«زنان در ریاضیات»؛ روزی جهانی در بزرگداشت مریم میرزاخانی

یورونیوز :۱۲ ماه مه مصادف با ۲۲ اردیبهشت روز جهانی «زنان در ریاضیات» است. این نامگذاری به افتخار مریم میرزاخانی، ریاضی‌دان فقید ایرانی و استاد دانشگاه استنفورد انجام شده است.

خانم میرزاخانی متولد ۱۲ مه سال ۱۹۷۷ میلادی و دارای مدرک دکترا از دانشگاه هاروارد ایالات متحده، اولین و تنها زنی است که تا کنون مدال فیلدز را از آن خود کرده است؛ مدالی که هر چهار سال یکبار در جریان کنگره اتحادیه جهانی ریاضیات به ریاضی‌دانان جوانی اهدا می‌شود که کار ارزشمند و در خور توجهی در موضوع علم ریاضی انجام داده‌اند.

خانم میرزاخانی در سال ۲۰۱۴ میلادی برنده جایزه فیلدز شد؛ کمتر از سه سال قبل از اینکه ابتلا به سرطان، به زندگی کوتاه و پرافتخار او پایان دهد.

میرزاخانی پیش از آن نیز دوبار مدال طلای المپیاد جهانی ریاضی را از آن خود کرده بود و در سال ۲۰۰۵ میلادی نیز از سوی ماهنامه آمریکایی «علم برای عموم» (Popular Science) به عنوان یکی از ده ذهنِ جوان برگزیده سال انتخاب شده بود.

او در دانشگاههای استنفورد و پرینستون به عنوان استاد دانشگاه و پژوهشگر رشته ریاضیات فعالیت کرد و در سال ۲۰۱۳ میلادی نیز از سوی انجمن ریاضی آمریکا برنده جایزه روث لیتل ساتر شد.
ارج گذاری جهان به تلاش‌های علمی مریم میرزاخانی
طی سالهای گذشته در سراسر جهان برای ارج گذاری به تلاش‌های علمی این دانشمند بزرگ اقدامات متعددی انجام شده است.

ساخت فیلم از زندگی و فعالیت‌ها و موفقیت‌های او بخشی از این ابتکارات بوده است که تا کنون دست‌کم دو بار در خارج از ایران در این باره اقدام شده است؛ در کشورهای مختلف از جمله در آلمان و فرانسه نیز خیابان‌هایی به نام او نام گذاری شده است.

سال گذشته نیز نهاد زنان سازمان ملل، مریم میرزاخانی را در فهرست ۷ دانشمند تاثیرگذاری قرار داد که «در راه هموارکردن مسیر دانش‌اندوزی برای زنان» الهام بخش بودند.

در سایت نهاد زنان سازمان ملل به نقل از مرحوم میرزاخانی، درباره علاقه او به علم ریاضی نوشته شده است: «هرچه وقتم را بیشتر صرف ریاضی می‌کنم، بیشتر هیجان زده می‌شوم. هیجان کشف و لذت بردن از چیزهای جدید، احساسی شبیه به بودن بر بالای قله و داشتن دیدی واضح از آنجا را به من می‌دهد.»

این نهاد اعلام می‌دارد که «گرچه مریم میرزاخانی در سال ۲۰۱۷ میلادی از میان ما رفت، اما سهم ارزشمند او در توسعه علم ریاضیات بر همگان روشن است و فعالیتهای او راهی را برای آینده بسیاری از زنان ریاضیدان هموار کرده است.»
ادای احترام بریتانیا
صفحه رسمی سفارت بریتانیا در ایران روز چهارشنبه در پیامی توییتری اعلام کرد: «امروز سالروز تولد یکی دیگر از زنان تاثیر گذار تاریخ، زنده یاد خانم مریم میرزا خانی، برنده مدال فیلدز است. روز تولد این داشمند بزرگ را به عنوان روز جهانی زنان در ریاضیات نام گزاری کرده‌اند.»
ابتکاراتی در دانشگاههای جهان
علاوه بر سازمان‌هایی همچون یونسکو و بسیاری از انجمن‌های ریاضی در سراسر جهان که به مناسبت این روز، به این دانشمند فقید ایرانی ادای احترام کردند، برخی دانشگاه‌ها نیز برنامه‌های ویژه‌ای را برای این روز ترتیب داده‌اند.

از جمله اینکه، امسال دانشگاه ملی استرالیا در سالروز تولد خانم میرزاخانی، ضمن گرامیداشت یاد او اعلام کرد که «برای برجسته ساختن اهمیت این روز، انستیتوی علوم ریاضی نمایشگاهی را با عنوان "زنان ریاضی استرالیا" برگزار خواهد کرد؛ یک پروژه علمی و هنری که از مسیر عکس‌ها و مصاحبه‌ها، نگاهی اجمالی به دنیای ریاضیات سیزده زن ریاضیدان در سراسر استرالیا و نیوزیلند خواهد داشت.»

دانشگاه ساپینزا در شهر رم پایتخت ایتالیا نیز به مناسبت این روز، ضمن انتشار بیانیه‌ای در ارج گذاری به تلاش‌های علمی خانم میرزاخانی، اعلام کرد که «هدف از این نامگذاری علاوه بر راهنمایی و تشویق دختران علاقمند به علم ریاضیات، کمک به زنانی است علاقمند به تحقیق و پژوهش هستند تا از این مسیر، تنوع را تشویق و بر تعصب‌های جنسیتی غلبه کنند.»

دپارتمان ریاضی این دانشگاه به همین مناسبت فیلمی را با عنوان «زنان ریاضیدان در عصر کرونا» تهیه کرده که امروز پخش خواهد شد. این فیلم به معرفی فعالیت زنانی پرداخته است که ریاضی را به عنوان رشته تحقیقاتی خود انتخاب کرده‌اند و در این راستا به پیشبرد علوم با هدف بهبود زندگی بشر کمک می‌کنند.