ساعات اولیه بامداد روز شنبه صدای انفجاری از نزدیکی پارک ملت تهران به گوش رسید. اظهارنظرهای مبهم و متناقض نهادهای حاکمیتی و زنجیره حوادث در تهران احتمال جدی بودن حادثه را تقویت میکند. رویداد۲۴ در این گزارش اتفاقات منجر به این حادثه و نمونههای مشابه را بررسی کرده است.
بامداد امروز نیروهای آتش نشانی در پی دریافت برخی گزارشها مبنی بر شنیده شدن صدای انفجار در اطراف پارک ملت، به این محل اعزام شدند. صدای انفجاری از اطراف پارک ملت به گوش رسید. در همان دقایق ابتدایی صدا و سیما به انضمام اعلام خبر به صورت زیرنویس، دو تصویر منتشر کرد و اعلام کرد این تصاویر به حادثه بامداد روز شنبه تعلق دارد. در تصویر اولیه ساختمانی در حال سوختن بود و در ویدئوی بعدی یک شهروند تهرانی با اتومبیل خود از کنار منطقهای که به نظر میرسد پارک ملت است عبور کرده و شائبه بمبگذاری را مطرح میکند.
خبرگزاری ایرنا خبرگزاری رسمی دولت به نقل از برخی منابع خبری نوشته «یک شی ناشناس در محوطه پارک ملت منفجر شده که هیچ تلفات یا خسارتی به بار نیاورده است.» با این حال طبق معمول انفجارهای یک سال و نیم اخیر، نهادهای حاکمیتی به علاوه صدا و سیما ناگهان پوشش خبر درباره این حادثه را متوقف کرده و وارد سناریوی انکار شدند!
سخنگوی آتشنشانی: نفهمیدم ماجرای انفجار پارک ملت چه بود، تا رسیدیم، گرد و غبار تمام شد سخنگوی سازمان آتش نشانی گفته «پیرو تماس مکرر شهروندان مبنی بر شنیده شدن صدای انفجار در محدود بوستان ملت نیروهای چندین ایستگاه آتشنشانی به محل اعزام شدند. یکی از ایستگاههای آتشنشانی اعلام کرد در سمت بوستان ملت گرد و خاک دیده شده است؛ البته نه ساختمان فرو ریخته بود و نه اثری از آوار، دود و حریق در این محدوده نیز وجود نداشت.»
جلال ملکی سخنگوی آتشنشانی درباره منشا گرد و غبار و اینکه در محلی که صدای انفجار از آن شنیده شده چه چیزی مشاهده کردهاند، به رویداد۲۴ گفته «بچههای آتشنشانی تمام نواحی اطراف را گشتند. دقایق اولیه سمت پارک ملت یک گرد و غباری دیده میشده که مردم با دود اشتباه گرفتند. بچههای ما گفتند منشا گرد و غبار مشخص نیست.»
او گفته »ما انتظار داشتیم ساختمان شعلهور ببینیم ولی هیچ حادثهای ندیدیم. ما به هوای حادثه اعزام شدیم ببینیم داستان چه بوده است و منشا این صدا هرچه بوده منجر به حادثه مشخصی منجر نشد است.»
ملکی میگوید «اینکه منشا صدا چه بوده تخصص ما نیست. آنچه ما دیدیم گرد و غبار بوده ولی منشا آن را نمیدانیم . هرچه بود، ادامهدار نبود . بچههای ما که رسیدند گرد و غبار هم چند دقیقه بعد از بین رفت.»
سخنگوی آتشنشانی درباره اینکه آیا تجربه مشابهی داشتهاند که گرد و غباری با صدای انفجار همراه باشد اما منشا آن مشخص نباشد؟ گفت: بارها پیش آمده مردم گزارشهایی به ما دادهاند و گفتهاند از یک جا دود بلند میشود و آتش سوزی است، اما بچههای آتش نشانی که اعزام شدند مثلا متوجه شدند دود ناشی از داغ کردن قیر است. دیشب هم مردم گفتند دود میبینیم اما چون شب بوده، احتمالا گرد و غبار را با دود اشتباه گرفتند. این میتواند ناشی از اشتباهات باشد. اما اینکه صدا از چه بوده را ما نمیدانیم زیرا هیچ ساحتمانی در آن اطراف آتش نگرفته یا تخریب نشده بود.
