فلج اطفال یا پولیو چیست؟

بی بی سی: مقامات بهداشتی بریتانیا می‌گویند ویروس فلج اطفال (پولیو) را در تعداد قابل توجهی از نمونه‌های فاضلاب لندن شناسایی کرده‌اند. بااینکه هیچ مبتلایی در بریتانیا دیده نشده است، پزشکان به حال آماده‌باش درآمده‌اند.
فلج اطفال چیست و چطور منتقل می‌شود؟
این عفونت ویروسی، که می‌تواند شدید شود، به راحتی از طریق تماس با مدفوع فرد مبتلا یا به احتمال کمتر از طریق قطرک‌های سرفه یا عطسه پخش می‌شود.

این بیماری بیشتر کودکان زیر پنج سال را مبتلا می‌کند. بیشتر مبتلایان هیچ علامتی ندارند اما برخی علائمی شبیه آنفلوآنزا دارند:

    تب بالا
    گلودرد
    سردرد
    دل‌درد
    بدن‌درد
    تهوع

در تعداد کمی از افراد مبتلا، بین یک در هزار تا یک در صد نفر، ویروس به سیستم عصبی حمله می‌کند و باعث مشکلات جدی‌تری می‌شود از جمله فلج پاها که معمولا دائمی نیست و توانایی حرکت اغلب به تدریج برمی‌گردد.

در موارد نادری این بیماری می‌تواند خطر جانی داشته باشد بخصوص اگر عضلات تنفسی فلج شوند.
واکسیناسیون فلج اطفال در بریتانیا از چه سنی شروع می‌شود؟
در بریتانیا قبلا از واکسن خوراکی و بسیار مؤثر فلج اطفال استفاده می‌شد اما اکنون از واکسنی جدیدتر که تزریقی است استفاده می‌شود.

پنج نوبت واکسن فلج اطفال از ۸ هفتگی تا ۱۴ سالگی در برنامه ملی واکسیناسیون بریتانیا گنجانده شده است.

برای ایمنی کامل باید همه نوبت‌ها را تزریق کرد. آنهایی که قبلاً واکسن نزده‌اند، هر زمانی می‌توانند این کار را انجام دهند.
چگونه می‌توان کودکان را از فلج اطفال محافظت کرد؟
متخصصان بهداشت می‌گویند سه نوبت اول واکسن که به نوزادان و خردسالان تزریق می‌شوند، ایمنی خوبی ایجاد می‌کنند.

واکسیناسیون اکثر کودکان را در بریتانیا محافظت می‌کند اما در برخی مناطقی که واکسیناسیون فراگیر نبوده ممکن است احتمال ابتلا وجود داشته باشد.
آیا فلج اطفال مشکل جهانی است؟
از سال ۱۹۸۸ تاکنون، ابتلا به این بیماری بیش از ۹۹ درصد کاهش یافته و از ۳۵۰ هزار مبتلا در بیش از ۱۲۵ کشور، به ۱۷۵ نفر در کل جهان در سال ۲۰۱۹ رسیده است.

در تمام قاره‌ها جز آسیا، ریشه‌کنی فلج اطفال رسماً تایید شده است.

آخرین مورد ثبت شده ابتلا به این ویروس در بریتانیا در سال ۱۹۸۴ بود.

این بیماری در کشورهای اندکی هنوز یافت می‌شود از جمله افغانستان جنگ‌زده و پاکستان که واکسینه کردن همه مردم دشوار بوده است.

بر اساس گزارش سازمان بهداشت جهانی، ۸۳ درصد نوزادان در دنیا در سال ۲۰۲۰ سه نوبت واکسن فلج اطفال را دریافت کرده‌اند.
آیا فلج اطفال انواع مختلفی دارد؟
ویروس «وحشی» یا طبیعی فلج اطفال رایج‌ترین شکل آن است اما نوع نادرتری نیز وجود دارد که با واکسن خوراکی مرتبط است.

واکسن خوراکی فلج اطفال، حاوی ویروس زنده اما ضعیف، ایمنی عالی ایجاد می‌کند، استفاده از آن آسان است و در بسیاری از کشورهای جهان میلیون‌ها نفر را ایمن نگه داشته است. اما ویروس ضعیف این واکسن می‌تواند بی‌ضرر در روده فرد تکثیر و در نتیجه از مدفوع دفع ‌شود. تماس با این مدفوع ممکن است در موارد نادر در افراد واکسینه نشده بیماری ایجاد کند.

در طولانی‌مدت، ویروس ناشی از واکسن ممکن است تغییر کند و بیشتر شبیه فلج اطفال طبیعی شود.

بسیاری از کشورهای صنعتی اکنون از نوع تزریقی جدیدتر استفاده می‌کنند که حاوی ویروس کشته است.

هر دو نوع واکسن، بی‌خطر و موثر هستند.

در دهه گذشته بیش از ۱۰ میلیارد نوبت واکسن خوراکی فلج اطفال در سراسر جهان تجویز شده و ویروس فلج اطفال مشتق از واکسن کمتر از ۸۰۰ مبتلا داشته است.

بدون واکسن خوراکی فلج اطفال، در همین مدت این ویروس ممکن بود بیش از ۶/۵ میلیون کودک را فلج کند.
چرا ویروس فلج اطفال بازگشته است؟
تعداد کمی ویروس فلج اطفال هر سال در بریتانیا در طول نظارت بر فاضلاب شناسایی می‌شود. با این حال، این اولین بار است که مکرراً در طی چند ماه یک خوشه ویروس یافت شده است که ارتباط ژنتیکی دارند.

ویروس فلج اطفالی که اخیرا در لندن شناسایی شده به احتمال زیاد از فردی نشأت گرفته که تازه واکسن فلج اطفال خوراکی دریافت کرده است.

افرادی که واکسن خوراکی را دریافت می‌کنند ویروس ضعیف واکسن را از مدفوع دفع می‌کنند.

احتمالاً در این مرحله ویروس به فردی دیگر و بعد به کسان دیگر منتقل شده است با این حال، هیچ کدام به دنبال کمک پزشکی نبوده‌اند.
چقدر مشکل‌زا است؟
پروفسور پل هانتر استاد پزشکی در دانشگاه شرق انگلستان می‌گوید این یافته‌ها شاید نگران‌کننده باشند اما واکسینه شدن افراد بیشتر می‌تواند به توقف ویروس کمک می‌کند.