توافق ابراهیم: ترامپ کاشت، بایدن برداشت می‌کند

رادیو زمانه : رابرت اوبراین، مشاور رئیس‌جمهوری سابق آمریکا می‌گوید استراتژی ترامپ در خاورمیانه دور زدن فلسطینیان، انزوای ایران و سرمایه‌گذاری سیاسی در کشورهای حاشیه خلیج فارس بوده است. اما دولت جدید نیز احتمالا همین راه را به نوعی ادامه دهد. به گفته جیک سولیوان، مشاور جدید امنیت ملی آمریکا، بایدن قصد دارد بذرهایی را که ترامپ در خاورمیانه کاشته، به ثمر برساند.

به گزارش شبکه خبری «الجزیره»، در یک جلسه که به میزبانی انستیتوی ایالات متحده برای صلح برگزار شد، مشاوران سابق و جدید امنیت ملی آمریکا به تشریح سیاست دولت آمریکا در خاورمیانه پرداختند.

رابرت اوبراین، مشاور امنیت ملی رئیس‌جمهوری سابق آمریکا در توضیح استراتژی ترامپ در خاورمیانه فاش کرد که رئیس‌جمهوری سابق تصمیم گرفته بود برای تسهیل توافق‌های عادی‌سازی روابط امارات متحده عربی و بحرین با اسرائیل، فلسطینیان را دور بزند.

اوبراین تصریح کرد که دولت دونالد ترامپ تلاش داشت در اسرائیل «سرمایه‌ای سیاسی» فراهم کند و این هدف را در قدم اول با انتقال سفارت ایالات متحده به اورشلیم و به رسمیت‌شناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان در پیش گرفت.

مشاور سابق امنیت ملی آمریکا که برای اولین بار استراتژی دیپلماتیک ترامپ را بعد از ترک کاخ سفید تشریح می‌کرد افزود: «ما نمی‌توانستیم به فلسطینیان اجازه دهیم که مانعی در برابر یک صلح گسترده‌تر در خاورمیانه شوند.»

اوبراین تاکید کرد: «در نتیجه به سراغ دوستان و شرکا و متحدان خود رفتیم و سرمایه سیاسی خود را بنا کردیم. و یک راه برای ساختن سرمایه سیاسی انتقال سفارت به اورشلیم بود، یک راه این بود که بلندی‌های جولان را به عنوان بخشی از قلمروی اسرائیل به رسمیت بشناسیم.»

دونالد ترامپ واسط امضای توافق‌های عادی‌سازی روابط میان اسرائیل از یک طرف و امارات متحده عربی و بحرین از طرف دیگر بود، توافق‌های موسوم به «توافق ابراهیم» که در سپتامبر ۲۰۲۰ امضا شدند. پس از آن توافق‌های دیگری نیز با مراکش در ماه دسامبر و با سودان در ژانویه حاصل شد.

ترامپ در سال ۲۰۱۷ اعلام کرد که ایالات متحده سفارت خود را از تل‌آویو به اورشلیم منتقل خواهد کرد و این شهر را به عنوان پایتخت اسرائیل به رسمیت می‌شناسد. این حرکت که با استقبال اسرائیل همراه شد، از سوی بسیاری دیگر محکوم شد. مخالفان استدلال کردند که این حرکت مانعی در راه تلاش‌های بین‌المللی برای حمایت از حقوق فلسطینیان است.

ترامپ به تنهایی و بدون دستیابی به یک توافق بین‌المللی در سال ۲۰۱۹ حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان را به رسمیت شناخت و با این کار قوانین بین‌المللی را زیر پا گذاشت. اسرائیل جولان را در جنگ شش روزه ۱۹۶۷ از سوریه جدا کرده بود.

اوبراین در این باره گفت: «واقعیت‌هایی وجود داشت که هرگز قرار نبود در میدان عمل تغییر کنند. اورشلیم هرگز جایی جز پایتخت اسرائیل نمی‌شد. اسرائیل هرگز بلندی‌های جولان را به اسد یا هیچ رژیم دیگری در سوریه پس نمی‌داد.»

اوبراین همچنین تصریح کرد که «خروج از توافق هسته‌ای با ایران» اقدامی در جهت ساختن سرمایه سیاسی با همکاری بحرین، مراکش و امارات متحده عربی بوده است. او گفت که با این کار آمریکا به این کشورها نشان داده که «کنارشان می‌ایستد.»

به باور اوبراین، توافق هسته‌ای موسوم به برجام که در سال ۲۰۱۵ با حمایت سازمان ملل میان ایران و قدرت‌های جهان بسته شد، به رژیم ایران اجازه داد که «با پول زیاد و بودجه‌های متعدد ایدئولوژی انقلابی خود را صادر کند.»

ترامپ در سال ۲۰۱۸ از توافق هسته‌ای با ایران که در دولت باراک اوباما حاصل شده بود، خارج شد. حالا جو بایدن رئیس‌جمهوری دموکرات می‌‌خواهد گفت‌وگوها با ایران را برای احیای توافق هسته‌ای از سر بگیرد.
مشاور دولت بایدن: پیمان ابراهیم ادامه دارد
سخنان اوبراین بخشی از گفت‌وگوی چند جانبه‌ای بود که در انستیتوی ایالات متحده برای صلح در واشنگتن برگزار شد و در آن جلسه جیک سولیوان، مشاور امنیت ملی جو بایدن، رئیس‌جمهوری جدید آمریکا نیز شرکت داشت.

سولیوان در مورد سیاست دولت بایدن گفت که این دولت قصد دارد بر پایه پیمان‌های ابراهیم به کار خود ادامه دهد. او تشریح کرد که جو بایدن دارد به راه‌هایی فکر می‌کند که به «نوعی همکاری تمام و کمال» بر اساس «بذرهای پیش از این کاشته شده» منجر شود.

تونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده به طور جداگانه در جلسه‌ای که روز ۱۹ ژانویه با سنای آمریکا برگزار کرد، گفت دولت بایدن با دقت مشوق‌هایی را بررسی خواهد کرد که ترامپ برای متقاعد کردن امارات و بحرین برای عادی‌سازی روابط با اسرائیل وعده داده است.

اوبراین در عین حال ابراز امیدواری کرده که توافق صلحی نیز با فلسطینیان شکل بگیرد. او گفت که چند مورد «هویج و چماق» هست که آنها را به میز مذاکره خواهد کشاند. او افزود که کشورهای اروپایی نیز با دیدن موفقیت‌های پیمان ابراهیم از آن استقبال خواهند کرد.