رابطه مستقیم خوردن غذاهای فیبردار و درمان سرطان پوست

ایران وایر :مینو علوی
فیبر بخش بسیار مهم و حذف‌ناشدنیِ غذای روزانه ماست. فیبر در واقع بافت‌هایی از میوه و سبزی‌جات است که برای دستگاه گوارش ما قابل هضم نیستند، اما در روند هضم، جذب و دفع غذا نقشی حیاتی دارد. حالا، دانشمندان دانشگاه ایالتی اورگان در آمریکا می‌گویند که غذاهای با فیبر بالا، خاصیت مهم دیگری هم دارند و آن کمک به درمان سریع‌تر و موثرتر بیماران مبتلا به سرطان پوست یا ملانوما است که در حال ایمونوتراپی یا درمان از طریق تقویت سیستم ایمنی هستند.

فیبر، نوعی از کربوهیدرات است که بدن ما آن را دست‌نخورده دفع می‌کند. ولی همین ماده، در کارکردهای اساسی بدن، مانند تنظیم میزان قند دریافتی بدن، ایجاد حس سیری، تنظیم میزان کلسترول خون و نهایتا پیشگیری از ابتلا یا وخیم‌ شدن دیابت، بیماری‌های قلبی و عروقی و برخی انواع سرطان، نقش مهمی ایفا می‌کند. فیبرها معمولا در میوه‌ها و سبزی‌جات به‌وفور پیدا می‌شوند؛ ولی برخی از میوه‌ها و‌ سبزی‌جات مثل سیب و سبزی‌جات برگ‌دار، منبع غنی از این ماده هضم‌نشدنی هستند.

تابه‌حال تحقیقات بسیاری درباره اهمیت و فواید خوردن غذاهای فیبر‌دار انجام شده است. به لطف این تحقیقات، حالا ما می‌دانیم که اگر غذای فیبردار بخوریم، دستگاه گوارش سالم‌تری خواهیم داشت و چون سلامت دستگاه گوارش با سلامت روان ارتباط مستقیم دارد، از نظر روحی نیز با خوردن غذاهای فیبردار سالم‌تر خواهیم بود.

اما آن‌چه تحقیق جدید پژوهشگران در دانشگاه اورگان را خاص می‌کند، تمرکز آن‌ها بر هم‌زمانی روش درمان ایمونوتراپی در بیماران مبتلا به سرطان پوست و خوردن غذاهای پرفیبر است. در واقع، محققان پژوهش حاضر با بررسی میزان تاثیرگذاری ایمونوتراپی، یا درمانی که در آن سیستم ایمنی خود بدن تقویت می‌شود تا با سلول‌های سرطانی مقابله کند، در شرایط وفور یا کمبود فیبر، این ماده را به‌عنوان یک روش درمان تکمیلی معرفی کرده‌اند.

این تحقیق که نتایج آن در نشریه «ساینس» منتشر شده، پژوهشی بزرگ و بین‌المللی بوده که در آن محققان از سراسر دنیا با دانشکده داروسازی دانشگاه اورگان همکاری کرده‌اند. محققان این پژوهش می‌گویند که تحقیق آن‌ها در زمینه مقابله با چندین نوع سرطان، از جمله ملانوما که کشنده‌ترین نوع سرطان پوست است، امیدوارکننده بوده است.

در آمریکا، ملانوما پنجمین نوع رایج سرطان است و سالانه حدود ۱۰۰ هزار نفر از پزشکان خود می‌شنوند که مبتلا به ملانوما شده‌اند. بنا بر آمار ارائه شده از سوی جامعه سرطان آمریکا، از این یک‌صد هزار نفر، معمولا هفت هزار نفر در همان سال جان خود را از دست می‌دهند.

