بر اساس یافتههای یک پژوهش جدید، اثرات منفی چربی زیاد بدن بر سلامت قلب را نمیتوان با سبک زندگی فعال خنثی کرد.
به گزارش فرادید به نقل از سیانان، مطالعات پیشین گفته بودند که اگر فرد دچار اضافه وزن باشد، اما فعالیت جسمانی داشته باشد، میتواند اثرات منفی اضافه وزن بر سلامت قلب خود را کاهش دهد. اما برطبق تحقیق جدیدی که توسط انجمن اروپایی کاردیولوژی منتشر شده است، این ادعا درست نیست.
نویسنده ارشد این مقاله پروفسور الخاندرو لوچیا، استاد فیزیولوژی ورزشی در دانشگاه اروپایی مادرید، میگوید: «فرد نمیتواند هم چاق باشد و هم سالم. این نخستین تحلیل در سطح ملی بوده که نشان میدهد اگر فرد فعالیت بدنی منظم داشته باشد باز هم نمیتواند خطر چربی اضافی بدنی بر سلامت قلب را کاهش دهد.»
«یافتههای ما این ایده که پیروی از سبک زندگی فعال میتواند اثرات منفی چاقی و اضافهوزن بر قلب را منتفی کند، کاملاً رد میکند.»
مطالعات پیشین با ارائه شواهدی نشان داده بودند سلامت قلب افرادی که «چاق، اما متناسب» هستند مشابه سلامت قلب افرادی است که «لاغر، اما نامتناسب» هستند؛ اما لوچیا میگوید این ادعا پیامدهای ناخواستهای را به همراه داشته است.
«این ادعا باعث شده که طرحهای جنجالبرانگیزی برای سیاستگذاری در حوزه سلامت و بهداشت وضع شود و انجام فعالیتهای جسمانی و تلاش برای تناسب اندام نسبت به کم کردن وزن در الویت قرار بگیرد. مطالعه ما با هدف وضوح بخشیدن به ارتباط بین فعالیت بدنی، وزن و سلامت قلب انجام شد.»
محققان برای انجام این تحقیق دادههای ۵۲۷۶۶۲ نفر بزرگسال شاغل با میانگین سنی ۴۲ سال را از سراسر اسپانیا گردآوری کردند. آنها این افراد را بر اساس دو شاخص شامل سطح فعالیت بدنی و وزن به دو دسته تقسیمبندی کردند. ۴۲درصد از مشارکتکنندگان دارای وزن نرمال با شاخص توده بدنی بین ۲۰ تا ۲۴/۹ بودند؛ ۴۱ درصد دارای اضافه وزن با شاخص توده بدنی ۲۵ تا ۲۹/۹ بودند و ۱۸درصد چاق با شاخص توده بدنی ۳۰ به بالا بودند.
سپس دانشمندان سلامت قلب این افراد را با اندازهگیری قند خون، کلسترول و فشار خون که همگی میتواند خطر سکته قلبی و مغزی را افزایش دهد، بررسی کردند.
بعد از بررسی ارتباط بین شاخص توده بدنی، سطح فعالیت بدنی و عوامل خطرآفرین حمله قلبی و مغزی، محققان نتیجهگیری کردند افرادی که سطح فعالیت بدنیشان بالا بود در مقایسه با آنهایی که فعالیت بدنی کمتری داشتند، کمتر احتمال داشت که ۳ عامل خطرآفرین را داشته باشند. آنها همچنین نشان دادند که خطر فشار خون بالا و دیابت با افزایش سطح فعالیت بدنی کاهش پیدا میکرد.
لوچیا گفت: «این به ما میگوید که هر فردی، فارغ از وزن بدنش، میتواند به لحاظ جسمانی فعال باشد و از این طریق سلامتی خود را تضمین کند. اما تحقیق ما نشان داد که خطر بیماریهای قلبی-عروقی در بین افرادی که دچار اضافه وزن و چاق بودند بسیار بیشتر از افرادی بود که دارای وزن نرمال داشتند و این موضوع هیچ ارتباطی به سطح فعالیت بدنی این دو گروه نداشت.»
در مشارکتکنندگانی که هم چاق بودند و هم فعالیت بدنی بالا داشتند خطر کلسترول بالا ۲برابر بیشتر؛ خطر دیابت ۴برابر بیشتر و خطر فشار خون ۵برابر بیشتر از کسانی بود که وزن نرمال داشتند، اما از سبک زندگی فعالی برخوردار نبودند.
لوچیا تأکید کرد: «ورزش کردن هرگز اثرات منفی وزن اضافی بر سلامتی را جبران نمیکند. این یافتهها در هر دو گروه زنان و مردان انجام و نتایج به صورت جداگانه تحلیل شد.»
لوچیا خاطرنشان کرد که بسیار مهم است همانطور که به تناسب اندام و فعالیت بدنی فکر میکنیم به «مبارزه با چاقی» فکر کنیم. کاهش وزن در کنار تبلیغ سبک زندگی فعال باید هدف اولیه در سیاستگذاریهای بهداشتی باشد.»
نمیدانیم اول کدام بوده است!
بااینحال همچنان ابهاماتی درباره این مطالعه وجود دارد. مایکل پنچینا، معاون تکنولوژی اطلاعاتی و علوم داده از دانشگاه دوک در مدرسه پزشکی بریتانیا میگوید: «این مطالعه یک مطالعه مقطعی است و درباره همبستگیها صحبت میکند نه درباره علتها. چون این مطالعه مقطعی است ما نمیدانیم که علت و معلول کدامند. آنچه این مطالعه به ما نمیگوید آن است که آیا افراد چاق و فعال، بعد از آنکه تشخیص دادن چاق هستند و عوامل خطرآفرین در آنها بالاست، شروع به فعالیت بدنی کردند؟ یا آنکه علیرغم چاق بودن و بالا بودن عوامل خطرآفرین، فعالیت بدنی بالایی داشتند؟»
او میافزاید: «آنچه این پژوهش به ما نشان میدهد آن است که با افزایش وزن عوامل خطرآفرین سلامتی ما را بیشازپیش به خطر میاندازند. افراد چاق بیشترین رنج را از عوامل خطرآفرین میبرند؛ و این نکته درست است.»
دانشمندان در دانشگاه آکسفورد بعد از انجام یک مطالعه وسیع به این نتیجه رسیدند که نقش تمرینات ورزشی برای پیشگیری از بیماریهای قلبی-عروقی بسیار مهمتر از چیزی است که قبلاً تصور میشد و هر چه تمرینات ورزشی بیشتر باشد بهتر است.
محققان در کلینیک کلیولند نیز طی مطالعهای که در سال ۲۰۱۹ انجام شد نشان دادند که سبک زندگی بیتحرک از سیگار کشیدن، دیابت و بیماری قلبی برای بدن مضرتر است.
دکتر آنتونی روزنویگ، رئیس بخش قلبو عروق بیمارستان عمومی ماساچوست در بوستون میگوید: «برای رسیدن به بهترین حالت از سلامتی هم تمرینهای ورزشی و هم کم کردن وزن مهم هستند و افراد باید هر دو را همزمان در نظر داشته باشند.»