درباره ممالک مشترک‌المنافع بریتانیایی چه می‌دانیم؟

العربیه :باربادوس، جزیره-کشوری کوچک در دریای کارائیب، در اول دسامبر ملکه بریتانیا الیزابت را از ریاست دولت خود برکنار کرد. با این حال، این کشور همچنان یکی از اعضای «ممالک مشترک‌المنافع بریتانیایی»، که رهبر آن الیزابت است، باقی ماند.

ممالک مشترک‌المنافع بریتانیایی اتحادیه‌ای است که در جریان فروپاشی آهسته امپراطوری بریتانیا، که در دوران اوج خود در اواخر قرن نوزدهم یک پنجم سطح زمین را به خود اختصاص داده بود، متولد شد. این اتحادیه از هنگ کنگ تا دریای کارائیب تا بخش وسیعی از جنوب و شرق آفریقا را در بر می‌گرفت.

در سال 1864 نمایندگان سه مستعمره بریتانیا در کانادای امروزی شروع به مذاکره برای ایجاد یک کنفدراسیون خودگردان کردند. مناطق نوا اسکوشیا، نیوبرانزویک و کانادا، که از تهاجم احتمالی ایالات متحده می‌ترسیدند، می‌خواستند نیروهای دفاعی خود را ایجاد کنند. آنها همچنین به دنبال تجارت آزاد با همسایه جنوبی خود بودند.

دولت بریتانیا در ژوئیه 1867 با اعطای خودمختاری به مستعمرات خود در آمریکای شمالی موافقت کرد، اما کنترل آنها را رها نکرد. در عوض، کانادای متحد به یک «قلمرو» بریتانیایی تبدیل شد. این یعنی گرچه کانادا خودمختار بود، اما قوانین آن را کماکان بریتانیا وضع می‌کرد.

طی چند دهه‌ بعدی، دیگر مستعمرات بریتانیا همچون استرالیا، نیوزیلند، نیوفاندلند، آفریقای جنوبی، و کشور ایرلند آزاد (جمهوری ایرلند کنونی) که عمدتاً سفیدپوست‌نشین بودند، نیز به قلمرو تبدیل شدند.

با این حال، پس از جنگ جهانی اول، افزایش شور ناسیونالیستی در قلمروهای بریتانیایی باعث شد چیزی فراتر از خودمختاری مطرح شود. در سال 1926 بریتانیا و قلمروها توافق کردند که همه آنها از نظر موقعیت برابر باشند، و «با وفاداری مشترک به تاج و تخت» متحد باشند. این توافق که در سال 1931 با «اساسنامه وست‌مینستر» رسمیت یافت، مبداء تأسیس ممالک مشترک‌المنافع بریتانیایی است.

دو سال پس از آنکه هندوستان در سال 1947 استقلال خود را از بریتانیا به دست آورد، با چند شرط درخواست پیوستن به ممالک مشترک‌المنافع بریتانیایی را کرد. در حالی که هندوستان پادشاه وقت بریتانیا جرج ششم را به‌عنوان رئیس این اتحادیه می‌پذیرفت، اما به اولین کشوری تبدیل شد که به «تاج و تخت» اعلام وفاداری نکرد.

کشورهای عضو با این شرایط موافقت کردند، و در سال 1949 «اعلامیه لندن» را صادر کردند که به هند، پاکستان، و سیلان (سری‌لانکای امروزی) اجازه می‌داد «به‌عنوان اعضای آزاد و برابر» به آن بپیوندند. این قضیه شرایط عضویت در ممالک مشترک‌المنافع بریتانیایی را اصلاح کرد، به طوری که کشورهای مستقل دیگر می‌توانستند بدون ادای سوگند وفاداری به تاج و تخت، به عضویت آن دربیایند.

امروزه اتحادیه ممالک مشترک‌المنافع بریتانیایی 54 عضو دارد، و تمرکز آن روی تجارت، حفاظت از محیط زیست، آموزش و مسائل مشابه است. اعضای این اتحادیه هیچ تعهدی در قبال یکدیگر ندارند، اما از طریق ارزش‌های مشترک خود، که برای بیشتر آنها ریشه در تاریخ‌شان به عنوان مستعمرات سابق امپراطوری بریتانیا دارد، با یکدیگر متحد هستند.

در سال‌های اخیر، برخی از قلمروهای ممالک مشترک‌المنافع بریتانیایی، به‌ویژه در مستعمرات سابق در کارائیب و اقیانوس آرام که در آن جوان‌ترها این اتحادیه را یادگار دوران استعمار می‌دانند، شروع به بررسی تغییرات کرده‌اند. اینطور ارزیابی می‌شود که تصمیم اخیر باربادوس می‌تواند موج جدیدی از تغییرات در قلمروهای ممالک مشترک‌المنافع بریتانیایی آغاز کند