عرفان قانعی فرد - تحلیلگر خاورمیانه در مرکز ضدتروریسم واشنکتن
در واشنگتن؛ پنتاگون مخالف تحریم رهبر ایران توسط ترامپ بود اما پمپئو و بولتن اصرار داشتند. در 24 ژوئن 2019 (3 تیر 1398) امریکا رهبر ایران و دفتر کار او ( مشهور به بیت رهبری) را تحریم کرد. اعتقاد اسپر آن بود که تحریم ها هر امکان گفتگوی احتمالی با حکومت ملایان در تهران را می بندد.
عرفان قانعی فرد - تحلیلگر خاورمیانه در مرکز ضدتروریسم واشنکتن مدتی از معرفی مارک اسپر در وزارت دفاع نگذشته بود. ایران تاسیسات آب و نفت عربستان سعودی را توسط حوثی ها (گروه نیابتی که با سپاه پاسداران ایران همکاری دارند) را هدف قرار داده بود. اصولا قاسم سلیمانی و سپاه قدس که هر عملیاتی را انجا می دادند فورا انرا انکار می کردند و گروه های نیابتی که با سلاح و حمایت اطلاعاتی و نظامی ایران عمل می کردند؛ مسئولیت عملیات ها را برعهده می گرفتند. و اصولا طبق نظر برخی از کارشناس های سپاه پاسداران که گزارش هایی را به اسرائیل و آمریکا فروخته اند؛ قاسم سلیمانی اجرای هر عملیاتی را با شخص خامنه ای مشورت می کرد.
در سال 2007 نیروهای آمریکایی به دنبال سلیمانی بودند اما کردهای عراق مخالفت کردند و او را در مقابل نیروهای امریکایی محافظت کردند. سلیمانی برخی از مسئولان عملیات ها را هم شخصا تعیین میکرد مانند مسئول عملیات ایران در یمن ( عبدالرضا شهلایی ) اما در برخی از عملیات ها هم شکست می خورد مانند سال 2011 که فرستادگان وی در امریکا نتوانستند دیپلمات عربستانی را ترور کنند و تروریست ها با تلاش اف بی آی دستگیر شدند و اعتراف کردند.
برنامه ترور قاسم سلیمانی از مدتها قبل در سی آی ای و پنتاگون مطرح بود. از دید بسیاری از مقامات واشنگتن ( مانند باب گیتس)؛ او مظهر شیطان بود. اما در آن بولتن بنا به خاطراتش؛ روی خوشی به قضیه نداشت. اما ترور سلیمانی مهم تر از ترور عماد مغنیه ( فرمانده عملیات حزب الله؛ رفیق و همکار یاسر عرفات و نیز همکار و دوست سلیمانی) بود. سلیمانی پیرو تفکر شیعی خمینیسم بود و می خواست که لشکر شیعی خلق کند تا تفکر اسلامی شیعی را در خاورمیانه و شمال آفریقا گسترش دهد. و سلیمانی آشوب داخل عراق را مانند کارگردان عروسک های خیمه شب بازی کنترل می کرد: گاهی برای جیش المهدی سلاح تهیه می کرد و یا از ریاست جمهوری نچیروان بارزانی دفاع می کرد و یا بارزانی نزدیک شده به ترکیه را در جنگ داعش یاری داد و .... همواره دوست داشت در سیاست عراق دخالت کرد و با اکثر مقام های کرد و شیعه در عراق رابطه دوستانه و نزدیک داشت.
سلیمانی بارها در دمشق سوریه در رادار نیروهای آمریکایی قرار گرفت. از 10 سال پیش که با عماد مغنیه عملیات مشترک را انجام می دادند اما دوست او - عماد مغنیه - با برنامه ای حرفه ای از قبل تدارک دیده شده - حذف شد (۱۲ فوریه ۲۰۰۸). موساد اسرائیل در روز قبل از ترور مغنیه در دمشق 28 فوریه 2008 و ماجرای دیدار با سلیمانی ؛ ردپای وی را داشتند اما در سی آی ای کسی دستور امضا و تائید شده نداشت.
