کامواولیوا: قمر کوچک عجیبی که معلوم نیست از کجا آمده است

بی بی سی :چند سالی است که منشاء سیارک کامواولیوا ذهن دانشمندان را به خود درگیر کرده است. این سیارک در سال ۲۰۱۶ کشف شد، و ستاره‌شناسان می‌دانند که مدارش نسبتا به زمین نزدیک است، اما اطلاعات چندان دیگری در دستشان نیست.

اما پژوهش‌های جدید سرنخ‌هایی از منشاء اسرارآمیز آن در اختیارشان گذاشته است: ممکن است پاره‌ای از ماه خودمان باشد.

بنجامین شارکی، ستاره‌شناس در دانشگاه آریزونا و نویسنده اصلی مقاله جدیدی که در ژورنال نیچر منتشر شده است، می‌گوید "اگر یک سیارک 'معمولی' بود، قاعدتا باید ظاهر متفاوتی می‌داشت."

خوان سانچز که با او در این پژوهش همکاری کرده است به بی‌بی‌سی گفت: "شاید در پی اصابت یک شهاب‌سنگ از ماه جدا شده باشد. ممکن است جسمی که می‌بینیم از سطح ماه به فضا پرتاب شده باشد."

با این که تنها راه کسب اطمینان از منشاء کامواولیوا نمونه‌برداری از آن است، اتفاقی که شاید در دهه جاری رخ دهد، دانشمندان به چند دلیل فکر می‌کنند که این نظریه درست است.

اما بگذارید ابتدا ببینیم کامواولیوا چه شکلی است.
یک شبه‌قمر
کامواولیوا در سال ۲۰۱۶ توسط تلسکوپ پان-استارس، مستقر در هاوایی، کشف شد.

ترجمه نامی که دانشمندان برای آن به زبان هاوایی انتخاب کردند "قطعه آسمانی نوسان‌دار" است.

درازای آن حدود ۴۰ متر تخمین زده می‌شود و بنا به تعریف یک "شبه‌قمر" محسوب می‌شود، و نه یک "ماه".

بنا به توضیح آقای سانچز "شبه‌قمر شیئی است که با زمین در وضعیت هم‌مداری قرار داد. به همین خاطر این شیء هنگام چرخش دور خورشید در نزدیکی زمین باقی می‌ماند."

برخلاف ماه، کامواولیوا دور زمین نمی‌چرخد، ولی در مسیری موازی دور خورشید می‌گردد. لذا اگر سیاره ما ناپدید شود، این سنگ آسمانی در همین مدار فعلی باقی خواهد ماند.
کامواولیوا در سال ۲۰۱۶ توسط تلسکوپ پان-استارس، مستقر در هاوایی، کشف شددانشمندان تا به امروز پنج شبه‌قمر پیدا کرده‌اند، اما کامواولیوا تنها موردی است که می‌تواند در عمل موضوع مطالعه و پژوهش باشد.

آقای سانچز می‌گوید "مشاهده آن از بقیه شبه‌قمرهای شناخته‌شده آسانتر است. این شیء هر سال در ماه آوریل چنان درخشان می‌شود که می‌توان آن را از روی زمین با تلسکوپ‌های بزرگ مشاهده کرد."

بقیه این شبه‌قمرها را نمی‌توان به راحتی دید و بررسی کرد.
سنگی بسیار ویژه
ستاره‌شناسانی که این سیارک را مطالعه می‌کردند متوجه شدند که به شکلی غیرعادی قرمز است که نشانه وجود کانی‌های فلزی در آن است.

به گفته آقای سانچز "به زبان ساده، ما تلاش کردیم تا با مطالعه نوری که توسط خورشید بر این سیارک تابیده می‌شود و بازتاب پیدا می‌کند مواد تشکیل‌دهنده آن را مشخص کنیم، و متوجه شدیم که این شیء از کانی‌های سیلیکاتی ساخته شده است."

او در ادامه گفت "چیزی که توجه ما را جلب کرد این بود که این نمای ظاهری بیشتر شبیه سطح ماه است تا دیگر سیارک‌هایی که از نزدیکی زمین عبور می‌کنند."
دانشمندان تا به امروز پنج شبه‌قمر پیدا کرده‌اند، اما کامواولیوا تنها موردی است که می‌تواند در عمل موضوع مطالعه و پژوهش باشد. تیم تحقیق از رصدخانه لوول برای مطالعات خود استفاده کرده‌انددانشمندان همچین پی بردند که تنها خاک مشابهی که در دست بشر است نمونه‌ای است که در ماموریت‌های آپولو در دهه ۱۹۷۰ از ماه به زمین آورده شد.

آقای سانچز در توضیحات خود گفت "و این توجه ما را جلب کرد، چرا که نخستین بار است که چنین کاری می‌کنیم. و این حقیقت که ما این ویژگی را در یک شبه‌قمر زمین مشاهده کرده‌ایم، در شیئی که در فاصله بسیار نزدیک از زمین دور خورشید می‌چرخد، ما را به شک می‌اندازد که نکند منشاء این شیء سطح ماه بوده باشد."

البته نظریه‌های دیگری نیز وجود دارد. برای نمونه، یکی از این نظریه‌ها می‌گوید که کامواولیوا یکی از سیارک‌های تروجان است که لزوما نه به ماه ربط دارند و نه به زمین.

اما کارشناسانی که در این پژوهش جدید نقش داشته‌اند عقیده دارند که داده‌های جدید بیشتر "به نفع" نظریه خودشان است.
برخلاف ماه، کامواولیوا دور زمین نمی‌چرخد، ولی در مسیری موازی دور خورشید می‌گرددآقای سانچز می‌گوید "ما ۱۰۰ درصد مطمئن نیستیم و نمی‌توانیم این احتمال را رد کنیم که این شیء صرفا یکی از سیارک‌های نزدیک زمین است که گیر افتاده است. تنها راه کسب اطمینان نمونه‌برداری از این شیء است."

و این کار شاید خیلی هم سخت نباشد.

اگر برنامه چین به خوبی پیش برود، پکن قصد دارد که در دهه جاری ماموریتی روباتیک را راهی کامواولیوا و یک دنباله‌دار کند تا از سطحشان نمونه بردارد.

آن وقت می‌توان با اطمینان گفت که کامواولیوا در گذشته‌های دور جزئی از ماه بوده است یا نه.