همه این اظهارات در حالی مطرح شده که در دقایق اولیه شنیده شدن صدای انفجار، صداوسیما ساختمانی در حال سوختن را به عنوان تلفات حادثه در تصویر نمایش داده بود، سخنگوی آتش نشانی گفته در محل انفجار هیچ اثری از شعله آتش و حریق یا آوار و تخریب یافت نشده است.
معاون امنیتی و انتظامی استانداری تهران هم به ایرنا گفته «صدای انفجاری ٥٢ دقیقه بامداد امروز شنبه در پارک ملت تهران گزارش شد که براساس بررسیهای صورت گرفته خسارت جانی و مالی در پی نداشته است.
علیرضا گودرزی درباره محل انفجار و اینکه گفته میشود در ساختمان سازمان گسترش حادثه رخ داده گفته «این سازمان در سطح تهران و شهرستانها صدها ساختمان دارد اما تاکنون خبر انفجار در این سازمان تایید نشده است.»
سردار هداوند جانشین فرمانده انتظامی تهران بزرگ هم درباره علت حادثه گفته حادثه انفجار در پارک ملت موضوع خاصی نبوده و فقط در یک لحظه صدای انفجاری شنیده شد. بر اثر این حادثه هیچ ساختمانی تخریب یا دچار حریق نشده است.
هداوند همچنین گفته «کار رسانههای ضدانقلاب همین جوسازیهاست و باید بگویم که پس از وقوع این حادثه در محل مورد نظر فقط تعدادی برگ و شاخه درخت بر زمین ریخته و این حادثه هیچ خسارت جانی و مالی در پی نداشت»
انفجار در ساختمان سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران؟ حساب کاربری اینتلی تایمز که به یک وبسایت اسرائیلی تعلق دارد مدعی شده حادثه ممکن است به ساختمان سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران ارتباط داشته باشد که به نوعی در برنامه هسته ای ایران دخیل است.
خبرگزاری رویترز نوشته بروز انفجار در ایران حادثه معمولی نیست اما اخیرا چندین سایت حساس نظامی و هستهای ایران هدف حمله قرار گرفته است. ایران بارها اسرائیل را به دست داشتن در این حملات علیه تاسیسات نظامی و هستهای خود متهم کرده اما اسرائیل اغلب این اتهام را نه قبول و نه رد کرده است.
خبرگزاری تایمز آو اسرائیل بین حوادث و انفجارهای اخیر در ایران و انفجار شب گذشته ارتباط برقرار کرده و نوشته در چند سال اخیر ایران شاهد انفجارهای متعددی علیه برنامه هستهای، نظامی و بخش انرژیاش بوده است. یکی از مهمترین آنها انفجارها در نطنز بوده است.
به گزارش رویداد۲۴ در یک سال و نیم گذشته تاسیسات و افراد مرتبط با برنامه هستهای ایران بارها مورد حمله قرار گرفتهاند. سایت هستهای نظنز دو بار، ساختمانهای سازمان انرژی اتمی این کشور در نزدیکی کرج و محسن فخری زاده هدف حملات به برنامه هستهای ایران قرار گرفتهاند. در کنار این موارد شاهد حملاتی به تاسیسات نفتی و انرژی کشور نیز بودهایم.
ماه گذشته در پالایشگاه نفت متعلق به شرکت دولتی پتروشیمی تندگویان که نیازهای تهران را تامین میکند، آتشسوزی عظیمی روی داد. ماه می یک تاسیسات پتروشیمی در جنوب ایران دچار انفجاری شد که طی آن یک کارگر جان باخت و دو تن دیگر مجروح شدند.
این اولین بار نیست که مقامات ایران بعد از رخ دادن یک حادثه دست به انکار آن زدهاند. روز جمعه سیستم راه آهن ایران دچار حمله سایبری شد و تابلوی اعلانات راه آهن از بروز تاخیر در حرکت قطارها به دلیل حمله سایبری به سامانهاش خبر داد. تایمز آو اسرائیل درباره حمله سایبری به راه آهن نوشته هکرها شوخطبع بودند و پیام روی تابلوی اعلانات را تغییر دادند و از مسافران درخواست کردند برای اطلاعات بیشتر به فهرستی از شمارههای مقامات نظام تماس بگیرند.
