ایران وایر :مینو علوی در دنیای امروز پژوهشهای زیادی درباره جزییات زندگی انجام میشود که گاه نتایج اعجابآوری دارند؛ مثلا با تغییر رژیم غذایی یا عادت خواب و یا حتی انجام یک ورزش کوچک، ممکن است بتوانیم جلوی نفوذ یک بیماری سخت را در بدن خود بگیریم.
اگرچه دانشمندان و متخصصان حوزه پزشکی معتقدند که اضافهوزن و چاقی برای سلامتی مضر است، ولی اخیرا تحقیقی در دانشگاه «انگلیای شرقی» در بریتانیا انجام شده که میگوید بدن ما از طریق سوزاندن چربیهای ذخیره شده خود است که میتواند با عفونتهای مختلف مقابله کند. محققان این پژوهش میگویند که سلولهای بنیادی هماتوپویتیک که در مغز استخوان ما مسوول ساخت سلولهای خونی، از جمله گلبولهای سفید هستند، چربی میسوزانند. بههمین خاطر، احتمالا داشتن کمی چربی ذخیره شده برای مواقع اضطراری چیز بدی هم نیست.
بعضی عفونتها مانند عفونت ناشی از باکتری سالمونلا که ناشی از خوردن غذای آلوده به این باکتری است، جدی هستند. بنابر آمار مرکز پیشگیری و کنترل بیماریهای ایالات متحده، سالانه ۴۲۰ نفر در آمریکا در اثر عفونت سالمونلا جان خود را از دست میدهند و بیش از ۲۶ هزار و پانصد نفر با این باکتری راهی بیمارستان میشوند. همچنین گفته میشود که این باکتری عامل اصلی عفونتهای خونی در قاره آفریقا است.
تحقیقات پیشین نشان دادهاند که سیستم ایمنی بدن ما حین آلودگی به این باکتری و عفونتهای دیگر، فعالیت سلولهای بنیادی هماتوپویتیک را افزایش میدهد و به تبع آن تعداد گلبولهای سفید خون که مسوول مقابله با عفونت هستند، افزایش مییابد. اگرچه دانشمندان هنوز نمیدانند که سلولهای بنیادی هماتوپویتیک سلولهای خونی از جمله «پلاتیلیتس»، «گلبولهای قرمز» و «گلبولهای سفید» را چگونه ایجاد میکنند، معتقدند که فعال شدن این سلولهای بنیادی موجود در مغز استخوان، چنانچه خوب تغذیه کرده و بالغ شده باشند، می تواند به دفاع جانانه از بدن در مقابل عوامل عفونتزا منجر شود.
جالب است بدانیم که غذای سلولهای بنیادی هماتوپویتیک، اسیدهای چرب موجود در بدن هستند که عناصر سازنده همان چربیهای ذخیره شده در بدن است، یعنی همان چربیهایی که اغلب عامل چاقی ما دانسته میشوند و میخواهیم اصلا نباشند.
تحقیق جدید چه میگوید؟
تیم تحقیقاتی به رهبری دکتر «استوارت راشورث»، دانشیار دانشکده پزشکی نورویچ، دانشگاه انگلیای شرقی در بریتانیا، دریافتهاند که ۷۲ ساعت بعد از عفونت با باکتری سالمونلا تیفی، میزان اسیدهای چرب آزاد در خون موشهای آلوده بیشتر از حد معمول است.
محققان این مطالعه که نتایج آن در مجله علمی و پژوهشی «نیچر کامیونیکیشنز» منتشر شده، در پی یافتن ارتباطی بین فعالیت سلولهای بنیادی در موشهای آلوده به عفونت سالمونلا بودند که متوجه افزایش میزان اسیدهای چرب آزاد موجود در خون این موشها شدند.
نتایج آنها برای اولین بار نشان میدهد که سلولهای بنیادی هماتوپویتیک میتوانند از اسیدهای چرب آزاد برای تولید انرژی لازم برای افزایش فعالیت سلولی در زمان مقابله با عفونت استفاده کنند.
بنا به گفته دکتر راشورث، «مبارزه با عفونت انرژی زیادی میطلبد و ذخایر چربی، ذخایر عظیم انرژی هستند که سوخت سلولهای بنیادی خون را برای تقویت پاسخ ایمنی فراهم میکنند.»
سلولهای بنیادی چگونه چربی میسوزانند؟
تیم تحقیقاتی دانشکده پزشکی نورویچ در بریتانیا نوعی بازدارنده پروتئین «سیدی۳۶» را پیش از آنکه موشهای آزمایشگاهی خود را به عفونت سالمونلا مبتلا کنند، به بدن آنها وارد کردند. سی دی۳۶، پروتئین موجود روی غشای سلولهای بنیادی هماتوپویتیک است و اسیدهای چرب آزاد را بلعیده، وارد سلول کرده و از این طریق به تامین انرژی این سلولهای حیاتی برای سیستم ایمنی بدن، کمک میکند.
پس از ورود بازدارنده سیدی۳۶ به بدن موشها، سلولهای بنیادی هماتوپویتیک این موشها، ضعیفتر شده و میزان اسید چرب کمتری هم در خود داشتند. همچنین این سلولهای بنیادی که پروتئین گیرنده آنها غیرفعال شده بود، میزان فعالیت کمتری هم از خود نشان داده و در زمینه تولید گلبولهای سفید خون نیز ناتوان شدند.
در همین رابطه، «جاینا میستری»، یکی از محققان این پژوهش و دانشجوی فوقدکترای دانشکده پزشکی نورویچ، در صفحه توییتر خود نوشته است: « نتایج ما نشان میدهند که عفونت سالمونلا، میزان مصرف اسیدهای چرب توسط سلولهای بنیادی هماتوپویتیک را افزایش میدهد و این یعنی، ما یکی از فرایندهای بسیار مهم سیستم ایمنی بدن را کشف کردهایم.»
به باور دکتر راشورث، محقق اصلی این پژوهش، «نتایج این پژوهش در آینده خواهد توانست به افرادی که با مشکلات دستگاه ایمنی مواجهاند و در مقابل عفونتها آسیب پذیرند، کمک کند.» او در همین باره به «مدیکال نیوز تودی» گفته است: «ما امیدواریم تحقیق ما بتواند به درمان افراد آسیبپذیر در مقابل عفونتها، از جمله افراد مسن، از طریق بهبود پاسخ سیستم ایمنی بدن آنها، کمک کند.»
او همچنین در ادامه گفته است: «نتایج ما، درک واضحتری از نحوه عملکرد سلولهای بنیادی مسوول افزایش گلبولهای سفید خون ارائه میکند. ما حالا میدانیم که این سلولهای بنیادی در حال استراحت در مغز استخوان ما، انرژی خود را در زمان استراحت و فعالیت از چربیهای ذخیره شده در بدن تامین میکنند. با توجه به این موضوع، احتمالا روشهای درمان عفونتها نیز در آینده با گسترش تحقیقات تغییر خواهد کرد و بیشتر بر بالغتر کردن و قویتر کردن سلولهای بنیادی هماتوپویتیک و تغذیه بیشتر آنها از منابع چربی بدن، تمرکز خواهد کرد.»