درباره تزریق دو واکسن متفاوت کرونا به یک شخص بیشتر بدانیم

 آیا امکان تزریق دو واکسن متفاوت وجود دارد؟یورونیوز :اغلب واکسن‌های تولید شده برای مقابله با بیماری کووید-۱۹ دو دُز هستند و تقریبا تمام کسانی که هر دو دُز را تزریق کرده‌اند، واکسن یکسانی بوده است.

اما این روند در حال تغییر است زیرا برخی از کشورها اجازه می‌دهند و حتی در برخی موارد تشویق هم می‌کنند که دو دُز از دو واکسن‌ متفاوت باشد.

دولت آلمان سه‌شنبه گذشته اعلام کرد که آنگلا مرکل، صدراعظم ۶۶ ساله دو واکسن متفاوت تزریق کرده‌است و این موضوع باعث افزایش علاقه افراد به دریافت دو واکسن متفاوت شده است.

برخی از کشورها این روش را بنا به ضرورت، هنگامی که در تامین واکسن خاصی موفق نبوده‌اند یا از روی احتیاط زمانی که سوالاتی درباره ایمنی واکسن‌ها مطرح می‌شود، برای کسانی که دُز نخست را تزریق‌ کرده‌اند، انجام داده‌اند. با این حال ایالات متحده آمریکا تاکنون تمایلی به تشویق به این اقدام ندارد.

اما محققان و سیاست‌گذاران حوزه بهداشت و درمان علاقمند به این موضوع هستند که تزریق واکسن‌های مختلف به یک شخص احتمالا می‌تواند مزایای قابل توجهی داشته باشد.

روزنامه نیویورک تایمز در این زمینه سوالات متداولی را مطرح کرده و پاسخ داده است.
مزایای بالقوه تزریق دو واکسن متفاوت چیست؟
واکسیناسیون ترکیبی که دانشمندان آن را «تقویت اولیه ناهمگن» می‌نامند، ایده جدیدی نیست و محققان آن را در برخی از بیماری‌ها از جمله ابولا آزمایش کرده‌اند.

مدت‌هاست که دانشمندان این نظریه را مطرح می‌کنند که تزریق دو واکسن کمی متفاوت به افراد ممکن است پاسخ ایمنی قوی‌تری ایجاد کند، شاید به این دلیل که واکسن‌ها قسمت‌های متفاوت سیستم ایمنی بدن را تحریک می‌کنند و یا می‌توانند بخش‌های مختلف ویروس مهاجم را تشخیص دهند.

جان مور، متخصص ویروس‌شناسی در کالج پزشکی وایل دانشگاه کرنل در نیویورک می‌گوید: «اینکه این استدلال درباره بیماری کووید-۱۹ چه میزان خوب عمل می‌کند، نیازمند ارزیابی واقعی داده‌ها است.»

ژو زینگ، ایمونولوژیست (متخصص ایمنی شناسی) در دانشگاه مک مستر کانادا معتقد است که علاوه بر مزایای بالقوه ایمنی، اختلاط و تطبیق، این موضوع همچنین «انعطاف‌پذیری مورد نیاز را در صورتی که منابع تامین واکسن دشوار یا محدود باشند فراهم می‌کند.»
داده‌ها چه می‌گویند؟
در حال حاضر چندین آزمایش بالینی در حال انجام است تا مشخص شود آیا تزریق دو واکسن متفاوت همراه با مزایاست یا اشکالاتی دارد؟ محققان دانشگاه آکسفورد در آزمایشی با نام کام-کوو (Com-Cov)، بررسی‌های مختلفی روی واکسن‌های ترکیبی شامل آسترازنکا-آکسفورد، فایزر-بیون‌تک، مدرنا و نوواوکس (Novavax) انجام می‌دهند و موسسات ملی بهداشت ایالات متحده آمریکا اخیرا آزمایش دُزهای ترکیبی مختلف را آغاز کرده اند.

محققان روسی نیز در حال بررسی تزریق واکسن «اسپوتنیک وی» با واکسن آسترازنکا هستند. البته فرمول دُز اول واکسن اسپوتنیک با دُز دوم آن متفاوت است.

اغلب مطالعات در مراحل اولیه هستند اما نتایج مقدماتی برخی از مطالعات و تحقیقات امیدوارکننده‌ بوده است. به‌طور مثال ماه گذشته تیمی از محققان اسپانیایی اعلام کردند افرادی که یک دُز واکسن آسترازنکا را دریافت می‌کنند و به دنبال آن یک دُز واکسن فایزر می‌زنند پاسخ ایمنی قوی‌تری را نشان می‌دهند.

زینگ می‌گوید که به نظر می‌رسد این نوع ترکیب، پاسخ ایمنی قوی‌تری نسبت به تزریق دو دُز واکسن آسترازنکا داشته باشد. اما این امر هنوز درباره دو دُز واکسن فایز مشخص نیست.
آیا تزریق دو واکسن متفاوت بی‌خطر است؟
اطلاعات اولیه حاصل از مطالعه کام-کوو نشان می‌دهد که ترکیب کردن و همسان‌سازی واکسن‌ها ممکن است عوارض جانبی خفیف و متوسط از جمله تب، خستگی و سردرد را افزایش دهد.

