سوداگری خریدوفروش موی طبیعی در ایران

ایران وایر :«موهای سالم شما را خریداریم.» این آگهی در اپلیکیشن دیوار و سایر نرم‌افزارهای تبلیغاتی و فضای مجازی زیاد به چشم می‌خورد. بازار عرضه و تقاضایی که اگرچه منفعت زیادی را نصیب کسانی که موی‌شان را می‌فروشند، نمی‌کند؛ اما برای خریداران و دست‌اندرکاران این بازار، سود قابل توجهی به همراه دارد.

«فاطمه» یکی از کسانی که برای فروش موهای دختر ۱۰ ساله‌اش روی دیوار آگهی گذاشته است، او می‌گوید: «موهای پرپشت، سالم و بدون رنگ دخترم را که حدود ۴۵ سانتیمتر است، به قیمت ۸۰۰ هزار تومان آگهی کردم. اما هر کس تماس می‌گرفت، می‌گفت قیمت بالاست و در نهایت به قیمت ۶۰۰ هزار تومان راضی شدم.»

چند سالی است که بازار خرید و فروش موی طبیعی در ایران رونق گرفته است. موهایی که بسته به طول، حجم، کیفیت و رنگ‌دار بودن یا نبودن آن معمولا بین ۳۰۰ هزار تا یک میلیون تومان خریده می‌شود و پس از تغییراتی به‌عنوان پوستیژ (کلاه‌گیس) موی طبیعی یا برای اکستنشن کردن (افزودن تکه‌های مو، لابه لای موهای سر فرد) تا چندین برابر قیمت خریداری شده، به فروش می‌رسد.

اگر سری به صفحات فروشندگان کلاه‌گیس و یا برخی سالن‌های زیبایی که کار اکستنشن مو انجام می‌دهند، بزنید، متوجه می‌شوید که آن‌ها چه بازاری راه انداخته‌اند. بازار غیررسمی که جنس ارزان می‌خرند و با زدن رنگ و لعابی به آن، سود کلانی به دست می‌آورند.  

«سروش» در کار لوازم آرایشی و گرداننده یکی از صفحات فروش کلاه‌گیس در ایران است، می‌گوید: «کلاه‌گیس‌های موی طبیعی ما دو نوع است. داخلی و خارجی، داخلی‌ها را از شهروندانی که داخل کشور هستند و مایل به فروش موهای‌شان هستند، می‌خریم و خارجی را از مبادی که نمی‌توانم بگویم از کشورهای اروپایی وارد می‌کنیم. به همین دلیل، قیمت موهای ایرانی با خارجی متفاوت است.»

او می‌افزاید: «کلاه‌گیس‌های ایرانی بسته به رنگ و طول آن‌ها بین سه تا شش میلیون تومان است ولی نوع خارجی آن بین ۴ تا ۱۰ میلیون تومان به فروش می‌رسد. زیرا موهای طبیعی خارجی مسیر طولانی‌تری را طی می‌کنند تا به کشور می‌رسند و در اینجا هم چند دست می‌چرخد تا به ما می‌رسد. علاوه بر آن، این موها در همان کشورها، ابتدا با مواد ضدعفونی‌کننده مخصوص موی سر که در ایران موجود نیست، تمیز و ضدعفونی، بعد به کشور وارد می‌شود.»

سروش یکی دیگر از دلایل گران‌تر بودن موهای طبیعی خارجی را کیفیت بهتر این موها نسبت به نوع ایرانی آن عنوان کرده و می‌گوید: «موهای ایرانی معمولا ضعیف‌تر و کم‌جانتر هستند. موهای خارجی شاید به دلیل اینکه همیشه آزاد است و هوا و آفتاب می‌خورد و تغذیه فرد بهتر است، معمولا سالم‌تر است.»

اما فروش موی طبیعی برای اکستنشن و چسباندن آن‌ها لابه‌لای موی سر فرد، داستان دیگری دارد. این موها معمولا به صورت شاخه‌ای  یا گرمی به فروش می‌رسد، قیمت هر شاخه یا هر گرم مو مانند کلاه‌گیس تابع قد و حجم، رنگ‌دار بودن و بدون رنگ بودن و کیفیت آن متفاوت است.

