آمار کسانی که قصد ندارند در انتخابات ۱۴۰۰ شرکت کنند ؛ افزایش پیدا کرده است

رادیو فردا :بر اساس نتایج یک نظرسنجی تازه در ایران، تعداد افرادی که اعلام کرده‌اند «به هیچ وجه» در انتخابات ریاست‌جمهوری شرکت نمی‌کنند یا به «احتمال کم» شرکت می‌کنند، از تعداد افرادی که گفته‌اند «قطعا» در انتخابات شرکت می‌کنند، بیشتر است.

خبرگزاری ایسنا روز چهارشنبه ۱۲ خرداد گزارش داد که بر اساس آخرین نظرسنجی ایسپا درباره میزان تمایل مردم به شرکت در انتخابات ریاست‌جمهوری، تنها ۳۴.۱ درصد گفتند «قطعا شرکت خواهم کرد». در مقابل، ۳۲.۴ درصد گفته‌اند «به هیچ وجه شرکت نمی‌کنم»، ۸.۹ درصد گفته‌اند «احتمال کمی» دارد که در انتخابات شرکت کنند و ۱۶.۳ درصد نیز اعلام کرده‌اند که «هنوز تصمیم نگرفته‌اند».

بر اساس این گزارش، از میان شرکت‌کنندگان در این نظرسنجی، پنج درصد نیز به پرسش مربوط به میزان تمایل خود به شرکت در سیزدهمین دوره انتخابات ریاست‌جمهوری پاسخ نداده‌اند.

برآورد پیشین ایسپا وابسته به خبرگزاری ایسنا از میزان مشارکت در انتخابات ۲۸ خرداد، «حدود ۳۷ درصد» بود.
با آنکه نظرسنجی‌های داخل ایران، به طور عمده، قابل اتکا نیستند، اما این رقم از زمان روی کار آمدن نظام جمهوری اسلامی ایران در بهمن ۱۳۵۷ پایین‌ترین میزان مشارکت محسوب می‌شود.

در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰، هفت نفر تایید صلاحیت شده‌اند که پنج نفر از آن‌ها یعنی ابراهیم رئیسی، محسن رضایی، سعید جلیلی، علیرضا زاکانی و امیرحسین قاضی‌زاده به جناح اصولگرا نزدیک هستند.

عبدالناصر همتی، رئیس پیشین بانک مرکزی ایران و محسن مهرعلیزاده، رئیس سازمان تربیت بدنی در دوره دوم محمد خاتمی نیز دو کاندیدای تایید صلاحیت‌ شده دیگر هستند.

اسحاق جهانگیری، معاون اول حسن روحانی، علی لاریجانی، نماینده پیشین مجلس و محمود احمدی‌نژاد، رئیس دولت‌های نهم و دهم نیز از ردصلاحیت‌شدگان بزرگ این دوره از رقابت‌های انتخاباتی هستند.

ردصلاحیت‌های گسترده از سوی شورای نگهبان، نارضایتی از مدیریت کرونا، فشار تحریم‌ها، ناکارآمدی دولت حسن روحانی در تحقق وعده‌های انتخاباتی خود با وجود برخوداری از رای بالای مردم و فاصله قابل توجه انتخابات در جمهوری اسلامی از استانداردهای انتخابات آزاد، از جمله دلایل مشارکت پایین مردم در این دوره از انتخابات عنوان می‌شود.

سرنگونی هواپیمای مسافربری اوکراینی توسط موشک‌های سپاه و سرکوب خشونت‌بار معترضان در خیابان‌ها به ویژه در آبان ۹۸ نیز از دیگر دلایل بی‌اعتنایی شهروندان به انتخابات برشمرده شده است.

در این دوره از انتخابات، برای نخستین‌بار در تاریخ جمهوری اسلامی، محمود احمدی‌نژاد به عنوان یک مقام بلندپایه پیشین اعلام کرد که شرکت در انتخابات را تحریم می‌کند و نامزدهای رد صلاحیت‌ شده دیگری چون مسعود پزشکیان، نماینده مجلس نیز اعلام کرده‌اند از فرد خاصی حمایت نخواهند کرد.

این در حالی است که علی خامنه‌ای با دفاع از عملکرد شورای نگهبان در ردصلاحیت‌ها، خواستار مشارکت گسترده مردمی و بی‌اعتنایی به تحریم‌کنندگان شده است.

پس از جلوگیری صداوسیما از پخش مستند تبلیغاتی عدالناصر همتی به‌دلیل «مخالفت وی با سانسور» این مستند، محسن رضایی دیگر نامزد انتخابات نیز اعلام کرد که «اجازه پخش مستند انتخاباتی وی داده نشده است».

آقای رضایی در صفحه توئیتر خود نوشته است: «به مستند انتخاباتی بنده نیز که دیشب تحویل صداوسیماشده بود، به علت تنگ‌نظری‌ها اجازه پخش ندادند. گفتند مصاحبه‌های مردمی را حذف کنید تا اجازه پخش دهیم».

او بدون اشاره به فرد یا گروه خاصی گفته که «برای شنیده شدن صدای مردم انقلاب کردیم؛ از صدای مردم نترسیم» و افزوده که مستند تبلیغاتی خود را از شبکه‌های اجتماعی پخش خواهد کرد.

ابراهیم رئیسی، رئیس فعلی قوه قضائیه ایران که جزء هیات مرگ در اعدام‌های گسترده مخالفان در تابستان ۱۳۶۷ است، نامزد اصلی جمهوری اسلامی در این دوره از انتخابات است.

با آن‌که شماری از چهره‌های اصلاح‌طلب برای عبدالناصر همتی تبلیغات می‌کنند، اما افراد دیگری از این جریان سیاسی اعلام کرده‌اند که اصلاح‌طلبان در انتخابات ۱۴۰۰، نامزدی نخواهند داشت.

سعید حجاریان، از تئوریسین‌های جریان اصلاح‌طلبی، در این زمینه توئیت کرده است: «رویداد دوم خرداد اشتباه محاسباتی حکومت بود و دیگر از این ناپرهیزی‌ها نمی‌شود. اصلاح‌طلبان هم دیگر در شطرنج سیاسی‌ای که حین انجام‌ برق‌اش قطع شود، شرکت نمی‌کنند مگر آن‌که انتخابات آزاد شود».

در طول عمر جمهوری اسلامی، هیچ‌‌گاه انتخاباتی آزاد بر اساس استانداردهای جهانی برگزاری نشده و عمدتاً انتخابات، محدود به نامزدهایی از جریان‌های وابسته به حکومت از جمله اصلاح‌طلبان بوده است.