ملانوما چون به سرعت متاستاز کرده و در برخی اندام‌های حیاتی مثل ریه‌ها، کبد و مغز، منتشر می‌شود، به روش‌های درمانی سریعی هم نیاز دارد. از این جهت، پژوهشگران این تحقیق می‌گویند که درمان تکمیلی آن‌ها که از قضا بسیار ساده هم هست، می‌تواند روند درمان را تسریع کند و برای بیماران، بهبودی در پی داشته باشد.
تحقیق جدید چه می‌گوید؟
این تحقیق بر یک رویه درمانی خاص، به نام ایمونوتراپی یا «ایمیون چک‌پوینت بلاکید» که به اختصار ICB هم خوانده می‌شود، تمرکز کرده است. ایمونوتراپی، روش درمانی جدید و انقلابی در درمان ملانوما و برخی دیگر از انواع سرطان‌ها است. ایمونوتراپی، در واقع متکی بر داروهای مهارکننده‌ای است که پروتئین‌هایی به نام «چک‌پوینت» را مسدود می‌کنند. چک‌پوینت‌ها توسط گروهی خاص از سلول‌های سیستم ایمنی، مانند سلول‌های T و البته برخی سلول‌های سرطانی تولید می‌شوند و نقش آن‌ها جلوگیری کردن از پاسخ‌های بیش از حد شدید دستگاه ایمنی بدن به عوامل خطرساز است.

اما گاهی حضور و تجمع این پروتئین‌ها به معنای جلوگیری کردن از کشتن سلول‌های سرطانی توسط سلول‌های T نیز هست. بنابراین، هنگامی که چک‌پونیت‌ها مسدود می‌شوند، سلول‌های T می‌توانند بهتر و سریع‌تر سلول‌های سرطانی را نابود کنند.

به باور دکتر «آندره مورگان»، دانشیار دانشکده داروسازی دانشگاه اورگان و از نویسندگان اصلی این پژوهش، ایمونوتراپی، یک روش درمانی تحول‌بخش بوده، اما تحقیقات بسیاری که درباره تاثیر محیط میکروبی روده‌ها بر پاسخ درمانی این روش انجام شده، نشان می‌دهند که آن‌چه بیمار می‌خورد و سبک زندگی‌اش، بر میزان بهبود پیدا کردن او مستقیما اثرگذار است.

دکتر مورگان در همین باره، در گفت‌وگویی با خبرنامه وب‌سایت دانشگاه اورگان گفته است که محیط میکروبی روده‌های هر فرد، به عوامل محیطی مختلفی، از جمله غذایی که می‌خورد و داروهایی که مصرف می‌کند، بستگی دارد. او در ادامه گفته است: «خوش‌بختانه ژنتیک انسان، در تعیین تنوع محیط میکروبی روده‌ها در یک فرد و از فردی به فرد دیگر، نقش بسیار کمی دارد.»

دکتر مورگان و همکاران او در این تحقیق با بررسی صدها بیمار مبتلا به ملانوما و محیط میکروبی روده آن‌ها، عادات غذایی، مصرف یا عدم مصرف پروبیوتیک‌ها، شرایط بیماری آن‌ها و در نهایت خروجی درمان‌های انجام شده، به این نتیجه رسیده‌اند.

تیم دکتر مورگان همزمان با این مطالعه، یک مطالعه موازی هم روی موش‌ها انجام داده است. آن‌ها تومورهای سرطانی را در بدن موش‌ها کاشته و نتیجه مصرف غذای پرفیبر همزمان با ایمونوتراپی را سنجیده بودند.

در بخشی از این تحقیق که در مورد انسان‌ها بوده، مصرف فیبر غذایی بیش‌تر با عدم پیشرفت سرطان در بیمارانی که ایمونوتراپی می‌شدند، رابطه مستقیم داشته است. اما بهترین نتیجه زمانی به دست آمده که بیماران همزمان با درمان خود، غذاهایی با فیبر بالا خورده و مکمل‌های پروبیوتیک هم مصرف نمی‌کردند. این نتیجه در مدل مربوط به موش‌ها هم مشابه بوده است.

آن‌گونه که دکتر مورگان گفته است، دو عامل پروبیوتیک و غذاهای پرفیبر که گفته می‌شود در بالا بردن تنوع محیط میکروبی روده‌ها موثرند، در بیمارانی که ایمونوتراپی می‌شوند، نتایج متفاوتی را بروز می‌دهند.

او همچنین در پایان گفته است: «نتایج ما نشان داده‌اند که برخی پروبیوتیک‌های موجود در بازار، برای بیماران مبتلا به ملانوما که ایمونوتراپی می‌شوند، مضر هستند. بنابراین بهتر است تا اطلاع ثانوی، روی خوردن غذاهای پرفیبری مثل غلات کامل، میوه‌ها، حبوبات، سبزی‌جات و مغزها تمرکز کنیم تا تحقیقات بیشتری روی پروبیوتیک‌ها و البته قرص‌های مکمل‌های فیبر، انجام شود.»