آغاز دوره جدیدی در علم پزشکی ؛ تطبیق داروها با دی اِن ای بیماران

بی بی سی: ما امروزه به تکنولوژی‌هایی دست پیداکرده‌ایم که می‌توانند دوره جدیدی در علم پزشکی را آغاز کنند. طبق گزارش مفصلی که به‌تازگی منتشرشده است ما می‌توانیم داروها را دقیقاً با کد ژنتیکی افراد تطبیق دهیم.

بعضی داروها به علت تفاوت‌هایی که بدن تک‌تک ما با یکدیگر دارند ممکن است کاملاً بی‌اثر یا حتی کشنده باشند.

انجمن داروسازی بریتانیا و کالج سلطنتی پزشکی می گویند یک تست ژنتیک می‌تواند نشان دهد یک داروی بخصوص چقدر می‌تواند برای شما اثربخش باشد.

این تست از سال دیگر در سیستم خدمات بهداشت عمومی بریتانیا قابل‌دسترس خواهد بود.

کد ژنتیک یا دی اِن ای مانند برگه دستورالعملی است که نشان می‌دهد بدن شما چطور کار می‌کند. شاخه علمی تطابق داروها با دی اِن ای ، فارماکوژنومیک نامیده می‌شود.

این علم می‌توانست مانع آنچه برای جین برنز پیش آمد بشود. جین که ساکن لیورپول است دوسوم پوست بدنش را از دست داد چون یک داروی جدید صرع در او عکس‌العمل حاد ایجاد کرد.

وقتی ۱۹ ساله بود برایش داروی کاربامازپین تجویز شد. دو هفته بعد، کهیرهایی روی پوستش دید. پدر و مادرش او را که تبش به‌شدت بالا رفته و دچار تشنج شده بود، به اورژانس بیمارستان بردند.

آسیب پوستی از فردا صبح شروع شد. جین به بی‌بی‌سی گفت: "یادم می‌آید از خواب بیدار شدم و دیدم بدنم با تاول پوشیده شده. شبیه فیلم ترسناک بود. انگار همه جای بدنم سوخته بود."

داروی صرع، در او سندرم استیون جانسون ایجاد کرده بود. این سندروم روی پوست تأثیر می‌گذارد و در افرادی که نوع بخصوصی از جهش ژنتیکی در آن‌ها رخ‌داده است، ایجاد می‌شود.

خانم برنز می‌گوید او واقعاً بسیار خوش‌شانس بوده است که بهبود پیداکرده و می‌گوید از تست‌های فارماکوژنومیک استقبال می‌کند.

او می‌گوید: "اگر بتواند جان شمارا نجات بدهد، حتماً چیز خیلی خوبی است."

پدیده‌ای که تقریباً روی همه تأثیر دارد.
جین برنز که حالا ۵۰ ساله است باید در مواجه با نور آفتاب بسیار مراقب باشد. او از استفاده از داروهای جدید وحشت دارداتفاقی که برای جین افتاد شاید خیلی نادر به نظر برسد اما پروفسور مارک کالفیلد، رئیس انجمن داروسازی بریتانیا می‌گوید: "۹۹.۵ درصد ما حداقل یک تغییر یا جهش در الگوی ژنتیک خودداریم و اگر از دارویی که با این جهش ناسازگار است استفاده کنیم، به‌احتمال‌زیاد آن دارو یا در ما بی‌اثر خواهد بود و یا ممکن است به ما صدمه بزند."

    بیش از ۵ میلیون نفر در بریتانیا با داروی کدئین هیچ کاهشی در درد احساس نمی‌کنند. کد ژنتیکی بدن این افراد دستورالعملی که به ترشح آنزیمی که بتواند کدئین را تبدیل به مورفین کند، در خود ندارد. درنتیجه این مسکن در آن‌ها بی‌اثر است.
    کد ژنتیکی یک نفر از هر ۵۰۰ نفر، به دنبال مصرف آنتی‌بیوتیک جنتامایسین می‌تواند آن‌ها را با خطر از دست دادن شنوایی مواجه کند.

فارما کوژنومیک در حال حاضر برای بررسی بعضی داروها استفاده می‌شود. درگذشته، ۵ تا ۷ درصد کسانی که برای بیماری ایدز داروی آباکاویر دریافت می‌کردند واکنش حاد نشان می‌دادند و بعضی می‌مردند. تست ژنتیکی قبل از تجویز این دارو به این معنی است خطر این دارو حالا به صفر رسیده است.

دانشمندان ۱۰۰ داروی پرمصرف در بریتانیا را بررسی کرده‌اند. طبق گزارش آن‌ها، ما در حال حاضر تست ژنتیکی مناسبی که بتواند ۴۰ قلم از این داروها را آزمایش کند در دست داریم.

هزینه این تست ژنتیکی ۱۰۰ پوند خواهد بود و می‌تواند هم با نمونه خون و هم بزاق دهان انجام شود.

در قدم اول، هدف این است که این تست برای ۴۰ داروی پرمصرف و قبل از تجویز آن‌ها انجام شود. در درازمدت، هدف ایده آل این است این تست ژنتیکی یا در ابتدای زندگی در زمان تولد انجام شود و یا جز چک آپ روتین ۵۰ سالگی ارائه شود.
دقت عمل
پروفسور منیر پیرمحمد از دانشگاه لیورپول می‌گوید: «باید از شیوه یک دارو، با یک دوز مشخص که برای همه تجویز می‌شود عبور کنیم و به شیوه‌های فردی‌تری برسیم. روشی که در آن هر فرد دارویی که برای بدن او مناسب است و بالاترین اثربخشی و کمترین خطرهای جانبی را دارد ،دریافت کند.»

"آنچه می‌خواهیم شروع کنیم سرآغاز دوره جدیدی در پزشکی است چون همه ما باهم فرق داریم و بدنمان به شکل خاص خودش به داروها جواب می‌دهد."

پرفسور پیرمحمد می‌گوید درحالی‌که سن ما بالا می‌رود و داروهای بیشتری برایمان تجویز می‌شود، ۷۰ درصد احتمال دارد که تا سن ۷۰ سالگی حداقل یک دارو دریافت کنیم که الگوی ژنتیک ما بر تأثیرگذاری آن اثر دارد.

لرد دیوید پرایر، رئیس سرویس بهداشت عمومی انگلستان، می‌گوید: "این روش، پزشکی را متحول خواهد کرد."

او می‌گوید فارماکوژنومیک آینده پزشکی است و "به ما کمک خواهد کرد بتوانیم خدمات پزشکی مدرن و متناسب با مشخصات فردی بیماران فراهم کنیم. روشی که مناسب سال ۲۰۲۲ است."