الجزیره از قصد عربستان برای عادی‌سازی روابط با سوریه خبر داد

 حضور محمد رامی مارتینی، وزیر گردشگری سوریه (نفر وسط) در کنفرانسی در ریاض در اواخر ماه مه سال ۲۰۲۰رادیو فردا :منابع آگاه، از دستیابی «قریب‌الوقوع» توافقی برای عادی‌سازی دیپلماتیک روابط بین عربستان سعودی و دولت بشار اسد خبر می‌دهند.

این مطلب را شبکه خبری الجزیره به نقل از منابع نزدیک به گفت‌و‌گوهای جاری میان میان عربستان و سوریه گزارش کرده اما به نام این منابع اشاره‌ای نکرده است.

این خبر پس از آن منتشر می‌شود که مذاکرات میان عربستان با ایران که از هم‌پیمانان بشار اسد است نیز جریان دارد. همزمان، ریاض برای پایان دادن به حضور ایران در سوریه نیز تلاش‌های خود را ادامه داده است.

یک چهره ارشد مخالف دولت سوریه که به وزارت خارجه عربستان و وزارت اطلاعات این کشور نزدیک است، به الجزیره گفته است: «تفکر سیاسی آل سعود تغییر کرده و بسیاری از مقام‌های ارشد خاندان سلطنتی از جمله محمد بن سلمان، ولیعهد، بدنبال برقرای دوباره رابطه با بشار اسد هستند.»

این مقام سوری که به تازگی با دولت سوریه آشتی کرده، نگرش جدید در میان مقام‌های بلندپایه سعودی را چنین توضیح داده که آنها به این نتیجه رسیده‌اند که «زمان تغییر کرده است، بهار عربی به تاریخ پیوسته و منطقه با ویژگی‌های تازه ژئوپلتیک به سوی آینده تازه‌ای در حال حرکت است.»

این خبر پس از آن منتشر می‌شود که اوایل ماه مه میلادی، خبرهای تائیدنشده‌ای مبنی بر اعزام یک هیئت بلندپایه امنیتی سعودی به سوریه برای بررسی امکان مذاکرات بر سر تنش‌زدایی میان دو کشور منتشر شد.

سوریه نیز در همان ماه، نخستین هیئت خود در طول ۱۰ سال اخیر را به ریاست رامی مارتینی، وزیر گردشگری به ریاض فرستاد.

پیش از این در فروردین‌ماه ۹۷ حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله لبنان گفته بود که عربستان سعودی «به تازگی دوباره» به سوریه پیشنهاد داده است که به شرط دور شدن دمشق از ایران و حزب‌الله، عربستان به بازسازی سوریه کمک کرده و حمایت از برخی از گروه‌های شورشی در سوریه را متوقف می‌کند.

از نخستین روزهای درگیری‌های داخلی در سوریه، عربستان سعودی یکی از بازیگران اصلی حمایت از جنگ نیابتی با هدف سرنگونی اسد بود.

ریاض برای رسیدن به این هدف، به حمایت مالی و تسلیحاتی مجموعه‌ای از گروه‌های شورشی محلی روی آورد و از جمله سلاح‌های ضد تانک ساخت آمریکا را در اختیار شماری از آنها قرار داد.

با این حال تلاش‌های عربستان پس از مداخلات بزرگ‌تر ایران و روسیه در سوریه به نتیجه نرسید.

اما حالا به نظر می‌رسد عربستان سعودی در حال حاضر، راهروهای قدرت در دمشق را راه مناسب‌تری برای تامین منافع گسترده‌تر خود در منطقه می‌داند.

یک مقام ارشد وزارت خارجه سوریه به الجزیره گفته که عربستان سعودی تلاش می‌کند تنش‌ها با ایران را از طریق «تعامل» با سوریه کاهش دهد.

هیئت سعودی در تلاش است که به مقام‌های سوری بقبولاند عربستان بدنبال «تغییر رژیم» در سوریه نیست و دمشق به عنوان یک کشور عرب باید به طور «طبیعی» به عربستان نزدیک باشد.

این هیئت در ضمن به رهبران ایران نیز این پیام را رسانده که در جنگ داخلی سوریه، طرفی که ایران «بیشترین سرمایه‌گذاری را روی آن کرده، به پیروزی رسیده و عربستان قصد ندارد این واقعیت را به چالش بکشد.»

این مقام سوری همچنین از تائید حضور ایرانی‌ها در مذاکرات میان سوریه و عربستان، خودداری کرده است.

الجزیره به نقل از یک مقام سعودی وزارت خارجه عربستان نیز نوشته: «وقت آن رسیده که بپذیریم سوریه، همان‌طور که هست، بخشی غیرقابل چشم‌پوشی از جهان عرب است.»

با این حال، در کنار تلاش عربستان سعودی برای کاهش تنش با ایران و جلوگیری از درگیری نظامی با این کشور، بهبود روابط با سوریه بخشی از تلاش قدیمی این کشور برای خارج کردن سوریه مدار استراتژیک ایران است.

تلاش‌های عربستان در زمینه دور کردن سوریه از ایران، به ویژه پس از آرام‌شدن اوضاع داخلی سوریه و تلاش ایران برای ایجاد پایگاه عمقی در این کشور از طریق شبه‌نظامیان و نهادهای شیعه، برای عربستان جدی‌تر شده است.