دنیس راس: بازگرداندن ترس ایران از آمریکا، می‌تواند تنها راه اجتناب از جنگ و مهار تهران باشد

یک بمب‌افکن بی-۲ ایندیپندنت فارسی: دنیس راس، دیپلمات کهنه‌کار آمریکایی، در مقاله‌ای که در نشریه «فارین افرز» منتشر کرده، بر این نکته انگشت گذاشته است که آمریکا برای بازدارندگی در مقابل ایران به استراتژی بهتری نیاز دارد.

فرستاده ویژه سابق آمریکا در امور خاورمیانه که در دولت‌های ریگان، جورج بوش، بیل کلینتون و باراک اوباما، سمت‌های ارشدی در حوزه امنیت ملی داشته، در این مقاله تاکید کرده است که برانگیختن ترس‌های تهران ممکن است تنها راه اجتناب از جنگ باشد.

دنیس راس، با اشاره به مذاکرات غیرمستقیم جمهوری اسلامی و آمریکا در قطر در هفته گذشته، نوشته است که اگرچه این مذاکرات بدون هیچ نتیجه‌ای به پایان رسید، اما این واقعیت که واشنگتن و تهران با شیوه جدیدی از مذاکره بدون حضور طرف‌های اولیه در مذاکرات هسته‌ای یعنی روسیه، چین، آلمان، فرانسه و بریتانیا موافقت کرده‌اند، نشان‌دهنده علاقه مشترک دو طرف به دستیابی به یک توافق است.

به نظر راس، دولت جو بایدن، رئیس‌جمهوری ایالات متحده، به‌شدت مایل است تا با مهار برنامه هسته‌ای ایران، از انتخاب گزینه‌های ناخوشایند دیگر برای جلوگیری از رسیدن ایران به نقطه صفر اجتناب کند.

به نوشته او، مهم‌ترین و قوی‌ترین انگیزه جمهوری اسلامی نیز برای دستیابی به یک توافق، لغو تحریم‌ها است که به ایران اجازه می‌دهد نفت بفروشد و به میلیاردها دلار در حساب‌های مسدود شده دسترسی پیدا کند.
دنیس راس، فرستاده ویژه سابق آمریکا در خاورمیانهدنیس راس با اشاره به اعتراضات عمومی در ایران، که آن را نتیجه کمبود نقدینگی دولت و حذف اجباری یارانه‌ها دانسته، نوشته است که در حال حاضر لغو تحریم‌ها برای تهران اهمیت ویژه‌ای دارد.

دنیس راس نوشته که این علاقه مشترک، دستیابی به یک توافق را تضمین نمی‌کند. جمهوری اسلامی اصرار دارد که سپاه پاسداران از فهرست گروه‌های تروریستی آمریکا خارج شود، در حالی که بایدن آشکارا قول داده است که چنین کاری را انجام نخواهد داد.

دنیس راس، سپس به مجموعه‌ای اختلافات و اقداماتی که می‌تواند موجب شود ایران و آمریکا هرگز نتوانند به توافقی دست یابند اشاره کرده و از جمله به قصد تهران برای سرعت بخشیدن به برنامه ‌هسته‌ای خود برای رسیدن به سلاح اتمی و قطع دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تاسیسات خود پرداخته، اما درنهایت افزوده که معتقد است رسیدن به توافق در شرایطی، ممکن و محتمل است.

دنیس راس نوشته در هر حالت، چه توافقی در کار نباشد و چه دو طرف حتی به توافقی زمان‌دار برسند، آمریکا به استراتژی بازدارندگی بهتری در مقابل ایران نیاز دارد.

به نظر او، آمریکا برای بهبود استراتژی بازدارندگی خود در برابر ایران باید آشکارا اعلام کند که تهران در صورت ادامه مسیر فعلی خود چه چیزی را از دست خواهد داد و از تغییر مسیر چه چیزی عایدش خواهد شد. ایران بدون آنکه به گوشه‌ای رانده شود که هیچ راه حل دیپلماتیکی را پیش روی خود نبیند، باید از اقدام نظامی آمریکا بهراسد. رهبران ایران باید از یک سو بدانند که با تدوام مسیر کنونی، تمامی زیرساخت‌های هسته‌ای خود را که ساخت آنها چند دهه طول کشیده، از دست خواهند داد و از سوی دیگر، اگر در رویکردهای هسته‌ای و منطقه‌ای خود تجدیدنظر کنند، تحریم‌های گسترده علیه آنان برداشته خواهد شد.

