انتقال کروناویروس از مادر به جنین؛ نادر اما شدنی!

یک زن باردار مشکوک به کووید ۱۹ به دلیل درد شدید در شکم با آمبولانس به بیمارستان دانشگاه Skane در "مالمو" سوئد منتقل می‌شود که پزشکان پس از انجام معاینه متوجه شدند ضربان قلب نوزاد متولد غیرطبیعی است، که می تواند نشانه کمبود اکسیژن کودک باشد.

به گزارش ایسنا، پزشکان عمل سزارین اورژانسی انجام داده و نوزاد را ظرف چند دقیقه زایمان کردند اما آزمایش خون از نوزاد تأیید کرد که این نوزاد اکسیژن بسیار کمی در خون دارد و سواب گلو (تست‌های تشخیصی کرونا) نشان داد که مادر و نوزاد از کووید رنج می‌برند.

دکتر"مهرین ضیغم" متخصص زنان و زایمان در بیمارستان دانشگاه Skane و عضو دانشگاه لوند سوئد در گفت و گو با ایسنا درباره احتمال انتقال ویروس کرونا از مادر به جنین گفت: من و همکارانم که بخشی از تیم تحقیقاتی در این بیمارستان هستیم، پس از انجام سواب گلو و آزمایش‌های PCR از مادر و نوزاد تازه متولد شده، ژنوم ویروس توالی یابی شده یا زنجیره‌ای را مشاهده کردیم.

وی با تایید احتمال ابتلای نوزاد به کووید در حالی که هنوز در رحم است افزود: ما در این مورد دریافته‌ایم که ژنوم ویروسی در مادر و نوزاد یکسان بوده و از آنجایی که نوزاد پس از سزارین، مستقیما از مادر جدا شده بود و هنگام انجام این آزمایشات با دیگر اعضای خانواده در تماس تماس نبوده است، یافته‌ها تایید می‌کنند که نوزاد قبل از تولد واقعا به این ویروس آلوده شده است.

این متخصص زنان و زایمان ادامه داد: با این حال چند روز بعد، تعیین توالی ژنتیکی جدید نشان داد که جمعیت ویروس کودک تغییر کرده و حاوی یک نسخه جهش یافته از ویروس به همراه سویه اصلی ویروس از مادر است که از نظر دانش ما این اولین مورد از تغییر ژنتیک ویروس کرونا در محیط منحصر به فرد انتقال از مادر به جنین قبل از تولد بوده است.

ضیغم با بیان اینکه جهش ویروس‌ها امری عادی است اما در این مورد نکته جالب این است که این جهش (که آن را A۱۰۷G نامیده‌ایم) فقط ۵ روز پس از زایمان کودک اتفاق افتاده است ادامه داد: تغییرات ژنتیکی ممکن است در اثر تماس کودک با محیط خارجی خارج از رحم مادر تحریک شده باشد با این حال تعجب‌آور این بود که این جهش منفرد با چه سرعتی رخ داده است.

این همکار بیمارستان دانشگاه Skane در پاسخ به این سوال که چه تغییراتی را به دلیل ابتلا به ویروس کرونا در این جفت مشاهده کردید؟ گفت: به صورت کلی جفت در حین دوران بارداری نقش مهمی ایفا کرده و ارگانی است که در حین بارداری در رحم‌ مادر شکل می‌گیرد و این ساختار، برای جنین در حال رشد اکسیژن و مواد مغذی فراهم می‌سازد و زائدات را از خون جنین پاک می‌کند که برای رشد و سلامت جنین امری حیاتی است. ما در این مورد متوجه شدیم که نیمی از بافت جفت آسیب دیده و التهاب گسترده‌ای در آن وجود دارد ضمن آنکه پروتیئن‌های کروناویروس را هم در سمت مادر جفت و هم در سمت جنین مشاهده کردیم.

وی با اعلام خبر مشاهده شدن پروتئین‌های کروناویروس در تمامی مناطق جفت که در اثر التهاب آسیب دیده بودند، افزود: مادر سریعا از عفونت کووید خود بهبود یافت و ۴ روز پس از زایمان نیز از بیمارستان مرخص شد اما کودک از زمان تولد زودرس (هفته ۳۴ بارداری) به مراقبت نیاز داشت.

این متخصص زنان و زایمان درباره وضعیت حال کودک نیز گفت: بدن کودک آنتی‌بادی علیه ویروس ایجاد کرد و پس از زایمان علائم شدید بیماری را نداشت و به عبارتی می‌توان عنوان کرد که سیستم ایمنی بدن خود کودک بود که ویروس را خنثی کرد زیرا ما هیچ آنتی بادی در شیر مادر این کودک پیدا نکردیم.

ضیغم در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان انتقال کروناویروس از مادر به جنین را به صورت کلی به همه زنان باردار مبتلا به کرونا تعمیم داد؟ گفت: مطالعه ما به تازگی در مجله زنان و زایمان بریتانیا منتشر شده است که در میان مقالات علمی است که انتقال کروناویروس از طریق جفت را بررسی کرده‌اند. در مطالعات قبلی نارسایی سریع جفت و ریتم غیرطبیعی جنین را گزارش کرده بودند همان طور که ما نیز در این مورد پیدا کرده بودیم اما به نظر می‌رسد با وجود هزاران زن باردار در سراسر دنیا، انتقال کروناویروس از مادر به نوزاد در رحم، عارضه‌ای نادر در دوران بارداری باشد.

این عضو دانشگاه لوند سوئد با تاکید بر اینکه دانشمندان فکر می‌کنند که به دلیل سد جفت بوده که کودک در رحم مادر در برابر بیشتر عفونت‌ها محافظت می‌شود خاطرنشان کرد: تحقیقات منتشر شده درباره کروناویروس تاکنون نشان داده است که گیرنده حیاتی برای ورود کروناویروس به سلول‌های بدن انسان، گیرنده ACE-۲ است که این گیرنده فقط در سطوح پایین جفت در بدن مادر وجود دارد بنابراین در موارد نادر، کرونا ویروس می‌تواند به جفت آسیب برساند و منجر به کمبود اکسیژن کودک متولد شده شود. حتی اگر مادر در دوران پایانی بارداری به فرم‌های خفیف بیماری کووید ۱۹ مبتلا شود.

وی گفت: یافته‌های ما نشان می‌دهد که شاید ما باید در مورد چگونگی نظارت بر زنان بارداری که مبتلا به کووید ۱۹ هستند تجدید نظر کرده و به اعتقاد من زنان باردار به عنوان یک گروه پرخطرتر در معرض بیماری نسبت به امروز باشند.