خبرگزاری فارس درباره این اتفاق نوشت هک شدن سامانه راه آهن منجر به ایجاد اختلال در حرکت قطارها شده است. هیچ گروهی مسئولیت این حمله سایبری را بر عهده نگرفته است. فارس نوشته قطارها ارتباط با سامانه رهگیری الکترونیکشان را در سراسر کشور از دست دادهاند، اما معلوم نیست این قطعی ارتباط ربطی به حمله سایبری داشته یا نه. بعد از ساعاتی فارس این گزارش خود را از خروجی حدف کرد و به جای آن نقل قولی از سخنگوی راه آهن صادق سکری گذاشت. او توضیح داد که هیچ اختلالی در خدمات ریلی ایجاد نشده است.
مرداد ماه سال ۹۹ نیز اتفاق مشابهی در تهران رخ داد. صدای انفجاری از غرب تهران شنیده شد که منشا آن هیچگاه روشن نشد. ساعتی بعد از انفجار صداوسیما مصاحبهای با یک بلال فروش و مشتری او در اطراف شهریار نمایش داد که به گفته خودشان زمان انفجار در نزدیکی محل حضور داشتند، اما صدای انفجار را نشنیدند.
یک ماه بعد صدای دو انفجار پیدرپی از شرق تهران به گوش رسید. ۲۸ شهریور شاهدان متعددی در شرق تهران خبر از بروز یک انفجار مهیب دادند. یک روز بعد نهادهای حاکمیتی اعلام کردند که این انفجار در مخزن گاز منطقه پارچین رخ داده و تلفاتی هم به دنبال نداشته است.
صدا و سیما گزارشی از این انفجار منتشر کرد که تردیدها درباره صحت علت انفجار را تشدید کرد. در گزارش صدا و سیما ابعاد انفجار به حدی محدود بود که به سختی مخزنی که در آن انفجار رخ داده بود را تحت تاثیر قرار داده بود، اما تصاویر ماهوارهای که شرکت ماکسار منتشر کرد اطلاعات دیگری را مخابره میکرد.
در تصویرهای ماهوارهای هیچ نشانهای از انفجار یا سوختگی در منطقهای که تاسیسات پارچین قرار دارد دیده نمیشود. در عوض، حدود ۲۴ کیلومتری شمال تاسیسات پارچین، در پارک جنگلی حفاظت شده خجیر، نشانههایی از انفجاری بزرگ در یک ساختمان مشاهده میشود.
مقایسه تصویرهای قبل از روز جمعه، و بعد از وقوع انفجار تایید میکند که محل واقعی انفجار، در این تاسیسات بوده است. بر اساس برآورد سرویسهای اطلاعاتی غرب، در محدوده پارک جنگلی خجیر واقع در کوههای شرق تهران، چند مرکز توسعه برنامه نظامی ایران واقع شده و تحلیلگران نظامی آن را از مراکز اصلی صنایع نظامی ایران میدانند.
دلیل حادثه بامداد شنبه هم مانند حلقههای قبلی زنجیره انفجارها در سالهای اخیر مشخص نخواهد شد اما نحوه اطلاعرسانی درباره آن یک سناریوی تکراری است. نکته مهم این است که در هر کشوری احتمال آسیب رسیدن به صنایع مختلف وجود دارد و مخصوصا در کشوری که اسرائیل به عنوان دشمن خارجی مستقیما از تلاش برای نابودی صنایع نظامی ایران سخن میگوید، احتمال بروز چنین وقایعی بسیار است اما نوع اطلاعرسانی و پنهانکاری رسانههای رسمی حاکمیت درباره یک موضوع به گونهای است که اگر موضوع یک آتشسوزی ساده یا به گفته سخنگوی آتش نشانی، یک قیرپاشی ساده باشد، کسی باور نمیکند. نحوه پوشش خبری ماجرای دیروز و پخش فیلم جعلی از آن حادثه، حتما به شائبهها دامن خواهد زد.