الیاس گارسیا، نقاش اصلی، قائل هستم، مهم‌ترین اثر اکنون به شیوه سیسیلیا هیمنز شکل گرفته است.»

نقاشی دیواری الیاس گارسیا (۱۹۳۴-۱۸۵۸) بازتولید دیگری از اچه اومو (در لاتین به معنی «اینک انسان») است. این یک مضمون رایج در هنر اروپایی بین قرن‌های ۱۵ و ۱۷ میلیادی است که عنوان آن اشاره دارد به پونتیوس پیلاتس، حاکم اورشلیم که پیش از به صلیب کشیده شدن عیسی مسیح، او را به مردم خشمگین نشان داد و گفت «اینک انسان».

الیاس گارسیا مارتینز، استاد دانشکده هنرهای زیبا در ساراگوسا و پدر خانواده‌ای هنرمند بود. این خانواده تابستان‌ها در منطقه بورخا بودند و همین باعث شد که نقاشی دیواری کلیسای بورخا را در سال ۱۹۳۰ بکشد.

ال‌پایس، روزنامه معتبر اسپانیایی، نوشته بود نقاشی اصلی «فاقد ارزش هنری» بوده است. این نقاشی حتی در کاتالوگ هنرهای ثبت شده در منطقه آراگون نبود.
گردشگران به شهر هجوم می‌برند تا این «اثر هنری» جدید را از نزدیک ببینند.آیا سیسیلیا هیمنز یک اثر هنری از خودش بر جای گذاشته؟در نهایت، آیا دونا سیسیلیا یک اثر هنری خلق کرد؟
ناتالیا لاوینا، پژوهشگر فرهنگ دیجیتال، دونا سیسیلیا را به خاطر خلق «چیزی کاملا متفاوت، با تاثیر بسیار بیشتر از نقاشی اصلی» تحسین می‌کند.

لاوینا می‌گوید: «تصویر در فرهنگ بصری معاصر نفوذ کرده چون تمام ویژگی‌های یک میم را دارد: چیزی معمولی، آماتور و کمی آنارشیست. او (سیسیلیا) هرگز قصد نداشت که نتیجه به این ختم شود.»

به اعتقاد لاوینا، مورد «بازسازی» اچو اومو بیشتر به این پرسش معاصر در هنر مربوط است که «کم‌تر می‌پرسیم هنر چیست و بیشتر مشغول این هستیم که هنر کجاست.»

او اضافه می‌کند: «در شرایطی که او ترمیم را انجام داد، قطعا کارش هنر نبود. اما می‌توان به آن از دریچه ایده گردش طولانی مدت تصویر هم نگاه کرد که چرخه زندگی یک اثر را تعیین و مهم می‌کند.»

در جریان «نوسازی» دونا سیسیلیا، هواداران به طور غیرمنتظره به دفاع از او برآمدند. الکس د لا ایگلسیا، کارگردان اسپانیایی که فیلم‌هایی مانند بار و روز هیولا را ساخته است، در توییتر اعلام کرد این تصویر «نمادی از شیوه نگاه کردن ما به جهان است. این معانی زیادی دارد.»

بن دیویس، منتقد هنری آمریکایی، حتی این بازسازی را در میان ۱۰۰ قطعه‌‌ای دیده که دهه ۲۰۱۰ را تعریف کرده‌اند و آن را «شاهکار محبوب و اتفاقی سورئالیسم» خوانده است.

راب هارنینگ، سردبیر مجله الکترونیکی ریل لایف که درباره اینترنت و فناوری ارتباطی است، نوشت که این میم در واقع «فرصتی فراهم می‌کند تا هم‌زمان پارسایی دین و شبه‌دین در هنر به طور همزمان هجو شود.»

هارنینگ همچنین می‌گوید که افزایش بازدید گردشگران از بورخا نشان‌دهنده رابطه کنجکاوانه دنیای آفلاین و آنلاین است: انگار دیواری که اچه اومو اثر دونا سیسیلیا روی آن قرار دارد به بیننده گفته است «اینترنت اینجاست.»

او اضافه می‌کند: «احساس باید کاملا قدرتمند باشد. به دونا سیسیلیا ۴۹ درصد از حقوق تصویری اچه اومو داده شد که طبق گزارش‌ها او درآمد این کار را به صندوقی برای حمایت از بیمارانی اختصاص داد که دچار بیماری تخریب عضلانی می‌شوند؛ همان بیماری که جان یکی از پسرانش را گرفت.»

در سال ۲۰۱۶ زن سالمند در مراسمی در بورخا اعلام کرد که با «شفاعت» یا ترمیم خود دلگرم شده است: «گاهی بعد از دیدن این همه اتفاق فکر می‌کنم، پسرم، تو دیگر آنقدر هم که در ابتدا به نظر می‌آمد، زشت نیستی.»