آیا توقف تزریق واکسن آسترازنکا منطقی است؟

یورونیوز :شماری از کشورها از جمله دانمارک، اتریش، آلمان، ایرلند، تایلند و ... در روزهای گذشته استفاده از واکسن کرونا ساخت شرکت آسترازنکا را به طور موقت متوقف کرده‌اند.

مقام های مسئول در این کشورها دلیل توقف روند واکسیناسیون با واکسن آسترازنکا را دریافت گزارش‌هایی مبنی بر ایجاد لخته خون در افرادی که یک دُز از این واکسن به آنان تزریق شده است، عنوان کرده‌اند.

این درحالی است که شواهدی مبنی بر اینکه تزریق واکسن آسترازنکا عامل این اتفاق بوده باشد، وجود ندارد.

آژانس دارویی اروپا و سازمان جهانی بهداشت اعلام کرده‌اند که داده‌های موجود، ارتباط واکسن آسترازنکا و لختگی خون را اثبات نمی‌کند و افراد باید به ایمن سازی ادامه دهند.
چه اتفاقی افتاده است؟
دانمارک جزو نخستین کشورهایی بود که هفته گذشته پس از ارائه گزارش لخته شدن خون در برخی افراد واکسن زده، از جمله فردی که چندین لخته در بدنش ایجاد شد و ۱۰ روز پس از دریافت واکسن درگذشت، استفاده از واکسن آسترازنکا را متوقف کرد.

مقام های بهداشتی دانمارک اعلام کردند که این تعلیق، حداقل دو هفته طول می کشد تا موارد لخته خونی بررسی شوند. با این وجود آنان تأکید دارند که در حال حاضر نمی‌توان نتیجه گرفت میان واکسن و لخته های خون، پیوندی وجود دارد.

نروژ، ایسلند، بلغارستان، تایلند و کنگو نیز به فاصله کمی از این الگو پیروی کردند. مقام های نروژ روز شنبه اعلام کردند که چهار فرد زیر ۵۰ سال که واکسن آسترازنکا به آنان تزریق شده، پلاکت خونشان به طور غیرمعمول کاهش داشته است؛ حالتی که می‌تواند منجر به خونریزی شدید شود.

ایرلند و هلند نیز روز یکشنبه اعلام کردند که آنها نیز استفاده از واکسن آسترازنکا را به طور موقت متوقف کرده‌اند. مقام های هلند مانند سایر کشورها گفته‌اند که تعلیق واکسن آسترازنکا کاملاً پیشگیرانه است.

هوگو دو ژونگ، وزیر بهداشت هلند گفت: «ما همیشه باید با احتیاط عمل کنیم، به همین دلیل منطقی است که الان دکمه توقف را فشار دهیم.»

شرکت آسترازنکا در پاسخ به تعلیق استفاده از واکسن ساخت این شرکت در برخی کشورها اعلام کرد که اطلاعات مربوط به ۱۷ میلیون نفری که در سراسر اروپا واکسن آسترازنکا را دریافت کرده‌اند، به دقت بررسی کرده است. بر اساس گزارش شرکت آسترازنکا «هیچ شواهدی از افزایش خطر لخته شدن خون در هر گروه سنی یا جنسیتی در هیچ کشوری وجود ندارد.»
آیا شاهدی وجود دارد که واکسن آسترازنکا عامل این اتفاق باشد؟
آژانس دارویی اروپا اعلام کرده است: «هیچ نشانه‌ای وجود ندارد که واکسیناسیون با واکسن آسترازنکا باعث این شرایط شده باشد.» یک مقام مسئول در حوزه دارویی اتحادیه اروپا نیز گفت که تعداد گزارش‌های لخته شدن خون در افرادی که واکسن آسترازنکا دریافت کرده‌اند از کسانی که این واکسن را دریافت نکرده‌اند، بیشتر نیست.

در بریتانیا، کشوری که ۱۱ میلیون دوز واکسن آسترازنکا تزریق شده است (بیش از هر کشور دیگر) گزارش هایی در مورد ۱۱ نفر وجود دارد که پس از تزریق واکسن، لختگی خون پیدا کرده‌اند. در هیچ یک از موارد اشاره شده ثابت نشده که واکسن عامل این اتفاق بوده است.

