کومله؛ تبعیدیان کرد مسلح ایران

بی بی سی :هر ساله بیش از یکصد تن از کردهای ناراضی ایران، که بعضی از آنها تنها پانزده سال دارند، با به خطر انداختن جان خود در عبور از مرزهای کوهستانی، خود را به اقلیم کردستان عراق می رسانند.

هدف آنها پیوستن به کومله است، یک حزب سیاسی کرد ایرانی که در تبعید است. پایگاه آموزش کومله در صد کیلومتری داخل مرز کردستان عراق قرار دارد.

برای رسیدن به مقصد، این افراد باید از میدان های مین، گشتی‌های مرزی و تک‌تیراندازهای مستقر بر بلندی‌های منطقه جان به در ببرند.

اگر از بخت بد توسط نظامیان ایران دستگیر شوند، بازجویی و حبس حتمی است و اعدامشان هم کاملا محتمل.

در طول راه آنها از کمک اعضای کومله که مخفیانه در ایران فعالیت دارند برخوردار می‌شوند. رویای این جوانان کرد - هم زن و هم مرد - پذیرفته شدن در صفوف پیشمرگه‌های کومله است.

در پایگاه آموزشی، آنها روند گزینش را می‌گذرانند مجموعه‌ای از مصاحبه و مراقبت نزدیک است. هدف از این فرایند یافتن و پاکسازی جاسوس‌های احتمالی ایران است و تشخیص این‌که آیا داوطلبان جدید از ویژگی‌های لازم برای مقابله با آن نوع فشارهای جسمی و روحی برخوردارند که فعالیت به عنوان پیشمرگه بر آنها تحمیل خواهد کرد.

کومله به بی‌بی‌سی اختصاصا امکان آن را داد تا این فرآیند یکساله، از مرحله گزینش تا فارغ‌التحصیلی و تبدیل جوانان آرمانگرا به فعالان سیاسی ورزیده و رزمنده‌های پیشمرگه را دنبال کند. به ما آزادی کامل داده شد تا در پایگاه آموزشی گشت بزنیم، با هرکس که می‌خواهیم صحبت کنیم و از هرکه مایلیم فیلم بگیریم.

این فیلم مستند بر چهار جوان، دو زن و دو مرد، متمرکز است و فشارها و تردیدهای شخصی آنها در این طول دوره دشوار و دور از خانواده را به تصویر می کشد.
یکی از رهبران کومله درحال آموزش دادنکومله در دهه ۱۹۷۰ به عنوان یک جنبش چپگرا در ایران تأسیس شد و به صف مخالفان شاه پیوست، اما بعدا در دوره آیت‌الله خمینی مجبور شد به تبعید برود. این حزب از آن زمان چند انشعاب داشته و شاخه هایی از آن جدا شده اند. رهبر وقت جمهوری اسلامی با صدور فتوایی علیه احزاب کرد، اعضای آنها را کفار ضد انقلاب اعلام کرد که هدف آنها متوقف کردن پیشروی اسلام است.

این گروه در حال حاضر برای دفاع از حقوق کردهای ایران مبارزه می کند که از دیرباز ساکن مناطق شمال غربی این کشور بوده اند. این سازمان می‌گوید که بخش عمده عقاید مارکسیستی سابق خود را کنار گذاشته و حالا خواستار یک ایران دموکراتیک، سکولار و کثرت‌گراست که در آن حقوق همه شهروندان رعایت شود.

با این حال، اعضای کومله لباس متحد‌الشکل نظامی می پوشند و مسلح هستند. رهبران آنها می‌گویند دلیل حمل سلاح و آموزش نظامی صرفاً دفاع از خود است.

کومله که از پایگاه خود در کردستان عراق فعالیت دارد، غالبا پیشمرگه‌هایی را به داخل ایران در آن سوی مرز اعزام می‌کند تا حضور سازمان را نشان دهند و حمایت از آرمان‌های آن را استمرار بخشند.

این سازمان همچنین یک شبکه فعال زیرزمینی را در ایران ایجاد کرده که برای تشویق به پایداری در برابر دولت مستقر در تهران، غالبا عملیات کوتاه‌مدت و غیرمترقبه به اجرا می‌گذارد.

مقامات ایران کومله را یک سازمان تروریستی می‌دانند و هر از چند گاه پایگاه‌های آن در داخل عراق را هدف حمله قرار می دهند.
در این فیلم، جوانانی که به عضویت کومله درآمده‌اند آنچه را که سرکوب سیاسی و اجتماعی کردهای ایران می‌دانند توصیف می‌کنند.

زبان کردی در مدارس ایران آموزش داده نمی‌شود و جوانان کرد معتقدند که در برخورداری از فرصت‌های تحصیلی و شغلی با تبعیض مواجه هستند.

آنان می‌گویند برخلاف محدودیت‌های اجتماعی زنان در جمهوری اسلامی، کردها رفتار برابری‌طلبانه بیشتری با زنان دارند.

مشارکت زنان از زمان تأسیس در حزب کومله زیاد بوده است.

در واقع موضوع قتل‌های ناموسی، که به گفته اعضای کومله در ایران یک پدیده معمول است، از نظر کردها کاملا مردود تلقی می‌شود.

این حساسیت‌ها در کنار تمایل شدید به رفع بی‌عدالتی‌ها انگیزه نیروهای جدید برای از خودگذشتگی‌هایی است که لازمه پیوستن به پیشمرگه‌ها است.

پیشمرگه شدن کار آسانی نیست. پس از پایان مرحله گزینش، اعضای تازه کومله باید در یک دوره دشوار آموزش سلاح و مانوورهای میدانی شرکت کنند و همزمان سهم خود از نگهبانی را نیز انجام دهند.

از نظر عاطفی هم آنان با آزمون دشواری روبرو هستند. بیشتر این جوانان پیش از این هرگز دور از خانواده زندگی نکرده اند و در سه ماه اول آموزش، اجازه ارتباط با خانواده خود را ندارند.

همه آنها هم در این چالش موفق نمی‌شوند. بعضی منطقه را ترک می‌کنند و عازم اروپا می‌شوند، بعضی دیگر هم تصمیم می‌گیرند به ایران بازگردند. اما آنهایی که می‌مانند و به بدنه پیشمرگه‌ها می‌پیوندند به این امید که کومله به موفقیت نهایی برسد، متعهد هستند.

مقامات ایران به درخواست بی‌بی‌سی برای اظهارنظر در مورد این مستند پاسخ نداده‌اند.