ریاضیدانان در کانادا دریافتهاند که نحوه فراگیر شدن موسیقی و میزان اقبال به یک قطعه آهنگ، شباهت بسیاری به مدل سرایت بیماریهای همهگیر در جوامع دارد.
محبوب شدن یک قطعه موسیقی بین مردم هرچند به نظر میرسد در درجه نخست به سلیقه موسیقایی افراد بستگی داشته باشد، با این حال ریاضیدانان در دانشگاه اونتاریوی کانادا میگویند افراد میتوانند ذوق خود را به دیگران منتقل کنند.
تیم پژوهشگران برای تحقیق روی این قضیه بر هزار آهنگ برتر دانلود شده در بریتانیا در بین سالهای ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۴ تمرکز کردند که در پایگاه داده سرویس پخش موسیقی میکسرادیو موجود بود.
محققان قصد داشتند بفهمند آیا مدلسازی ریاضی شیوع بیماریهای همهگیر در جوامع، که به نام مدل «سر» (Sir) معروف است، با روند دانلود آهنگها در طول زمان مطابقت دارد یا نه؟ یافتههای آنان نشان داد همان نمودارها و مدلی که شیوع بیماری در میان جمعیت را نشان میدهند، میتوانند روند دانلود و گسترش پخش آهنگها در میان مردم را هم توضیح دهند.
دورا روساتی، محقق ریاضیات و آمار در دانشگاه مک مستر انتاریو، میگوید: «این بدین معنی است که آنچه باعث گسترش بیماری میشود، احتمالا باعث گسترش آهنگها در بین مردم نیز میشود. در واقع هر دوی موسیقی و بیمارهای عفونی به ارتباطات اجتماعی وابسته هستند تا بتوانند بین مردم گسترش یابند.»
او افزود: «در مورد یک بیماری مشخص است که اگر با فرد مبتلا تماس داشته باشید، شانس ابتلای خودتان بالا میرود. در مورد آهنگها هم شبیه به همین است، فقط تفاوت بزرگ این است که برای آهنگها الزاما نیازی نیست که با فرد بیمار تماس فیزیکی برقرار کنید. ممکن است دوست من از یک آهنگ جدید جالب در استوری اینستاگرام خود استفاده کند، پس من حالا بروم و آن را پیدا کنم.»
دکتر توماس روسون، مدلساز بیماریها در امپریال کالج لندن، میگوید: «این چیزی است که کاملاً منطقی است. وقتی پخش از شیوه دهان به دهان را در نظر بگیرید، این چیزی است که مانند بیماری میتواند در زنجیرههای دیگر امتداد یابد. تفاوت اصلی این است که برای رواج موسیقی راههای بیشتری موجود است.»
تیم محققان برای آزمایش خود شاخصی با عنوان «عدد بازتوزیع» (R0) را درنظر گرفتند. این شاخص توانایی گسترش بیماری را (با فرض مصونیت صفر جمعیت و عدم واکسینه بودن آنان) برای ژانرهای مختلف موسیقی بازسازی و محاسبه میکند.
اگرچه میزان شیوع در ژانرها مختلف بود، با این حال پژوهشگران دریافتند موسیقی دنس و متال با کسب نمرههای ۲.۸ و ۳.۷ کمترین رتبه انتقال را دارند. موسیقی پاپ بیشتر در بین مردم پخش میشود، در حالی که نرخ گسترش ژانرهایی مانند راک و هیپهاپ بالاتر است. در صدر همه آنها اما ژانر موسیقی الکترونیکا قرار داشت که شکلی از موسیقی الکترونیکی است و در شاخص آزمایش شده نمره ۳۴۳۰ را کسب کرد. این نمره برای موسیقی الکترونیک تقریبا ۱۹۰ برابر نرخ انتقال بیماری سرخ است که نمره آن حدود ۱۸ برآورد میشود.
محققان میگویند این لزوما به این معنی نیست که قطعات موسیقی الکترونیک بیشتری دانلود میشوند یا آنها محبوبتر هستند، بلکه به این معناست که در زمان کوتاهتری و سریعتر در بین افراد پخش میشوند.
دکتر روسون میگوید نرخ شیوع بیشتر برخی ژانرهای موسیقی نسبت به بیماریهای واگیردار به این خاطر است که شما میتوانید با یک توییت صدها نفر را در معرض قرار دهید. به همین خاطر نرخ پخش خیلی سریعتر از بیماری عفونی است.
نتایج تحقیق تازه در ژورنال علوم ریاضی و فیزیک انجمن سلطنتی بریتانیا منتشر شده است.