بیانیه مشترک پنج قدرت اتمی جهان: هیچ کشوری نمی‌تواند برنده جنگ هسته‌ای شود

رادیو فردا :پنج قدرت اتمی جهان روز دوشنبه ۱۳ دی در بیانیه‌ مشترک کم‌سابقه‌ای بر منع گسترش جنگ‌افزارهای هسته‌ای و پرهیز از جنگ اتمی تاکید کردند.

ایالات متحده، روسیه، چین، فرانسه و بریتانیا، پنج قدرت اتمی و اعضای دائمی شورای امنیت، در بخشی از این بیانیه مشترک گفتند: «ما عمیقا معتقدیم که از گسترش سلاح‌های هسته‌ای باید جلوگیری کرد و جنگ اتمی برنده‌ای ندارد و نباید روی دهد».

این بیانیه پس از آن منتشر شد که بازبینی پیمان منع گسترش سلاح‌های هسته‌ای (ان‌پی‌تی) مصوب سال ۱۹۷۰ به دلیل محدودیت‌های ناشی از همه‌گیری ویروس کرونا، از روز چهارم ژانویه به مهلت دیگری در سال جاری میلادی موکول شد.

پنج قدرت اتمی جهان علی‌رغم تشدید تنش در مناسبات غرب با چین و روسیه در بخش دیگری از این بیانیه مشترک گفتند: «پرهیز از وقوع جنگ بین کشورهای دارای سلاح هسته‌ای و کاهش خطرهای راهبردی مهمترین مسئولیت ماست».

در بخش دیگری از این بیانیه که متن انگلیسی آن از سوی کاخ سفید منتشر شده است آمده که «با توجه به پیامدهای گسترده کاربرد سلاح‌های هسته‌ای، ما تاکید می‌کنیم که سلاح‌های هسته‌ای تا زمانی که وجود دارند فقط باید برای مقاصد دفاعی، مقابله با تجاوز و جلوگیری از جنگ مورد استفاده قرار گیرند».

«هر یک از ما تلاش خواهیم کرد در سطح ملی موازین ضروری برای جلوگیری از کاربرد غیرمجاز و غیرهدفمند از سلاح‌های هسته‌ای را تحکیم کنیم».

این بیانیه مشترک در شرایطی منتشر می‌شود که تنش بین واشینگتن و مسکو به دلیل تجمع نیروهای روسیه در نزدیکی مرزهای اوکراین به بحرانی‌ترین سطح خود از زمان پایان جنگ سرد رسیده است. آمریکا و متحدان غربی آن احتمال می‌دهند که هدف از تجمع نیروهای روسیه حمله به خاک اوکراین باشد.

از سوی دیگر افزایش قدرت نظامی چین در سال‌های اخیر نگرانی از احتمال رویارویی بین این کشور و آمریکا به خصوص بر سر تایوان را افزایش داده است. چین، تایوان را بخشی از قلمرو خود می‌داند و بارها تاکید کرده است که بالاخره یک زمانی این کشور را حتی اگر لازم باشد با استفاده از زور به خاک خود ملحق خواهد کرد.

دولت روسیه ضمن استقبال از بیانیه مشترک پنج قدرت اتمی ابراز امیدواری کرد که این اقدام زمینه را برای کاهش تنش در سطح بین‌المللی فراهم کند.

وزارت خارجه روسیه در بیانیه‌ای گفت: «ما امیدواریم که در وضعیت دشوار امنیت بین‌المللی تصویب این نوع بیانیه‌های سیاسی به کاهش تنش در سطح بین‌المللی کمک کند».

دمیتری پسکوف، سخنگوی کاخ کرملین، نیز به رسانه‌های روسیه گفت با وجود انتشار این بیانیه از نظر مسکو برگزاری اجلاس سران کشورهای صاحب سلاح هسته‌ای کماکان «ضروری» است.

این بیانیه در عین حال همزمان با ادامه دور هشتم مذاکرات مربوط به احیای برجام منتشر می‌شود. نمایندگان ایران و روسیه نتایج این دور از مذاکرات را که دوشنبه گذشته شروع شد مثبت ارزیابی کرده‌اند ولی آمریکا و قدرت‌های اروپایی می‌گویند هنوز برای قضاوت در مورد سازنده بودن روش برخورد ایران زود است.

واشینگتن در عین حال هشدار داده که فرصت چندانی برای توافق باقی نمانده است و در صورت شکست مذاکرات برجام، آمریکا گزینه‌های دیگری را مدنظر قرار خواهد داد.