از داربی تا هت‌تریک؛ اصطلاحات فوتبالی از کجا آمده‌اند؟

بی بی سی:کمتر کسی هست که اصطلاحات فوتبالی به گوشش نخورده باشد و معنای دست‌کم تعدادی از آن‌ها را نداند. اما افراد زیادی نیستند که بدانند چرا به زدن سه گل در یک بازی "هت‌تریک" گفته می‌شود و چرا دیدار دو تیم از یک منطقه را "داربی" می‌نامند.

بسیاری از اصطلاحات فوتبالی به طور مستقیم و بدون تغییر وارد زبان فارسی شده‌اند و دانستن سرچشمه آن‌ها برای فارسی زبانان هم جذاب است. در این مطلب نگاهی انداخته‌ایم به معنای تعدادی از معروف‌ترین واژه‌های فوتبالی و سرچشمه آن‌ها.
هت‌تریکبعید است بدانید که در کریکت هم بازیکنان هت‌تریک می‌کنندوقتی که یک بازیکن سه گل در یک مسابقه فوتبال بزند، می‌گویند که هت‌تریک کرده است. اما جالب است بدانید که این اصطلاح از زمین فوتبال آغاز نشده است.

این واژه متعلق به ورزش کریکت است و هنگامی استفاده می‌شود که پرتاب‌کننده بتواند سه ویکت از سه توپ متوالی بدست آورد.
کلین شیتکلین شیت (برگه تمیز) به معنای این است که گلی وارد دروازه تیم شما نشده استاگر تیم شما بدون باز شدن دروازه‌اش برنده شود، "کلین شیت" کرده است. دلیل ساخته شدن این اصطلاح این است که خبرنگاران ورزشی برای نوشتن تعداد گل‌ها از برگه‌های سفید استفاده می‌کردند، به این ترتیب سفید ماندن صفحه مربوط به تیم شما در پایان بازی به معنای این است که این تیم گلی نخورده است.
کپ (کلاه لبه‌دار)
این اصطلاح وارد زبان فارسی نشده اما در انگلیسی بجای تعداد بازی‌های ملی از واژه کپ (کلاه لبه‌دار) استفاده می‌شود. ریشه این اصطلاح به سال‌های بسیار دور بازمی‌گردد که بازیکنان دو تیم از طریق کلاه‌هایشان از یکدیگر متمایز می‌شدند و بعدها بود که برای تشخیص بازیکنان هر تیم پیراهن‌هایی با رنگ یکسان و متفاوت از رقیب پوشیدند.
والیاصطلاح والی از واژه‌ای فرانسوی گرفته شده استاین واژه هم کم و بیش در فارسی استفاده می‌شود و در فوتبال و تنیس کاربرد دارد. در فوتبال هنگامی که به توپ روی هوا و قبل از برخورد به زمین ضربه بزنید، از اصطلاح والی استفاده می‌شود. این اصطلاح قبل از فوتبال در تنیس جا افتاد و از حدود سال ۱۸۵۱ در این رشته استفاده می‌شود.

کلمه والی از لغت "volée" در فرانسه به معنی "پرواز" گرفته شده است. این کلمه در اصل برای تعداد زیادی تیر به کار گرفته می‌شد که به طور همزمان توسط کمان‌داران به پرواز درمی‌آمد.
داربیمعنای داربی نسبت به گذشته تغییر کرده استاصطلاح داربی زمانی به کار می‌رود که دو تیم از یک منطقه به مصاف هم می‌روند. در مورد سرچشمه این اصطلاح فرضیه‌های مختلفی وجود دارد. طبق یکی از این نظریه‌ها اصطلاح داربی از مسابقات اسب‌سواری که توسط اِرل داربی در سال ۱۷۸۰ راه افتاد، گرفته شده است.

فرضیه‌ای دیگر می‌گوید که این لغت از شهر داربی بریتانیا گرفته شده است که به خاطر یک بازی خشن و در واقع خطرناک معروف بود که تمام ساکنان منطقه در آن شرکت می‌کردند.