در سالهای 2006 و 2007 که خامنه ای تمایلی به مسافرت سران سپاه قدس به عراق نداشت و در 2009 هم قاسم سلیمانی تمایلی به سرشاخ شدن با آمریکایی ها را نداشت. اما از راکت پرانی و بمب گذاری کنار جاده ای و حملات ایذایی توسط گروه های تروریستی شیعه در عراق حمایت می کرد. در زمانی که دیوید هاول پتراأوس ( ژنرال چهار ستاره ارتش آمریکا؛ فرماندهی کل نیروهای آمریکا در منطقه خاورمیانه،شرق آفریقا و آسیای مرکزی(از ۱۱ ژوئیه ۲۰۰۸) بر عهده داشت؛ بنا به دانش و تجربه اش؛ رفتاری تحقیر آمیز با سلیمانی داشت تا شخصیت قهرمان رسانه ای و تبلیغاتی سپاه را بطور واقع بینانه و به دور از اغراق بشناساند!.
تا اینکه یکی از فرماندهان ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران، به گزارش ارتش آمریکا، روز سه شنبه (۱۸ نوامبر 2008)، توسط نیروهای امنیتی عراق، در فرودگاه بغداد دستگیر شد. نیروهای امنیتی عراقی معتقد بودند که فرد دستگیر شده "مظنون به دست داشتن در تسهیل ارسال سلاحهای ایرانی به عراق" زیر پوشش فعالیت برای سازمانی بود که بازسازی مراکز مذهبی عراق را بر عهده داشت. پترایس علنا و به درستی گفت که، دولت ایران برای نیروهای شبهنظامی در لبنان، فلسطین، عراق و سودان اسلحه ارسال میکند. و شبهنظامیان شیعه عراقی را با همکاری حزبالله لبنان در شهرهای قم، تهران، اهواز و مشهد آموزش میدهد. گرچه در رسانه ها سپاه پاسداران به دستور قاسم سلیمانی تکذیب و انکار کردند.
البته قرارگاه رمضان 3 اردوگاه در نزدیکی مرز ایران و عراق داشت و محمود فرهادی مسئول بخش شمالی قرارگاه بود که وی هم در سپتامبر 2007 دستگیر شد .اما فرد دستگیر شده در کمتر از 1 ساعت همه چیز را لو داد و کاندولیزا رایس در کتاب اخیرش (دمکراسی ؛ ترجمه عرفان قانعی فرد؛ شرکت کتاب) گفت: عین بلبل چهچه می زد و همه چیز را اعتراف کرد ! تا اینکه جواد ظریف در سازمان ملل با زلمای خلیلزاد حرف زد. همیشه پترایس از خرابکاری و ذهنیت مخرب سلیمانی می نالید.
وقتی که پتریس به عنوان رئیس سازمان سیا انتخاب شد ( از ۶ سپتامبر ۲۰۱۱ میلادی تا ۹ نوامبر ۲۰۱۲ میلادی) بر روی قاسم سلیمانی تمرکز بیشتر شد و جز تهدیدها علیه امنبت ملی آمریکا شناخته شد. اما جان برنان رئیس وقت سی آی ای سیاست مماشات را در پی گرفت و حتی در کتاب خاطراتش تمایلی به بحث درباره سلیمانی را ندارد! اما در اندیشکده های واشنگتن، بیشتر از پیش درباره قاسم سلیمانی تمرکزو بررسی می شد.
نه جرج بوش و نه اوباما دستور کشتن قاسم سلیمانی را امضا نکردند اما ترامپ به انجام کار تمایل داشت و ظاهرا تحت تاثیر تحلیل مدیر سی آی ای جینا هسپل قرار گرفته بود که تجربه و سابقه ای حرفه ای در حذف تروریست ها دارد. هسپل رئیس سی آی ای به وی گفته بود که حمله نکردن به سلیمانی حطرناک تر از کشتن اوست. اما انگار آنچه را به ترامپ گفته بود که ترامپ دوست داشت بشنود. و حتی برخی از کارشناسان و تحلیلگران سی آی ای هم - که بطور سنتی فارغ از سیاست حزبی هستند- از تصمیم ترامپ متعجب بودند. اما برخی هم اطمینان کامل به تصمیم مدیر سی آی ای و رئیس جمهور داشتند. گرچه هسپل چندان در خاورمیانه مانند استانبول و بغداد و تهران و کابل ماموریت نداشته اما شناخت جالبی از گروه های تروریستی در خاورمیانه دارد. و سی آی ای طبق دستور عمل کرد.
