تیم ملی هاکی زنان ایران در نخستین حضور خود در عرصه بینالمللی، به مقام نایب قهرمانی رقابتهای بینالمللی امارات رسید. دختران ایران پس از شکست میزبان، به فینال مسابقات رسیدند و مغلوب روسیه شدند؛ همان تیمی که پیش از این، در همین تورنمنت مغلوب تیم ملی دختران هاکی ایران شده بود.
شکست دادن روسیه و همینطور نایب قهرمانی در اولین حضور بینالمللی، اتفاقی ویژه برای ورزش زنان ایران است. از تاریخچه هاکی زنان ایران چه میدانیم؟ «ایرانوایر» به اطلاعاتی در مورد چگونگی شکلگیری نخستین تیم ملی زنان هاکی ایران دست یافته است.
***
سال ۱۹۰۸ میلادی، یعنی ۱۱۳ سال پیش از این روزها، فدراسیون بینالمللی هاکی روی یخ تاسیس شد. ۱۱۱ سال زمان برد تا ایران صلاحیت تاسیس و رسمیت یافتن فدراسیون هاکی روی یخ را پیدا کند. نخستین شرط، برخورداری از یک سالن استاندارد پیست یخ در ایران بود؛ آنچه در تمام این سالها، در ایران وجود نداشت.
شاید نخستین توجیه، گرمسیر بودن جغرافیای ایران باشد. اما پایینتر از ایران، در نقطهای کویری، امارات متحده عربی از دو دهه قبل تیم ملی زنان و مردانش را در رشته هاکی روی یخ تبدیل به قطب خاورمیانه کرد. همین قطب، در نخستین رویارویی با تیم ملی زنان ایران، در کشور خودش شکست خورد.
تیم ملی زنان هاکی روی یخ ایران از سال ۱۳۹۹ شکل گرفت؛ تیمی که اساسا ماهیتش را اسکیتبازهای باشگاه «اینلاین اسکیت» در تهران شکل میدادند.
ابتدای سال ۱۳۹۹، فدراسیون هاکی روی یخ ایران از سوی فدراسیون بینالمللی به رسمیت شناخته شد اما چون طی تمام این سالها هیچ آموزش پایهای برای نوجوانان و جوانان در این رشته ورزشی وجود نداشت، از برخی اسکیتبازها و ستارههای این ورزش دعوت شد که رشته هاکی روی یخ را تجربه کنند.
در نهایت اما دختران تیم اینلاین اسکیت همگی به عضویت تیم ملی هاکی روی یخ ایران درآمدند؛ تیمی که البته فدراسیون ملی هاکی روی یخ ایران حاضر به حمایت مالی آن نبود.
تیمی که در امارات با دو بار پیروزی مقابل میزبان و یک پیروزی و یک شکست مقابل روسیه، به نایب قهرمانی آسیا رسید، با حمایت «ایرانمال» در این مسابقات شرکت کرده بود.
داستان کادرفنی آن هم بیشباهت به تیم ملی فوتبال زنان ایران نیست. تیم ملی فوتبال دختران ایران پیش از حضور در رقابتهای انتخابی جام ملتهای آسیا، با مشکل حراستی در زمینه استفاده از کادرفنی روبهرو شده بود. «مریم ایراندوست»، سرمربی تیم ملی زنان ایران پدرش را به عنوان مدیر فنی این تیم معرفی کرد؛ مردی که در اکثر موارد به دلیل مداخله حراست وزارت ورزش و جوانان، مجبور میشد روی سکوها بنشیند. اینجا ایران است و شما حتی اگر پدری باشید که در هفتمین دهه زندگی خود قدم میزنید هم نباید کنار زمین فوتبال، بازی دختران محجبه را ببینید. روی سکوها اما گویا ایراد شرعی ندارد.
نصرت ایراندوست در هیچ یک از اعزامهای خارجی، تیم ملی زنان کشور را همراهی نکرد و همین مشکل برای «جلال بشرزاد»، دیگر مربی تیم ملی دختران ایران هم وجود داشت. او از روی سکو، دروازهبانهای دختر ایران را تمرین میداد.
«کاوه صادقی» به صورت همزمان سرمربی تیم ملی زنان و مردان هاکی روی یخ ایران است. اما حق نداشت دختران هاکیباز ایران را در رقابتهای بینالمللی امارات همراهی کند. پس «اعظم سنایی»، کاپیتان تیم ملی زنان هاکی روی یخ را به عنوان جانشین خود انتخاب کرد.
حراست وزارت ورزش و جوانان حضور مربی مرد در کنار تیم ملی زنان هاکی روی یخ را ممنوع و غیرشرعی اعلام کرده بود.
تیم ملی زنان ایران بدون سرمربی و با هدایت کاپیتان خود به مسابقات بینالمللی امارات اعزام شد. هدفش کسب تجربه برای حضور در مسابقات آسیایی فیلیپین بود که قرار است اردیبهشت ماه سال ۱۴۰۱ برگزار شود.
اگر همهگیری کرونا نبود، دختران هاکی روی یخ ایران همین مسابقات را هم از دست میدادند. قرار بود این دوره از مسابقات بهار سال ۱۴۰۰ برگزار شود که فدراسیون بینالمللی آن را یک سال به تعویق انداخت. حالا دختران ایران شانس حضور در این مسابقات را به دست آوردهاند.
هاکی روی یخ به صورت رسمی حدود دو سال در ایران قدمت دارد و دختران اسکیت باز کشور نیز سالها در انزوا و تبعیض زندگی کردهاند. در تمام سالهای گذشته، دختران و حتی پسرانی بوده که دل به این ورزش بسته و به بنبست خوردهاند. «سام کلانتری»، مستندساز ایرانی سال ۱۳۹۸ مستندی از زندگی همین دختران را به تصویر کشید.
«جایی برای فرشتهها نیست»، مستندی درباره تیم ملی دختران اسکیت هاکی ایران و مشکلات پیچیده آنها در راه مسابقات آسیایی کرهجنوبی بود که ورزش بهانهای برای وارد شدن به زندگی این دختران شد. این فیلم را پُرجایزهترین مستند سینمایی سال ۱۳۹۸ نامیدند؛ فیلمی که سیمرغ بلورین «جشنواره فیلم فجر» و چهار جایزه از «جشنواره بینالمللی سینماحقیقت»، از جمله جایزه ویژه تماشاگران این جشنواره را کسب کرد.
حالا همان دختران، در زندگی حقیقی، نایب قهرمانی امارات را به خانه آوردهاند؛ بدون کمترین حمایتی از سوی فدراسیون هاکی روی یخ و البته وزارت ورزش و جوانان و تنها با حمایت یک اسپانسر.