تلاش تهران برای خرید تسلیحات نظامی از روسیه

تهران با اعزام هیئتی به سرپرستی محمدحسین باقری، رئیس ستاد کل نیروهای مسلح این کشور به روسیه، درصدد خرید تسلیحات نظامی از این کشور است. سفری که ممکن است در آن هیئت ایرانی دست خالی به تهران برگردند.

به گزارش «تسنیم» محمدحسین باقری، که چهارشنبه، 20 اکتبر، به مسکو سفر کرده بود، قراردادهای خرید و فروش تسلیحات نظامی با مسکو را منعقد کرده اما هنوز از سوی طرف مسکو نهایی نشده است.

باقری پس از دیدار با دریادار ولادیمیر کاساتونوف، معاون فرمانده نیروی دریایی روسیه گفته است که انعقاد قراردادهای تسلیحاتی و اجرای آن‌ها در «آینده نزدیک»، روابط این دو کشور را عمیق‌تر خواهد کرد.

به گفته «صدا و سیمای» ایران، باقری برای سفری چهار روزه به روسیه رفته و با سرگئی شویگو، وزیر دفاع این کشور و والری گراسیموف، رئیس ستاد کل ارتش روسیه نیز دیدار و گفت‌وگو داشته است.
جنگنده‌های سوخو-30
ایران که نیاز مبرمی به ارتقای تسلیحات نیروهای مسلح خود دارد، امیدوار است که در این سفر بتواند قرارداد خرید جنگنده‌های سوخو - 30 را نهایی و اجرا کند.

ایران پیش‌تر قرار بود در سال 2016 قرارداد خرید جنگنده‌های سوخو- 30 را با روسیه به امضا برساند.

حسین دهقان، وزیر وقت دفاع ایران، با عدم اعلام تعداد جنگنده‌های توافق‌شده در این قرارداد، گفت روسیه با درخواست فروش این جنگنده‌ها موافقت کرده است.

علی اکبر ولایتی، مشاور رهبر جمهوری اسلامی نیز در سفری جداگانه به روسیه، از توافق با روسیه جهت فروش جنگنده‌های سوخو - 30 خبر داده بود.

مقامات روسیه بعدها اعلام کردند که با درخواست جمهوری اسلامی موافقت نکرده‌اند و قرار نیست این جنگنده‌ها را به ایران بفروشند.
تحریم‌های تسلیحاتی
تحریم‌های تسلیحاتی علیه ایران یکی از دلایلی بود که ایران نتوانست چنین قرارداد مهمی را با روسیه نهایی کند. به گفته امیررضا پوردستان، جانشین وقت فرمانده کل ارتش ایران، قطعنامه 2231 سازمان ملل متحد مانع از اجرای این قرارداد شد.

در این قطعنامه فعالیت‌های موشکی ایران بسیار محدود شده و از این کشور خواسته شده تا از فعالیت‌های مربوط به موشک‌های هسته‌ای خودداری کند. بر اساس این قطعنامه، ایران تا 18 اکتبر سال 2020 حق خرید و فروش اسلحه را نداشت.

به گفته مقامات ایران، مسکو به دلیل جلوگیری از تحریم‌ کارخانه‌های تولیدکننده این جنگنده‌ها از سوی امریکا، قرارداد خود را با تهران اجرایی نکرد.

اما این «قطعنامه» تنها عامل عدم فروش این جنگنده‌ها به ایران نبود. ایران که از مشکلات اقتصادی رنج می‌برد، پول کافی برای خرید این جنگنده‌ها را نیز نداشت. تهران وعده داده بود که بدهی خود را با نفت و مواد پتروشیمی و سوختی به مسکو پرداخت خواهد کرد. اما کرملین زیر بار این وعده نرفت و با فروش این جنگنده‌ها مخالفت کرد.

این اولین بار نیست که روسیه در قراردادهای فروش تسلیحات نظامی، به ایران پشت می‌کند.

تهران در سال 2008 اعلام کرده بود که مسکو «سیستم موشک ضدهوایی اس-300» را در اختیار این کشور قرار خواهد داد.

در اقدامی که خشم مقامات ایران را به دنبال داشت، روسیه اعلام کرد که به دلیل تحریم‌های بین‌المللی تصمیم گرفته است که موشک‌های اس-300 را به ایران تحویل ندهد.

این ممنوعیت خرید و فروش در سال 2016 برداشته شد و کرملین در یک بیانیه اعلام کرد که با فروش 4 سامانه دفاعی اس-300 موافقت کرده است.

طرح تحریم تسلیحاتی ایران که توسط شورای امنیت سازمان ملل متحد وضع شده بود، در 18 اکتبر 2020 لغو شد. پیش از آن آمریکا در تلاش بود تا مانع انقضای این تحریم‌ها شود. از جمله ارائه طرح بازگشت تحریم‌ها و فعال کردن مکانیسم ماشه به شورای امنیت که با 13 رای از 15 عضو این شورا، به سرانجام نرسید.

دولت وقت آمریکا به دنبال شکست طرح خود در شورای امنیت، به دنبال آغاز طرح اختصاصی خود در بازگرداندن تمام تحریم‌های سازمان ملل علیه ایران شد. الیوت آبرامز، نماینده وقت آمریکا در امور ایران خبر داده بود که این تحریم‌های «کامل» شامل هر تولیدکننده و فروشنده اسلحه به ایران خواهد شد.

با روی کارآمدن جو بایدن به عنوان چهل و ششمین رئیس جمهوری ایالات متحده، این تحریم‌ها اجرایی نشد و ایران امیدوار است با این قرارداد تسلیحاتی جدید، فصل جدیدی از روابط خود را با روسیه آغاز کند.

با این وجود کارشناسان اجرایی‌شدن این قرارداد را با دیده تردید می‌نگرند. روسیه پیش‌تر در توجیه عدم فروش سامانه‌های اس-300 گفته بود که نمی‌خواهد این نوع سلاح‌ها را به کشورهایی در مناطق بی‌ثبات ارائه کند.

از سوی دیگر تهران هنوز با مشکلات اقتصادی فراوانی مواجه است و توان پرداخت هزینه این جنگ‌افزارها را ندارد.

ایران در ماه‌های گذشته شماری از کشتی‌ها و یگان‌های دریایی خود را از دست داده است. از جمله «کشتی خارک» که چندی‌پیش بر اثر انفجار و آتش‌سوزی در بندرجاسک ایران غرق شد.

کارشناسان معتقد هستند غرق‌شدن کشتی خارک، در ادامه برنامه‌های خرابکارانه اسرائیل علیه ایران است و نگرانی‌های تهران در این زمینه افزایش یافته است.

دولت اسرائیل در ماه جاری، بودجه‌ای 1.5 میلیارد دلاری برای تقویت قابلیت‌های خود به منظور حمله به تاسیسات هسته‌ای ایران اختصاص داد.