ماهی قرمز بلای جان اکوسیستم رودخانه ها

ماهی قرمز با رشدی نامانوسدویچه وله :ماهی‌‌هایی که جایشان در آکواریم است و در رودخانه و دریا رهاسازی شده‌اند، می‌توانند بیوتوپ محیط را دستکاری و تخریب کنند و بهداشت آب آشامیدنی را به خطر بیندازند. تحقیقی در ایالت مینه‌سوتا دلایل امر را شرح می‌دهد.

اگر یک ماهی قرمز ۴۶ سانتیمتری و دو کیلویی ببینید، شاید به چشم خودتان اعتماد نکنید و نگاهی به آکواریوم بیندازید که ماهی‌های چهار پنج سانتیمتری در آن غوطه می‌خورند. باور کردنی نیست اما حقیقت دارد.

چلسی بلنک، زیست شناس و پژوهشگر علوم که اکوسیستم دریاچه‌ها و رودخانه‌های مینه‌سوتا را بررسی می‌کند، ابتدا به ده قطعه از این ماهی‌‌‌های قرمز و طلایی با این ابعاد برخورد. سپس ۱۸ قطعه دیگر را از آب بیرون کشید و بعد بیشتر و بیشتر.

این ماهی‌های چاق و چله، جهش ژنتیکی نکرده‌اند بلکه در رودخانه و دریا قد کشیده و به این قواره‌ رسیده‌اند.

خانم بلنک می‌گوید، انواع زیادی از ماهی‌ها "رشد ابدی" دارند و ماهی قرمز هم از نوعی است که مدام بزرگ‌تر می‌شود: «این البته به محیط بستگی دارد؛ به کیفیت خوب آب و منابع غذایی متنوع و سالم.»

ماهی‌های قرمز هیچ دشمن طبیعی ندارند و جانوران و ماهی‌های دیگر آنها را نمی‌خورند. به عبارت دیگر، رها شدن این آبزیان خانگی در طبیعت، شرایطی بهشتی است. البته برای آنها و نه برای سایرین. مثلا تخم ماهی‌‌های دیگر به مذاق آنها بیشتر مزه می‌کند تا غذاهایی که از پوسته و پولک جانوران آبزی تهیه و در فروشگاه‌ها عرضه می‌شود.

ماهی قرمز می‌تواند تا ۵۰ سال عمر کند و روزها بدون اکسیژن دوام بیاورد. این ماهی بر خلاف نام جذاب‌اش می‌تواند رفتاری تهاجمی و تخریبی داشته باشد. زیست‌شناس آمریکایی می‌گوید: «اگر آنها را آزاد بگذارید مثل یک دسته گراز وحشی به کف رودخانه حمله‌ور شده  و لایه رسوبی سرشار از مواد مغذی را غارت می‌کنند. این مواد به دهان آنها خیلی مزه می‌دهد. به محض زیر و رو شدن این لایه، آب گل می‌شود و کیفیتش تغییر می‌کند.»
تاکنون کمتر در باره خصلت تهاجمی ماهی قرمز تحقیق شده استخانم بلنک تاکید می‌کند که نه تنها کیفیت آب آشامیدنی پایین می‌آید، بلکه آنها ریشه‌های گیاهان آبزی را هم در می‌آورند، گونه‌های دیگر ماهی‌ها را می‌خورند، تخم ماهی‌ها را از بین می‌برند و خلاصه آن که بیوتوپ (شرایط یکنواخت زیستگاه) را به هم می‌زنند: «برای همین رها سازی ماهی قرمز در آب‌ رودخانه‌ها مخرب است، ضمن آن که بیرون کشیدن دوباره آنها بسیار دشوار و غیرعملی است.»

این پژوهشگر توصیه می‌کند که اگر قصد برچیدن آکواریوم خود را دارید می‌توانید ماهی‌های قرمزتان را به اطرافیان‌تان هدیه کنید یا حتی در بورس‌های آنلاین به معرض مبادله بگذارید: «هرگز آنها را در رودخانه‌ها رها نکنید چون مهاجم می‌شوند.»

تاکنون کمتر در باره خصلت تهاجمی ماهی قرمز تحقیق شده است. خانم بلنک می‌گوید حالا باید دقیقا بررسی کنیم که چگونه می‌توان بدون آسیب زدن به گونه‌های جانوری و گیاهی دیگر، دریاچه‌ها را از این ماهی‌ها پاکسازی کنیم: «مشکل اینجاست که اگر آفت‌کش استفاده کنیم، آبزیان و گیاهان لطمه می‌خورند و گرفتن یکی یکی آنها هم کار شاقی است.»

اما راه حل آشپزی چطور؟ ماهی‌های قرمز از خانواده "کپورماهی" هستند. آیا می‌شود نوع نیم متری و دو کیلویی آنها را خورد؟

خانم بلنک می‌گوید: «ایده بدی نیست. کشورهایی وجود دارند که از این راه حل برای مقابله با گونه‌های مهاجم ماهیان استفاده می‌کنند، اما اینجا هنوز خوردن ماهی قرمز رایج نیست. برای ترویج مصرف آن باید یک استراتژی بازاریابی مناسب ایجاد کرد.»