دانشمندان طی مطالعهای در یک دوره ۲۰ ساله دریافتند که نشاسته موجود در موز نرسیده خطر ابتلا به برخی از انواع سرطان را تا ۶۰ درصد کاهش میدهد.
این نوع خاص از نشاسته به غیر از موز نارس در جو، غلات، ماکارونی، برنج، نخود و لوبیا نیز یافت میشود.
مطالعه مذکور که توسط محققان دانشگاههای نیوکاسل و لیدز صورت گرفت و در مجله تحقیقات پیشگیری از سرطان منتشر شد، میتواند تاثیر بسیاری در کاهش ابتلا به سرطانهای قسمت فوقانی روده داشته باشد. بنا بر گفته پزشکان تشخیص این نوع از سرطان دشوار است.
شرکت کنندگان در این آزمایش که حدود هزار نفر از مبتلایان به سندرم لینچ بودند، دوز متوسطی برابر با مقدار موجود در موز نرسیده، از این نشاسته که نشاسته مقاوم نامیده میشود را در مدت دوسال به صورت روزانه دریافت کردند. سندرم لینچ یک اختلال موروثی است که خطر ابتلا به سرطان را به ویژه در روده بزرگ و راستروده (رکتوم) افزایش می دهد.
اگرچه بر اساس این مطالعه، نشاسته هیچ تاثیری بر سرطان روده ندارد، بیش از نیمی از خطر ابتلا به سرطان را در سایر قسمتهای بدن کاهش میدهد و اثر قابل توجهی بر کاهش ابتلا به سرطان در قسمت فوقانی دستگاه گوارش شامل مری، معده، مجاری صفراوی، پانکراس و اثنیعشر دارد.
تاثیر استفاده از این مکمل غذایی تا ۱۰ سال پس از قطع مصرف آن در بیماران آشکار بود.
جان ماترز، استاد علوم تغذیه در دانشگاه نیوکاسل میگوید: «بر اساس یافتههای ما نشاسته مقاوم ابتلا به طیفی از سرطانها را تا بیش از ۶۰ درصد کاهش میدهد و این اثر کاهشی در قسمت فوقانی روده آشکارتر است.» او اضافه میکند: «دوز نشاسته استفاده در این آزمایش معادل خوردن روزانه یک عدد موز بود و دلیل مقاوم خواندن این نوع از نشاسته این است که قبل از رسیده و نرم شدن موز خیلی، نشاسته موجود در آن در برابر تجزیه مقاومت می کند و به روده می رسد و می تواند نوع باکتریهای موجود در آن را تغییر دهد. نشاسته مقاوم را میتوان به شکل پودر و به عنوان مکمل غذایی مصرف نمود اما به طور طبیعی هم در نخود، لوبیا، جو دوسر و سایر غذاهای نشاسته ای یافت می شود.»
نشاسته مقاوم باکتریهای خوب روده را تغذیه میکند
نشاسته مقاوم بر خلاف بیشتر انواع دیگر کربوهیدرات به جای تجزیه شدن در روده کوچک، در روده بزرگ تخمیر شده و باکتریهای سالم روده را تغذیه می کند.
پروفسور ماترز و همکارانش معتقدند که نشاسته مقاوم ممکن است با کاهش تعداد اسیدهای صفراوی در روده رشد سرطان را کاهش دهد. این اسیدها به دی ان ای آسیب میرسانند و در نهایت باعث سرطان میشوند. البته او میگوید که برای اثبات این ادعا به مطالعات بیشتری نیاز دارند.
پروفسور تیم بیشاپ از دانشگاه پزشکی لیدز میگوید: «نتایج این مطالعات بسیار جالب هستند اما میزان تاثیرات پیشگیرانه در قسمت فوقانی دستگاه گوارش (GI) غیر منتظره بود. بنابراین به تحقیقات بیشتری برای تکرار این نتایج نیازمندیم.»
تحقیقات پیشینی که در قالب همین مطالعات انجام و منتشر شد، نشان داد که مصرف آسپیرین باعث کاهش ۵۰ درصدی ابتلا به سرطان در روده بزرگ میشود.
بررسی طولانی مدت، مزایای استفاده از آسپیرین و نشاسته مقاوم را نمایان ساخت
بین سالهای ۱۹۹۹ و ۲۰۰۵، تعدادی از هزار شرکتکننده در این مطالعه به مدت دو سال و به صورت روزانه نشاسته مقاوم را به شکل پودر و تعدادی دیگر از این افراد دارونما مصرف کردند.
در پایان مرحله درمانی، تفاوت خاصی در بروز سرطان بین افرادی که نشاسته مقاوم مصرف و آنهایی که از دارونما استفاده کرده بودند، وجود نداشت. با این حال، تیم تحقیقاتی پیشبینی میکرد که ایجاد هرگونه اثر محافظتی بیشتر طول بکشد و مطالعه را نیز برای پیگیریهای بیشتر طراحی کرده بودند.
در دوره پیگیری، در میان ۴۶۳ شرکت کننده که نشاسته مقاوم مصرف کرده بودند تنها ۵ مورد جدید سرطان دستگاه گوارش فوقانی یافت شد در حالی که در میان ۴۵۵ نفری که دارونما مصرف می کردند ۲۱ مورد ابتلا به سرطان وجود داشت.
سر جان برن، استاد دانشگاه و از اعضای بیمارستان نیوکاسل که در این تحقیقات شرکت داشته است، میگوید: «بیش از ۲۰ سال پیش که این مطالعات را شروع کردیم، بر این باور بودیم که افراد دارای استعداد ژنتیکی سرطان روده بزرگ می توانند در آزمایش کاهش خطر ابتلا به سرطان به وسیله آسپرین و یا نشاسته مقاوم به ما کمک کنند. بیماران مبتلا به سندرم لینچ در معرض خطر بالایی هستند و احتمال ابتلا به سرطان در آنها بیشتر است، بنابراین دریافتیم که آسپرین می تواند خطر سرطان روده بزرگ و نشاسته مقاوم احتمال ابتلا به باقی سرطانها را به نصف کاهش دهد. بنابر این مزایای استفاده از آسپیرین و نشاسته مقاوم واضحند»
او همچنین اضافه کرد که بر پایه نتایج این تحقیقات، موسسه ملی تعالی بهداشت و سلامت بریتانیا (NICE) برای افرادی که در معرض خطر ژنتیکی بالای ابتلا به سرطان هستند، مصرف آسپیرین را توصیه می کند.