راز جوانی سرانجام کشف شد

نشانگرهای اپی‌ژنتیک‌ در دی‌ان‌ای سلول‌هایی که از افراد یا حیوانات مسن‌تر جدا شده‌اند با افراد یا حیوانات جوان‌تر متفاوت استایندیپندنت فارسی:دانشمندان با بازتنظیم بافت‌های جوندگان به وضعیت جوان‌تر، روند پیری را در موش‌های میانسال و پیر معکوس کردند، پیشرفتی که به گفته آن‌ها ممکن است به روش‌های بهتری در مقابله با روند پیری بدون عوارض جانبی مانند شکنندگی استخوان، تضعیف عضلات یا سرطان منجر شود.

بر اساس یافته‌های پژوهش‌های پیشین، هنگامی که موجودات زنده رو به پیری می‌گذارند، تک‌تک سلول‌های بدنشان ساعتی مولکولی دارد که گذر زمان را ثبت می‌کند.

یافته‌های پژوهش‌های پیشین نشان داده است الگوی چینش مواد شیمیایی‌ــ موسوم به نشانگرهای اپی‌ژنتیک‌ــ در دی‌ان‌ای سلول‌هایی که از افراد یا حیوانات مسن‌تر جدا شده‌اند با افراد یا حیوانات جوان‌تر متفاوت است.

دانشمندان همچنین پیش‌تر گزارش کرده بودند که ترکیبی از چهار مولکول‌ــ اکت۴ (Oct4)، ساکس۲ (Sox2)، کی‌ال‌اف۴ (KLF4) و سی‌میک (cMyc)ــ موسوم به «فاکتورهای یاماناکا»‌ــ می‌توانند نشانگرهای اپی‌ژنتیک سلول‌ها را به الگوهای اصلی‌شان بازتنظیم کنند و به گفته پژوهشگران، با این روش سلول‌های افراد بالغ به حالت سلول‌های بنیادی نامتمایز بازمی‌گردد.

در این پژوهش، که روز دوشنبه در نشریه نیچر ایجینگ (Nature Ageing) منتشر شد، دانشمندان تفاوت‌های جوان‌سازی سلولی در حیوانات سالمی که رو به پیری گذاشته بودند را آزمایش کردند.

پژوهشگران موسسه سالک ایالات متحده آمریکا به گروهی از موش‌ها از ۱۵ تا ۲۲ ماهگی‌ــ معادل حدود ۵۰ تا ۷۰ سالگی در انسان‌ــ دوزهایی از فاکتورهای یاماناکا اضافه کردند.

گروه دیگر را از ۱۲ تا ۲۲ ماهگی‌، حدود ۳۵ تا ۷۰ سالگی در انسان، تحت درمان قرار دادند، و گروه سوم در ۲۵ ماهگی، مشابه سن ۸۰ سالگی انسان، به‌مدت فقط یک ماه فاکتورها را دریافت کردند.

وقتی پژوهشگران علائم عادی کهولت را در حیوانات تحت درمان بررسی کردند، متوجه شدند که از بسیاری جهات شبیه موش‌های جوان‌ترند.

به گفته پژوهشگران، نشانگرهای اپی‌ژنتیک در کلیه‌ها و پوست حیوانات درمان‌شده به الگوی مشاهده‌شده در حیوانات جوان‌تر شباهت بیشتری داشت.

سلول‌های پوست حیوانات درمان‌شده وقتی آسیب می‌دید، توانایی تکثیر بیشتری داشتند و احتمال ایجاد جای زخم دائمی کمتر بود، در حالی که حیوانات مسن‌تر معمولا تکثیر سلولی کمتری دارند و جای زخم بیشتر بر پوستشان باقی می‌ماند.

در این پژوهش آمده است مولکول‌های زیستی خون حیوانات درمان‌شده نیز تغییرهای عادی مرتبط با فرایند پیری را نشان ندادند.

پرادیپ ردی، از دانشمندان موسسه سالک و نویسنده اصلی این مقاله جدید، در توضیح گفت: «آنچه واقعا می‌خواستیم اثبات کنیم این بود که استفاده از این روش در بازه زمانی طولانی‌تر بی‌خطر است. در واقع، هیچ‌گونه اثر منفی بر سلامت، رفتار یا وزن این حیوانات مشاهده نکردیم.»

پژوهشگران می‌گویند موش‌هایی که فاکتورهای یاماناکا را دریافت کردند در مقایسه با موش‌های گروه کنترل، دگرگونی در سلو‌ل‌های خون یا تغییرهای عصب‌شناختی نداشتند.

این تیم پژوهشی همچنین در هیچ‌ گروهی از حیوانات [تحت آزمایش] هیچ نوعی از سرطان مشاهده نکردند.

به گفته دانشمندان، موش‌هایی که ۷ یا ۱۰ ماه با فاکتورهای یاماناکا درمان شدند علائمی از جوانی نشان دادند اما این مسئله در مورد موش‌هایی که فقط یک ماه تحت درمان بودند صادق نبود.

پژوهشگران می‌گویند وقتی موش‌ها در میانه روند درمان  بررسی و آزمایش شدند، آثار هنوز مشهود نبود که نشان می‌دهد این درمان فقط روند پیری را متوقف نمی‌کند بلکه در عمل به عقب برمی‌گرداند.

با وجود این، دانشمندان می‌گویند به پژوهش‌های بیشتری نیاز است تا تفاوت میان این دو مشخص شود.

دانشمندان در حال حاضر مشغول برنامه‌ریزی برای پژوهش آتی‌اند تا بررسی کنند ژن‌ها و مولکول‌های خاص چگونه در روند درمان بلندمدت با فاکتورهای یاماناکا تغییر می‌کنند و همچنین شیوه‌های جدیدی برای انتقال این مولکول‌ها بیابند.

دانشمندان در این پژوهش نوشتند: «در مجموع، مشاهدات ما نشان می‌دهد که پروتکل‌های بازتنظیم محدودی می‌شود طراحی کرد که در جلوگیری از تغییرهای فیزیولوژیک مرتبط با سن بی‌خطر و موثر باشند. ما همچنین به این نتیجه رسیده‌ایم که برنامه‌های بازتنظیم محدود بلندمدت‌تر در مقایسه با بازتنظیم کوتاه‌مدت در به تاخیر انداختن روند پیری فنوتیپ‌ها موثرترند.