توضیح ایران در مورد ذرات اورانیوم یافت شده در سه سایت هسته ای: احتمالا ناشی از خرابکاری است

 تصویر ماهواره‌ای از سایت نطنز یورونیوز: شش روز پس از اینکه شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در قطعنامه‌ای ایران را به علت عدم توضیح در خصوص منشا ذرات اورانیوم در سه مکان اعلام نشده محکوم کرد، سازمان انرژی اتمی ایران در نامه‌ای مفصل به این آژانس نوشته است که «احتمالا کار عناصر خارجی‌ (خرابکاری) است.»

در نامه سازمان انرژی اتمی ایران آمده است: «با توجه به این واقعیت که ایران هنوز نتوانسته هیچ دلیل فنی برای وجود چنین ذرات اورانیومی پیدا کند، به طور منطقی بیان می‌کند که احتمالاً عناصر خارجی (خرابکاری) در آلودگی آن مکان‌ها دخیل بوده‌اند.»

بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی سه سایت در ورامین، مریوان و تورقوزآباد در حومه تهران شناسایی کرده‌اند و اعلام کرده‌اند که سایت‌های ورامین و تورقوز آباد در سال‌های ۲۰۰۳ و ۲۰۰۴ احتمالا با هدف از بین بردن رد اورانیوم تخریب شده‌اند.

اکنون ایران می‌گوید که نمی‌داند منشا ذرات اورانیومی پیدا شده از کجاست، اما در نامه خود به آژانس بین المللی چند بار اسرائیل را سرزنش کرده است.

در بخشی از این نامه آمده است: «متأسفانه آژانس تمام اسناد و اطلاعات ساختگی و جعلی ارائه شده توسط رژیم اسرائیل را کاملاً معتبر درنظر می‌گیرد در عین حال توضیحات ایران را نادیده گرفته و بدون دلیل به این نتیجه رسیده است که موضوع‌های به اصطلاح مریوان، ورامین و تورقوزآباد بدون دلیل «روشن نشده» باقی‌مانده است و بدین ترتیب شفاف‌سازی‌های ایران را نادیده گرفته است.»

ایران با سرزنش آژانس در نادیده گرفتن «خرابکاری‌های اسرائیل» در نامه خود آورده است: «معلوم نیست چرا آژانس مایل است اظهارات مقامات رژیم اسرائیل در پی هر اقدام خرابکارانه علیه برنامه هسته‌ای ایران در سال‌های اخیر که به نقش خود در چنین خرابکاری‌هایی نیز اذعان کرده‌اند را نادیده بگیرد؟»

در ادامه نامه آمده است: «آژانس با استناد به اطلاعات نامعتبر فوق، همه همکاری‌های ایران با آژانس و فعالیت‌های شفاف صلح‌آمیز هسته‌ای ایران را به طور ناعادلانه تحت‌الشعاع قرار داده است. این رویکرد با همکاری گسترده‌ای که ایران با آژانس در اجرای قوی‌ترین نظام راستی‌آزمایی توسط آژانس در ایران اعمال می‌کند مطابقت ندارد. جمهوری اسلامی ایران به طور جدی در مورد تأثیرات منفی چنین رویکردی بر محیط سازنده کلی موجود در همکاری‌ها با آژانس هشدار می دهد.»

در نامه رسمی ایران همچنین آمده است«این پروژه در گذشته به طور کامل توسط آژانس راستی‌آزمایی شده بود و موضوع حل و فصل شد. مایه تأسف است که آژانس مجدداً یک موضوع بسته شده را که به سال‌های ۲۰۰۴-۲۰۰۳ برمی‌گردد براساس اطلاعات غیر معتبر مجدداً باز می‌کند.»
توضیحات ایران در خصوص مریوان، ورامین و تورقوزآباد
در خصوص سایت مریوان نیز ایران تردیدهای آژانس را رد کرده است و در نامه خود آورده است: «این مکان برای بهره‌برداری از خاک نسوز طی قراردادی با یک شرکت خارجی چند دهه‌ پیش مورد استفاده قرار گرفت با این حال، آژانس بی‌دلیل ادعا کرد که این مکان در فعالیت‌های هسته‌ای مشارکت داشته است.»

مدیرکل آژانس در گزارش خود گفته بود که ایران در سایت مریوان آزمایش های انفجاری با سپر محافظ انجام داده که برای آماده‌سازی جهت استفاده از آشکارسازهای نوترونی بوده است که می تواند در ساخت سلاح اتمی کاربرد داشته باشد. ایران اما این موضوع را رد کرده است.

ایران در گزارش خود در خصوص سایت ورامین نیز نوشته است: «به آژانس توضیح داده شد که فعالیت‌های اولیه‌ انجام شده در این مکان بهره‌برداری از سولفات سدیم از خاک و آب منطقه اطراف به روش سنتی بود که متعاقباً به فرآیند صنعتی در فاز بعدی منتقل شد. پس از آن با توجه به مقررات شهرداری، بهره‌برداری از این مکان متوقف شد و به کشاورزی و دامداری تبدیل شد. مایه تعجب است که آژانس براساس اسناد غیرمعتبر و ساختگی بر نادرستی نتیجه‌گیری خود اصرار می‌ورزد.»

درباره سایت تورقوز آباد نیز در نامه ایران آمده است: «آژانس ادعا می کند که فعالیت‌ها در تورقوزآباد با ذخیره‌سازی مواد و تجهیزات هسته‌ای مرتبط بوده است، این ادعا مبتنی براطلاعات و اسناد معتبر نیست. محل مورد نظر در واقع یک مکان صنعتی است که انواع انبارها و محل‌های نگهداری مواد شوینده، مواد شیمیایی، مواد غذایی، پارچه و منسوجات، لاستیک‌ها و قطعات وسایل نقلیه، لوله‌ها و اتصالات و برخی ضایعات صنعتی را دربر می‌گیرد؛ بنابراین هیچ مبنایی برای اظهار این مکان به آژانس (برای ایران) وجود نداشته است.»

توافق جامع هسته ای میان ایران و گروه ۱+۵ در تیرماه ۱۳۹۴ برابر با ۱۴ ژوئیه ۲۰۱۵ به دست آمد و در ۲۶ دی ماه همان سال اجرایی شد اما با ورود دونالد ترامپ به کاخ سفید، رئیس جمهور وقت آمریکا در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ برابر با ۸ مه ۲۰۱۸ اعلام خروج از برجام کرد.

ایران و آمریکا از سال گذشته و با قدرت گرفتن بایدن در آمریکا مذاکراتی برای احیای برجام شروع کردند، اما این تلاش‌ها تاکنون راه به جایی نبرده است و مذاکرات هفته‌هاست که متوقف شده است.