کشف راز کتیبه ۱۸۰۰ ساله در گوردخمه شهر مردگان

 کتیبه یافت شده در شهر مردگان یورونیوز: شماری از باستان‌شناسان پس از تحقیق بر روی یک کتیبه متعلق به حدود ۱۸۰۰ سال پیش که از گوردخمه‌ای در «شهر مردگان» در اسرائیل به دست آمده بود، توانستند آن را رمزگشایی کنند.

به گفته پژوهشگران، این نوشته یک نفرین باستانی یهودی است که برای دور نگه داشتن سارقین قبر کاربرد داشته و فرد متوفی با درج نفرین در ورودی مقبره، به کسی که می‌خواسته قبر او را باز کند پیشاپیش هشدار داده است.

در این کتیبه آمده است: «یعقوب نوآئین هر کسی که این قبر را باز کند نفرین می‌کند. بنابراین هیچ کس آن را باز نکند. او ۶۰ سال داشت.»

محققان می‌گویند جمله آخر این نفرین به یک سبک دیگر نوشته شده و ممکن است پس از مرگ وی توسط بستگان او به کتیبه اضافه شده باشند.

این کتیبه قرمزرنگ و هشت خطی در درون مقبره کشف‌شده قرار داشت و درست روبه‌روی در ورودی، به یک تخته سنگ تکیه داده شده بود. کتیبه نفرین که به زبان یونانی نوشته شده، اولین کتیبه مدفونی است که در ۶۵ سال گذشته در گوردخمه‌های «بیت شِعَریم» یافت می‌شود. این همچنین نخستین کتیبه‌ای است که نشان می‌دهد فرد متوفی تغییر مذهب داده بوده است.

محققان می‌گویند کتیبه‌هایی که در آن‌ها اشاره به تغییر مذهب فرد متوفی شده کمیاب هستتد و مواردی که قبلاً کشف شده‌اند بیشتر به دوره معبد دوم یا دوره اولیه امپراتوری روم تعلق داشته‌اند؛ زمانی که یهودیت هویت غالب در «یهودیه»، بخش کوهستانی جنوب سرزمین تاریخی فلسطین، به شمار می‌رفت.

پروفسور آدی ارلیچ از انستیتو باستان‌شناسی زینمن و دانشکده باستان‌شناسی دانشگاه حیفا که رهبری کاوش‌ها را بر عهده داشته می‌گوید: «یافته فعلی یکی از معدود مواردی است که در اواخر دوره روم به یک نوکیش اشاره می‌کند. این کتیبه در واقع مربوط به اواخر امپراتوری روم یا اوایل بیزانس است؛ هنگامی که مسیحیت در حال بسط قدرت خود است و با این حال ما شواهدی می‌یابیم که هنوز افرادی وجود دارند که به یهودیان می‌پیوندند.»

دین مسیحیت که در اواخر دوره امپراتوری روم (قرن ۳ و ۴ میلادی) شروع به ریشه دواندن در جوامع آن وقت کرد، سرانجام به دین غالب در امپراتوری روم تبدیل شد.
پیشتر در بیت شعریم گوردخمه‌های متعددی کشف شده بود«بیت شِعَریم» در قرن‌های ۲ تا ۵ میلادی یک مرکز یهودی‌نشین به شمار می‌رفت. مشهورترین بخش این شهر یک گورستان است که حدود ۸۰ سال پیش حفاری شد و کتیبه‌هایی مدفون به زبان یونانی، زبان گفتاری غالب شهر در آن زمان، در آن‌جا پیدا شد. این آرامگاه اصلی یهودیان تا اندازه‌ای شهرت داشت که افراد از شهرهای دوردست نظیر پالمیرا در سوریه کنونی مردگان خود را به آنجا می‌آورده‌اند.

«بیت شِعَریم» که «شهر مردگان» را در دل خود جای داده است در بیست کیلومتری شرق شهر حیفا قرار دارد و در سال ۲۰۱۵ در لیست میراث جهانی یونسکو ثبت شد. شهر مردگان پیش از این شناخته شده بودند، اما دو کتیبه مدفون سال گذشته به طور اتفاقی توسط رئیس حفاظت پارک در یک گوردخمه جدید کشف شدند.

متن کامل استخراج‌شده این کتیبه به تازگی در یک کنفرانس در دانشگاه حیفا ارائه شده و خود کتیبه نیز برای حفاظت به مرکز اداره آثار باستانی اسرائیل انتقال یافته است.