محققان می‌گویند که داده‌ها حاکی از آن است که واکسن ترکیبی ممکن است برخی معایب کوتاه مدت داشته باشد. گرچه این احتمال نیز وجود دارد که عوارض جانبی شدیدتر، نشانه‌ای از یک واکنش ایمنی قوی باشد. محققان دریافتند که اغلب عوارض جانبی طی ۴۸ ساعت کمرنگ شده است.

به طور کلی، محققان می‌گویند انتظار دارند داده‌ها، ایمن بودن این روش را نشان دهد.

دانیل آلتمن، ایمونولوژیست در امپریال کالج لندن به نیویورک تایمز گفت: «همانگونه که در ۱۸ ماه شوک ناشی از بیماری کووید-۱۹ آموخته‌ایم هرگز نگویید هرگز، اما توجیه کردن هر خطر جدید مرتبط با آنچه که یک رویکرد ایمنی شناختی اساسی، بررسی و آزمایش شده دارد واقعا دشوار است.»
واکسن‌های ترکیبی در کدام کشورها ترزیق می‌شود؟
مقامات بهداشتی در کشورهای مختلف اجازه می‌دهند تا که واکسن‌های ترکیبی با ساختار نزدیک بهم استفاده شود. بریتانیا از همان روزهای ابتدایی واکسیناسیون، اجازه تزریق واکسن‌های ترکیبی را داد.

مقامات در برخی از کشورها از جمله آلمان، کانادا، سوئد، فرانسه، اسپانیا و ایتالیا گفته‌اند افرادی که یک دُز واکسن آسترازنکا تزریق کرده‌اند می‌توانند در دُز دوم واکسن دیگری را دریافت کنند. این به خاطر یک اختلال نادر در لختگی خون بر اثر تزریق واکسن آسترازنکا است. کره جنوبی نیز هفته گذشته اعلام کرد کادر درمانی که دُز اول واکسن آسترازنکا زده‌اند به دلیل تاخیر در تامین واکسن می‌توانند در دُز دوم واکسن فایزر را دریافت کنند.

هیات مشاوره واکسیناسیون کانادا نیز گفته است از واکسن‌های فایزر و مدرنا می‌توان به جای یکدیگر استفاده کرد.

با این حال سازمان غذا و داروی آمریکا محافظه‌کارتر بوده است. این نهاد می‌گوید افرادی که یک دُز از واکسن‌های فایزر و مدرنا را دریافت کرده‌انند ممکن است در «شرایط استثنایی» مانند زمانیکه واکسن اولیه در دسترس نیست، دُز دیگری را دریافت کنند.

مور می‌گوید: «من نمی‌توانم تصور کنم که سازمان غذا و داروی آمریکا بدون ارزیابی صحیح داده‌های آزمایش بالینی به این نوع استراتژی ترکیبی مجوز دهد.»
آنگلا مرکل دو واکسن متفاوت دریافت کرد
آلمان به شدت از حریم خصوصی پزشکی، حتی در بین مقامات خود حفاظت می‌کند اما اشتفان زایبرت، سخنگوی مرکل تصریح کرد که انتخاب واکسن صدراعظم آلمان تا حدودی برای الگو گرفتن است.

گزارش‌هایی درباره موارد لختگی خون و خونریزی غیرعادی، بسیاری از کشورهای اروپایی را وادار کرد تا استفاده از واکسن آسترازنکا را محدود یا متوقف کنند.

اما زمانیکه مرکل در ماه آوریل واکسن آسترازنکا دریافت کرد، هنوز بسیاری از مردم نسبت به آن تردید داشتند و باعث کاهش سرعت واکسیناسیون شد.

زایبرت روز چهارشنبه به خبرنگاران گفت: «زمانی که صدراعظم آسترازنکا را به‌عنوان نخستین دُز از واکسن خود انتخاب کرد توانست بسیاری را به واکسیناسیون با آسترازنکا ترغیب کند.»

کمیسیون واکسن آلمان در ماه آوریل توصیه کرد که افراد زیر ۶۰ سال که نخستین دُز از واکسن آسترازنکا را تزریق کرده‌اند باید در دُز دوم فایزر یا مدرنا را بزنند.

زایبرت می‌گوید: «شاید او [مرکل] بتواند با این کار درباره واکسن ترکیبی نگرانی مردم را برطرف کند.»

از سوی دیگر مور می‌گوید مشکلی با ترکیب کردن واکسن‌ها ندارد اما کنجکاو است بداند مشاوره تخصصی مرکل در این مورد چه بوده است. وی تاکید می‌کند که یک رئیس جمهوری آمریکا در این مرحله از همه‌گیری چنین کاری را انجام دهد چراکه نهادهای نظارتی آمریکا بسیار محتاط هستند و آن را تایید نکرده‌اند.