برخی پزشکان گفته‌اند که چون واکسیناسیون با تزریق به افراد آسیب پذیر آغاز شده است، این افراد احتمالاً از قبل دارای مشکلات سلامتی بوده‌اند. متخصصان امور بهداشتی معتقدند که این مسئله می‌تواند تعیین کند آیا تزریق واکسن عامل بوده است یا خیر؟
چرا واکسیناسیون متوقف شده است؟
در پی استفاده گسترده از انواع واکسن ها، دانشمندان انتظار دارند برخی موارد جدی عوارض جانبی و مرگ و میر گزارش شود، فقط به این دلیل که با تزریق واکسن به میلیون‌ها نفر، عوارض در یک گروه بسیار بزرگ به طور تصادفی رخ می‌دهد.

در نهایت اکثریت قریب به اتفاق این گزارش‌ها به واکسن ها مربوط نیستند، اما از آنجا که واکسن‌های کرونا هنوز در مرحله آزمایشی هستند، دانشمندان باید هر احتمالی را که ممکن است عوارض جانبی پیش بینی نشده داشته باشد بررسی کنند. این تزریقات بالینی تلقی می‌شود زیرا این واکسن‌ها سال گذشته تولید شده‌اند و اطلاعات کافی از مصرف طولانی مدت آنها وجود ندارد.

دکتر ماری‌آنجلا سیمائو، دستیار مدیر کل سازمان جهانی بهداشت می‌گوید: «مردم هر روز می‌میرند و ما بیش از ۳۰۰ میلیون نفر در جهان ایمن سازی کرده‌ایم که به دلایل دیگر خواهند مرد.»
آیا این نگرانی درباره سایر واکسن های کرونا هم وجود دارد؟
آژانس دارویی اروپا در حال بررسی این موضوع است که آیا واکسن‌های مدرنا، فایزر و آسترازنکا ممکن است باعث ایجاد سطح پایین پلاکت خون در برخی بیماران شود؟ حالتی که می‌تواند منجر به کبودی و خونریزی شود.
آیا آسترازنکا با مشکل دیگری هم مواجه بوده است؟
واکسن آسترازنکا برای استفاده بزرگسالان در بیش از ۵۰ کشور تأیید شده است. بر اساس تحقیقات انجام شده در بریتانیا، برزیل و آفریقای جنوبی، ایمنی و اثر این واکسن ثابت شده است. اما نگرانی‌هایی در مورد چگونگی انتشار اطلاعات واکسن وجود دارد و برخی رهبران اروپایی از جمله امانوئل ماکرون، رئیس جمهور فرانسه، تأثیر واکسن آسترازنکا را زیر سوال برده‌اند.

بریتانیا ابتدا بر اساس نتایج جزئی اعلام کرد که واکسن آسترازنکا حدود ۷۰ درصد ایمنی ایجاد کرده است. اما این نتایج با یک اشتباه در تولید که باعث شد تا برخی شرکت کنندگان در اولین مرحله تزریق، نصف دوز دریافت کنند، مخدوش شد؛ خطایی که محققان بلافاصله تأیید نکردند.

هنگامی که مجوز تزریق واکسن آسترازنکا صادر شد، آژانس دارویی اروپا اثر این واکسن را حدود ۶۰ درصد تخمین زد.

اطلاعات مربوط به میزان توانایی این واکسن برای محافظت از افراد مسن نیز ناقص بود و همین مسأله باعث شد تا برخی کشورهای اروپایی در ابتدا از تزریق واکسن آسترازنکا به افراد مسن جلوگیری کنند.

سازمان غذا و دارو در آمریکا مطالعه روی ۳۰ هزار آمریکایی را به مدت ۶ هفته به حالت تعلیق درآورد، زیرا ناظران به دنبال اطلاعات در مورد عوارض جانبی احتمالی گزارش شده در بریتانیا بودند.

دکتر پل هانتر، استاد پزشکی در دانشگاه ایست آنجلیا می گوید: «تمام داده هایی که ما در مورد واکسن آسترازنکا دیده‌ایم، نشان می‌دهند که این واکسن بسیار ایمن است و مردم را از مرگ بر اثر کرونا نجات می‌دهد.»
کارشناسان به مردم چه توصیه‌ای می‌کنند؟
سازمان جهانی بهداشت و آژانس دارویی اروپا و همچنین سازمان‌های ناظر دارویی در چند کشور دیگر معتقدند که «باید همچنان ایمن سازی ادامه یابد و فواید واکسن زدن بیش از هرگونه آسیب احتمالی است.»

به گفته یک متخصص بریتانیایی که بر امور دارویی نظارت دارد، «همیشه ایمنی مردم در درجه اول قرار دارد بنابراین هر وقت از مردم برای دریافت واکسن دعوت شد، باید مراجعه کنند و واکسن بزنند.».