برای ترامپ و سی آی ای این بار لحظه ای بحرانی بود و ترامپ 3 سال برای امضا حکم کشتن سلیمانی صبوری کرد. ترامپ دلایل نگران کننده خود را داشت. سی آی ای بعد از بحران عراق و اشتباه محاسباتی درباره سلاح کشتار دسته جمعی؛ معمولا راه محافظه کارانه و محتاطانه ای را در پیش گرفته بود اما این بار درباره حذف سلیمانی از عرصه نبرد؛ اصرار داشتند. هسپل در سیا معتقد بود که به حد کافی اطلاعات و اسناد و شواهد درباره طرح حمله سلیمانی و گروه مسلح شیعیان به آمریکایی ها در بغداد از جمله سفارت امریکا در بغداد و نیز 4 سفارت دیگر وجود دارد .
سرانجام در 5 عصر روز 2 ژانویه 2020 ترامپ دستور کشتن سلیمانی را صادر کرد.( 5 شنبه 12 دی 1398) ترامپ در مارالاگوی فلوریدا بود. بوی خطر را شنیده بود و واقعه در شرف وقوع و طرح شیطانی سپاه قدس و شبکه شیعه عراقی علیه نیروهای آمریکایی را می دانست. برای ترامپ ؛ استدلال درباره مشروعیت و قانونی بودن کشتن رهبر نظامی خارجی مهم نبود و فقط می خواست درمانی سریع برای بحران در پیش رو بیابد. گرچه از سالها قبل (در 18 فوریه 1976) جرالد فورد - رئیس جمهور وقت آمریکا - و بعدها هم رونالد ریگان؛ تاکید داشتند که سی آی کار ترور شخصیت های دولتی در خارج از آمریکا را انجام ندهند.
سلیمانی به دنبال تقویت هلال شیعی و حضور بیشتر شبکه تو در توی شیعیان مسلح در خاورمیانه بود تا کریدور خاکی ایران از کناره های دیوار چین در افغانستان تا دریای مدیترانه را تقویت کند و در جنگ سرد با عربستان؛ حضور پررنگ تری داشته باشد. خود وی به همراه علی ولایتی (یکی از مشاوران سید علی خامنه ای) آن را جبهه مقاومت و محور مقاومت می نامیدند و در رسانه های وابسته به سپاه پاسداران و ارگان های رسانه ای حکومتی تبلیغ می شد. در اکتبر 2006 سلیمانی در روز قدس با ابراز شادمانی گفته بود که پیروزی حزب الله در لبنان؛ ظهور خاورمیانه جدید است البته خاورمیانه اسلامی نه خاورمیانه امریکایی. در تفکر او تاسیس گروه های جهادی و سازمان های شیعی و مدل فلسطینی راه کار جدید خاورمیانه بود. از تجهیز حزب الله و حماس به موشک ابزار شادی می کرد!
در پایان عید نوروز یعنی ۱۹ فروردین ۱۳۹۸ یا ۸ آوریل ۲۰۱۹ در اقدای غیر منتظره؛ ترامپ آمد و سپاه پاسداران را تروریست نامید گرچه بازیگری غیر دولتی نیست و یکی از ستون ها و پایه های حکومت اسلامی است.و از دید نهادهای امنیتی آمریکا؛ سلیمانی معمار بسیاری از سیاست های خارجی بحث انگیز و ستیزه جو رژیم خلافت اسلامی ولایت فقیه بود. و نیروی قدس بین 10000 تا 20000 نفر پرسنل دارد و با گروه های حماس و جهاد اسلامی و پ ک ک و دیگر سازمان های تروریست و شرور از نزدیک کار می کند. و سپاه قدس بعد از 2005 قاتل رسمی بیش از 300 آمریکایی شد. همچنین قاسم سلیمانی در ساخت شبکه مسلحانه تروریستی شیعه و گروه های مسلح که برای ایران جنگ نیابتی می کنند؛ نقش مسلم داشت.
در بامداد روز جمعه 13 دی 1398 در فرودگاه بغداد؛ هواپیمای سلیمانی به زمین نشست (AirBus A320). سلیمانی به اتفاق همراهانش از جمله ابو المهدی مهندس (یکی از رهبران کتایب حزب الله جزو زیر مجموعه حشد شعبی)سوار بر ماشین شد.