«سمیرا» که اکستنشن‌کار یکی از سالن‌های زیبایی تهران است، می‌گوید: «من هم بسته به درخواست مشتری موی طبیعی ایرانی یا خارجی برایش کار می‌کنم. ولی معمولا به آن‌ها توصیه می‌کنم موی خارجی استفاده کنند، چون جان‌دارتر و بادوام‌تر از موهای ایرانی است.»
او می‌افزاید: «با توجه به رنگی بودن یا بدون رنگ بودن، موهای ایرانی را از فرد فروشنده شاخه‌ای دو تا هفت هزار تومان می‌خرم و موقع اکستنشن روی سر مشتری، شاخه‌ای ۲۰ تا ۳۰ هزار تومان حساب می‌کنم. موهای خارجی را نیز معمولا از یک فروشنده لوازم آرایشی در خیابان منوچهری به قیمت شاخه‌ای ۳۰ تا ۱۰۰ هزار تومان می‌خرم.»

سمیرا می‌گوید: «در حالی‌که اکستنشن کامل موی طبیعی ایرانی حدود دو تا سه میلیون تومان درمی‌آید، قیمت اکستنشن موی خارجی از ۴ میلیون تومان شروع می‌شود و تا ۱۵ میلیون تومان هم می‌رسد. زیرا وقتی اسم خارجی به میان می‌آید مشتری اشتیاق بیشتری از خود نشان می‌دهد و حاضر است تا چند برابر هم پول بپردازد.»

اگرچه به گفته «شهربانو عابدی» رئیس اتحادیه آرایشگران زنانه، «خریدوفروش مو برای اکستنشن در سالن‌های آرایشگری بلامانع است، اما اگر به ‌قصد دلالی باشد منع قانونی دارد.». اظهارنظری که بررسی میدانی فضای تبلیغاتی این بازار خلاف آن را نشان داده و بیشتر حکایت از دلالی دارد.

خیلی‌‌ها در این بازار عملا به‌عنوان و واسطه موهای کوتاه شده افراد را می‌خرند و به چند برابر قیمت به آرایشگران و کسانی که در کار تهیه کلاه‌گیس هستند، می‌فروشند. قاچاقی آن از کشورهای دیگر هم که قصه خود را دارد و کسی نمی‌داند اصلا این موها از کجا می‌آید و با چه قیمت‌هایی خرید و فروش می‌شود.

در یک آگهی فروش موی طبیعی خارجی در دیوار آمده است: « چند کیلو‌ موی طبیعی وارداتی سرباز قد ۵۰ تا۵۵ رنگ‌شده ولی با قابلیت تغییر رنگ  به صورت کیلویی ۵۵۰۰ فروخته می‌شود.»

یکی از مسائل مهمی که در این تجارت بسیار مهم است، بهداشت و سلامت موهاست. در حالی‌که برخی پزشکان و متخصصان بهداشتی مانند «نسرین» متخصص پوست و مو، استفاده از موهای طبیعی که معلوم نیست سالم است یا خیر، تردید دارند و معتقد هستند: « بهداشت این موها به‌خصوص نوع خارجی آن بسیار مهم است. به دلیل اینکه این موها از مبادی رسمی و قانونی وارد کشور نمی‌شود و استاندارهای بهداشتی کشور مبدا و حتی کشور خودمان را ندارد. به همین دلیل، بهتر است در مورد آن‌ها احتیاط شود.  اگر هم فردی اصرار به استفاده از کلاه‌گیس یا اکستنشن موی طبیعی انسان استفاده دارد، به دلیل اینکه این موها مانند موی سر خود فرد آلودگی‌های محیط را جذب می‌کند و ممکن است میکروب یا قارچ جذب کند، بهتر است مرتب شسته شده و در حفظ نظافت آن دقت شود.»

اما «معصومه» یکی دیگر از متخصصان پوست و مو ضمن تاکید بر اهمیت رعایت بهداشت این موها، می‌گوید: «اگر موی تهیه شده از فرد سالم و یا از جای معتبر خریداری شود. استفاده از آن مشکلی ندارد.»

این روزها گرایش بخشی از زنان جامعه به داشتن موهای بلند و رنگارنگ، شبیه هنرپیشه‌ها و خواننده‌های اروپایی، ترک و عرب باعث شده برخی دلالان و سوداگران بازار لوازم آرایشی تامین نیازهای مشتریان را در خرید موهای مردم داخل کشور و یا خارج از مرزها، جایی که معلوم نیست کجاست، پیدا کنند و سود خوبی هم از این راه به جیب بزنند.