دجیما: تنها نقطه ارتباط ژاپن با جهان در دوران شوگان‌ها

العربیه :«دِجیما» جزیره‌ای مصنوعی بود که در قرن هفدهم در خلیج ناکازاکی ساخته شد، تا در عین اینکه ژاپن را از تجارت خارجی بهرمند می‌کرد، جلوی نفوذ سیاسی و فرهنگی و مذهبی اروپایی‌ها بر اتباع ژاپن را بگیرد. این بندر بیش از دو قرن، از 1634 تا 1854، تنها مسیر ارتباط رسمی ژاپن با جهان خارج بود.

هنگامی که دریانوردان پرتغالی در سال 1543 به طور اتفاقی به ژاپن رسیدند، ارتباط این کشور با اروپایی‌ها برای اولین بار در تاریخ خود آغاز شد. به دنبال پرتغالی‌های کاتولیک، مبلغان مذهبی «یسوعی» نیز پای بر خاک ژاپن گذاشتند.

پس از حدود یک سده از آن دوران، شوگان آیِمیتسو در سال 1634 دستور داد جزیره‌ای مصنوعی برای تاجران پرتغالی ساکن ناکازاکی بسازند تا بدین‌وسیله آنها را از تبلیغ دین خود منع کند.

با این حال، پس از شورش جمعیت مسیحی منطقه شیمابارا-آماکوسا، شوگان در سال 1639 پرتغالی‌ها را برای همیشه از ژاپن اخراج کرد. دجیما در سال 1641 به «کمپانی هند شرقی» هلند واگذار شد، و از آن به بعد هلندی‌ها مدیریت تجارت جهانی با ژاپن را بر عهده گرفتند.

دجیما یک جزیره مصنوعی کوچک به مساحت 120 متر در 75 متر یا 9000 متر مربع بود که با حفر کانالی در وسط شبه‌جزیره‌ای در خلیج ناکازاکی ساخته شده بود. جزیره از طریق پل باریکی به خشکی متصل می‌شد، و از هر دو طرف مورد محافظت قرار می‌گرفت، و در سمت هلندی یک دروازه داشت.

مقامات ژاپنی تمام کشتی‌هایی که برای تجارت به دجیما می‌آمدند را بازرسی می‌کردند، و بادبان‌های آنها را تا هنگام ترک بندر ضبط می‌کردند. ورود کتاب‌های مذهبی و تسلیحات به این بندر ممنوع بود و مورد مصادره قرار می‌گرفت. علاوه بر این، هلندی‌ها مجاز به برگزاری مراسم مذهبی در دجیما نبودند.

تجار هلندی‌ عمدتاً ابریشم، پنبه، داروهای چینی و هندی، شکر دریای کارائیب، پوست حیوان و کوسه فُرمُز، و کتاب و ابزار علمی و دیگر چیزهای کمیاب از اروپا وارد می‌کردند.

آنها از اواخر قرن هجدهم تا اوایل قرن نوزدهم بیش از ده هزار کتاب خارجی در موضوعات مختلف علمی به ژاپنی‌ها فروختند، که بعدها پایه و أساس شکل‌گیری رشته تحقیقی «پژوهش‌های هلندی» در ژاپن شد.

دجیما در أواسط قرن نوزدهم، پس از آنکه شوگان‌ها مجبور شدند درهای ژاپن را به روی تجارت خارجی بگشایند، تعطیل شد، و بعدها با پر کردن کانال آب دوباره به ناکازاکی پیوست. محل سابق این جزیره از یادگارهای فرهنگی تاریخی مهم ژاپن است.