بعدها افراد سی آی در شبکه تلویزیونی ان بی سی گفتند که رابط های سی آی ای در فرودگاه دمشق و بغداد حضور داشتند و بنا به گزارش یکی از افراد نفوذی در حلقه داخلی سپاه قدس و حزب الله؛ سی آِی ای متوجه شد که سلیمانی در راه بغداد است و موساد هم جزئیات سفر را تائید کرد. بعدها نیویورک تایمز افشا کرد که سیا رابط هایی را در داخل شبکه سپاه قدس در سوریه - حزب الله - فرودگاه های بغداد و دمشق پیدا کرد.
جاسوس های آمریکا در فرودگاه بغداد و بخش فنی؛ مشخصات ظاهری سلیمانی را تائید کردند. 2 مقام سی آی ای به شبکه ان بی سی گفتند که دیده اند رهبر نظامی عراقی ( ابومهدی) از پله ها برای استقبال از فرمانده نیروی قدس بالا رفت و قاسم سلیمانی هم فورا بیرون آمد و ساعت از 1 بامداد گذشته بود. تصویرهای سیاه و سفید از دوربین مداربسته توسط یکی از افراد نظامی گار گذاشته شده بود. جینا هسپل از طبقه 7 دفتر کارش در لانگلی ویرجنیا تصاویر را می بیند و به طور همزمان هم مارک اسپر وزیر دفاع در مقر پنتاگون به صفحه تلویزیون خیره مانده است. و ترامپ هم در فلوریدا است.
نوعی پهباد با قابلیت حمل موشک و امکان کنترل از راه دور و پرواز خودکار (MQ-9 Reaper به معنی دروگر) که با اجازه رادار حکومت عراق وارد فضای هوایی کشور شده بود به آسمان فرودگاه بغداد رسیده بود. از 1 مه 2007 آسمان عراق تحت کنترل نیروهای آمریکایی است و بسیاری از عملیات ها علیه تروریست ها را با موفقیت انجام داده اند. (که می توان به کشتن ابو مُصعَب الزرقاوی تروریست بنیادگرای اردنی در ۷ ژوئن ۲۰۰۶، عراق اشاره کرد.) بنابراین هراسی از درگیری با نیروهای نظامی عراق وجود نداشت و از قبل هماهنگ شده بود. از دیدگاه ایالات متحده آمریکا - پس از چند سال بررسی - سلیمانی یک طراح حملات تروریستی خطرناک بود تا نفوذ ایران را در منطقه افزایش دهد.
سلیمانی و همراهانش سوار اتومبیل می شوند. گروهی سوار وانت شدند تا از ترمینال حمل بار خارج شوند. رئیس سی آی ای و مسئول پنتاگون هم از طریق دوربین مداربسته شاهد اجرای عملیات حذف سلیمانی بودند که چگونه کاروان اتومبیل سلیمانی براه افتاد و پهبادها هم بر بالای سر آنها در حال پرواز و تعقیب هدف بودند. کاروان اتومبیل سلیمانی حرکت کرد و خودش نمی دانست که چه سرنوشت تحقیر آمیزی در انتظارش هست.
پهباد آمریکایی هدف متحرک را تا خروج از حیاط بخش باربری فرودگاه نعقیب می کند . سیگنال های متخصص اطلاعات به روی دستگاه فرستنده تقویت می شود. در پیام مبایل برای آخرین بار تائید مشخصات افراد داخل کاروان اتومبیل را دریافت می کند تا شک و شبهه ای باقی نماند.از مدتها قبل گروه عملیات نقشه و اطلاعات ماهواره ای را دریافت کرده بودند و همه نقشه ها با تطبیق وسواس گونه در سیستم داخل هوایمای بدون سرنشین تعبیه شده بود تا کارشناس پرواز آن، به درستی آن را به پرواز در آورد و کنترل کند. و آمریکا در دوران ترامپ 18 ماه یا 1.5 سال تلاش داشت که قاسم سلیمانی را از عرصه حذف کند.
گشت شناسایی و اکتشاف کارشان تمام شده بود. ترافیکی در منطقه وجود نداشت. هر از گاهی معدود اتومبیلی یا تاکسی مسافری عبور می کرد و در داخل مسیر بودند. ماشین وانت در جلوی اتومبیل قاسم سلیمانی حرکت می کرد. کارشناس عملیات پهباد از مرکز فرماندهی عملیات آمریکا در قطر؛ عملیات ارسال موشک را کنترل و هدایت می کرد. فرمان شلیک هم از مقر نیروهای سنتکام ( ستاد فرماندهی مرکز ایالات متحده آمریکا) صادر شد.