دنیس راس، استراتژی هر دو دولت ترامپ و بایدن را به رغم تفاوت جدی در رویکردهایشان در قبال ایران، ناموفق دانسته و نوشته فشار حداکثری ترامپ و حتی کشتن قاسم سلیمانی، از حملات نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی نکاست و نه آسان‌گیری بایدن هم آنها را جسورتر کرده است.

به نظر راس، واشنگتن برای جلوگیری از پیشرفت برنامه‌های هسته‌ای و سیاست‌های مخرب منطقه‌ای جمهوری اسلامی به یک استراتژی یکپارچه نیاز دارد که بر تمامی ابزارها سیاسی، دیپلماتیک، اقتصادی، اطلاعاتی، سایبری و البته نظامی متکی باشد. آمریکا بایدنه به طور خصوصی، بلکه صریح و عمومی اعلام کند و جامعه بین‌الملل را آگاه کند که در صورتی که تشخیص دهد جمهوری اسلامی به سمت دستیابی به سلاح هسته‌ای حرکت می‌کند، با تمام ابزارهای مناسب دست به اقدام خواهد زد.

او سپس به دولت بایدن توصیه کرده است از آنجا که رهبران ایران در استفاده آمریکا از زور تردید دارند، برای آنکه چنین سیاستی را معتبر و جدی نشان دهد، باید چند گام بردارد: برگزاری رزمایش‌های نظامی تنها و مشترک با متحدان در منطقه، انجام عملیات سوخت‌رسانی به هواپیماهای اسرائیلی و سرانجام کمک نظامی بیشتر به اسرائیل.

به نوشته دنیس راس، تحویل سریع‌ سوخت‌رسان KC-46 و یا دادن هواپیمای بمب‌افکن B-2 و موشک‌‌ها و بمب‌هایی که توانایی نابودی تاسیسات زیرزمینی غنی‌سازی فردو را داشته باشد، باعث تقویت ترس تهران از حمله نظامی خواهد شد.

با وجود این، راس افزوده که این اقدامات به معنای آن نیست که آمریکا بخواهد اسرائیل به جایش دست به اقدام بزند. چنین کارهایی برای آن است که به ایران نشان داده شود که در صورت حرکت به سمت ساخت سلاح هسته‌ای، آمریکا به تنهایی و یا با دیگران، زیرساخت‌های هسته‌ای این کشور را ویران خواهد کرد.

او در عین حال تاکید کرده که آمریکا نباید صرفا بر برنامه هسته‌ای جمهوری اسلامی تمرکز کند و باید سیاستی راهبردی برای مقابله با سیاست‌های منطقه‌ای تهران و دفاع از متحدان خود نیز داشته باشد.

دنیس راس دفاع جمعی کشورهای دوست آمریکا در منطقه را راه حلی موثر برای مقابله با جمهوری اسلامی و نیروهای نیابتی این کشور دانسته و همزمان افزوده است که واشنگتن باید به حملات نیروهای نیابتی جمهوری اسلامی در سوریه و عراق به‌طور قوی‌تری پاسخ دهد و حتی همچون اسرائیل، حملاتی را علیه جمهوری اسلامی انجام دهد بدون آنکه مسئولیت آنها را بپذیرد.

او مقاله خود را این گونه به پایان برده است که هر چه رهبران جمهوری اسلامی به طور واضح‌تری درک کنند که ممکن است چه چیزی را از دست بدهند، این احتمال افزایش می‌یابد که دنبال یک جایگزین دیپلماتیک باشند و البته آمریکا نیز باید در مقابل روشن کند که در چنین حالتی، ایران چه سودی خواهد کرد و درست به همین دلیل است که بازگرداندن ترس ایران از ایالات متحده، می‌تواند تنها راه اجتناب از جنگ، محدود کردن تهدیدات منطقه‌ای ایران و رسیدن به یک راه حل دیپلماتیک قابل قبول در مورد ماهیت برنامه هسته‌ای ایران باشد.