با نشانه گیری دقیق به هر کدام از دو اتومبیل کاروان سلیمانی 2 موشک (hellfire) شلیک کرد. در کل 4 موشک به سوی هدف شلیک شد. برای آمریکایی ها عملیات کشتن و حذف سلیمانی (که به مدت بیش از 1 دهه، بطور بیرحمانه ای به قتل و عام نیروی نظامی امریکا کمک کرده بود) موفقیت مسرت بخشی به نظر می آمد. حضور شبح گونه و پر تبلیغات رسانه ای یک بازیگر حکومت ملایان مرده بر زمین افتاده بود و در آتش میان آهن پاره های اتومبیل می سوخت. و چند دقیقه بعد همه نیروهای آمریکایی از فرودگاه بغداد دور شدند. از لحظه فرود هواپیما تا پیان عملیات، 15 دقیقه گذشت.
یکی از کارشناس های قبلی اداره اطلاعات داخلی آمریکا(ِDHS) در مصاحبه با فاکس نیوز گفت : آن دو نفر که نیامده بودند در عراق با هم گلف بازی کنند؛ قصدشان طراحی برنامه تروریستی علیه سربازان ما بود! البته هدف اصلی ابوالمهدی و سلیمانی هم دور کردن آمریکا از عراق بود و تظاهراتی ضد ایرانی و ضد حکومت مرکزی عراق هم در عراق براه افتاده و سپاه قدس را مشوش و سراسیمه کرده بود.
اول پنتاگون خبر کشته شدن سلیمانی را اعلام کرد. از دید کارشناس های امنیتی ؛ کشتن سلیمانی ( معمار استراتژی ایران در خاورمیانه)، قاعده بازی را در خاورمیانه تغییر داد.
فورا حماس بیانیه ای منتشر کرد و خامنه ای هم بیانیه داد و با اغراقی غیر مستند گفت سردار بزرگ و پرافتخار اسلام ! چیزی مثل سعد بن ابی وقاص فرمانده حمله اعراب شمششیر زن به ایران . گرچه بخشی از سپاه هم خواهان جنگ نبود و بخشی از حاکمیت هم همچنان بر ایجاد رابطه اصرار می کرد. اما وزارت اطلاعات و سپاه پاسداران ایران؛ آمریکا را به انتقامی سخت تهدید کردند. و ساعاتی بعد اسماعیل قاآنی به عنوان جانشین سلیمانی معرفی شد.
بنا به گفته سی ان ان ترامپ در لحظه شنیدن خبر کشته شدن قاسم سلیمانی، بستنی می خورد. اما فورا در جلسه خبری با صراحت گفت" دستور کشتن دادم تا مانع جنگی شوم باشم. سلیمانی در حال برنامه ریزی یک حمله قریب الوقوع بود". جان بولتن هم تبریک گفت و ابراز امیدواری کرد تا اولین قدم در راه تغییر رژیم در ایران باشد. نتانیاهو هم از ترامپ تشکر و قدردانی کرد. اما بایدن رقیب انتخاباتی ترامپ اعلام کرد : کشتن سلیمانی؛ انداختن آتش در انبار باروت بود اما هیچ آمریکایی برای مرگ سلیمانی اشک نمی ریزد!
برای دستگاه اطلاعاتی و امنیتی ترامپ , در 3 ماه بعد از مرگ ابوبکر بغدادی (26 اکتبر 2019)؛ کشتن قاسم سلیمانی هم موفقیتی امنیتی و یک حمله دقیق پهبادی و مهم ترین اقدام کشتن یک نظامی ارشد کشوری خارجی پس از جنگ جهانی 2 ( ترورفرمانده ارشد نیروی دریایی ژاپن) به شمار می آید و هم آن را قمار امنیتی می نامند زیرا همگی منتظر انتقام سخت ادعا شده از طرف ایران بودند!
ایران اول مراسم عزا برگزار کرد و تبلیغات رسانه ای گسترده ای براه انداختند تا سلیمانی را قهرمان ملی بنامند. تشییع جنازه و دفن قاسم سلیمانیدر در روزهای شنبه ۱۴ تا چهارشنبه ۱۸ دی ۱۳۹۸ ، در شهرهای کاظمین، بغداد، نجف، کربلا، اهواز، مشهد، تهران و قم انجام شد و نهایتاً وی در نیمه شب ۱۸ دی در کرمان دفن شدحتی. نماز میت در دانشگاه تهران توسط علی خامنهای، با حضور چند ده هزار نفر مردم برگزار شد.
چند ساعتی از تبلیغات رسانه ای و معرفی سلیمانی به عنوان قهرمان ملی نگذشته بود که ایران صرفا به راکت پراکنی کور به سوی کنسولگری آمریکای خالی از سکنه دست زد وپدافند هوایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در اقدامی جنون آمیز به پرواز شماره ۷۵۲ هواپیمایی بینالمللی اوکراین که یک پرواز مسافربری متعلق به اوکراین از مبدأ تهران به مقصد کییف در حرکت بود ،شلیک کرد و همه ۱۷۶ سرنشین این پرواز جان باختند.
این هواپیما در ۱۸ دی ۱۳۹۸ (۸ ژانویه ۲۰۲۰) ساعت ۶:۱۹ صبح، اندکی پس از برخاستن از فرودگاه بینالمللی خمینی هدف دو موشک قرار گرفت که به فاصله ۲۴ ثانیه از سامانه موشکی تور پدافند هوایی سپاه پاسداران شلیک شدند و کمی بعد این هواپیما در نزدیکی شاهدشهر استان تهران سقوط کرد.اول مقامات ایران ،علت سقوط را نقص فنی اعلام کردند اما بعد کارشناسان موضوع برخورد موشک را مطرح کردند که ایران در اولین قدم آنرا انکار کرد و سخنگوی نیروهای مسلح ایران، آن را «دروغ محض و جنگ روانی و توطئه آمریکا » خواند. در روز بعد، مقامات اطلاعاتی آمریکایی اعلام کردند که تصاویر ماهوارههای شناسایی مادون قرمز مستقر در فضا با اطمینان شلیک و نزدیک شدن دو موشک سطح به هوا به بدنه هواپیما را نشان میدهد و مقامات دفاعی انگلیس و نخستوزیر کاناداهم، ارزیابی آمریکاییها در مورد برخورد موشک را تأیید کردند و نیویورکتایمزهم صحت فیلمهای منتشر شده در شبکههای مجازی که لحظه برخود موشک به هواپیما را نشان میداد، با نظر کارشناسان خود تأیید کرد.سرانجام وقتی که آمریکا، کانادا، بریتانیا، و استرالیا اعلام کردند این هواپیما بر اثر برخورد موشک زمین به هوا سقوط کردهاست.. سخنگوی مجددا آن را «عملیات روانی دولت آمریکا؛یک شایعه؛دروغ؛شیادی آمریکا؛جنگ روانی؛ سناریوسازی دروغین غرب» توسط «دشمنان» و «ضدانقلاب» معرفی کردند . پس از پنهانکاریها و تکذیبهای متوالی، در نهایت در تاریخ ۲۱ دی ۱۳۹۸، شلیک موشک به پرواز ۷۵۲ توسط ستاد کل نیروهای مسلح ایران تأیید شد و دلیل شلیک موشک به این هواپیمای مسافربری، در اطلاعیه ستاد کل نیروهای مسلح، «خطای انسانی غیرعمد در تشخیص شیء پرنده» اعلام شد!
روز شنبه ۲۱ دی ۱۳۹۸ مردم معترض برابر دانشگاههای تهران در اعتراض به حادثه شلیک موشک سپاه پاسداران به هواپیمای مسافری و پنهانکاری مقامات جمهوری اسلامی دست به تجمع و تظاهرات زده و علیه «دروغگویی و پنهانکاری» مسئولان حکومت شعار دادند و خواستار استعفای علی خامنهای به عنوان فرمانده کل نیروهای مسلح شدند. و سه روز پس از مرگ؛ جمعیت مردم ایران که در مراسم ختم شرکت کرده بودند به سابقه و پیشینه سلیمانی بیشتراز پیش آشنا شدند و عکس ها و تابلوهای یادمان وی را نابود کردند.
در یک سال پس از مرگ سلیمانی؛ خاورمیانه شاهد رشد صلح بین اعراب و اسرائیل بود. و هم اکنون ناو و زیردریایی امریکا و اسرائیل هم به خلیج فارس وارد شده اند و در مرز آبی جنوب ایران حضور دارند. و رژیم ایران هم با مشکلاتی مانند نابودی محیط زیست، فروپاشی اقتصادی ، ضعف در مدیریت کرونا و ظهور اختلافات درون قدرت درصورت مرگ خامنه ای و مساله جانشینی وی و. .. روبروست.