بی بی سی :گونههای جدیدی که اخیرا از ویروس کرونا کشف شده است نسبت به نخستین نوع این ویروس که در دنیا همهگیر شد واگیری بیشتری دارند.
این سویهها در حال حاضر تحت بررسی قرار دارند و دانشمندان میخواهند از خطرات احتمالی آنها آگاه شوند.
گونههای جدید
توجه کارشناسان فعلا متوجه تعداد اندکی از گونههای جدید ویروس کرونا است:
- یک سویه در بریتانیا که به نوع غالب در این کشور تبدیل شده است و در بیش از ۵۰ کشور دیگر نیز پخش شده است
- یک سویه در آفریقای جنوبی که در حداقل ۲۰ کشور دیگر نیز یافت شده است، از جمله در بریتانیا
پیدایش گونههای جدید اتفاق غیرمنتظرهای نیست - همه ویروسها با همانندسازی خود شیوع و گسترش پیدا میکنند و در جریان این روند دچار جهش میشوند.
هزاران نوع مختلف از این ویروس کرونا در سراسر جهان در چرخش است.
بسیاری از این آنها هیچ اهمیتی ندارند. تعدادی از آنها شاید حتی برای بقاء ویروس خطرناک نیز باشند. اما بعضی از آنها میتوانند ویروس را مسریتر و خطرناکتر کنند.
تغییرات اخیر چقدر جدی است؟
تصور میشود که گونههای بریتانیا، آفریقای جنوبی و برزیل شاید واگیری بسیار بیشتری داشته باشند که ابتلا به آنها را از انواع قبلی راحتتر میکند.
پروتئین اسپایک هر سه نوع دچار تغییر شده است، یعنی آن بخشی از ویروس که به سلولهای انسان متصل میشود.
به همین خاطر، به نظر میرسد که این گونهها سلولها را راحتتر آلوده میکنند و شیوع پیدا میکنند.
گمان کارشناسان بر این است که گونه بریتانیا در اواخر تابستان پدیدار شد و شاید تا ۷۰ درصد مسریتر باشد، هر چند که تحقیقات اخیر سازمان بهداشت انگلستان حاکی از افزایش ۳۰ تا ۵۰ درصدی است. اعلام قرنطینه عمومی در سراسر بریتانیا در هفتههای اخیر ناشی از شیوع همین گونه بود.
نوع آفریقای جنوبی در اواخر ماه مهر پدیدار شد و با تغییراتی در پروتئین اسپایک همراه است که شاید از گونه بریتانیا مهمتر باشند.
یکی از جهشهای آن شبیه گونه بریتانیا است، اما دو جهش دیگر نیز دارد که دانشمندان فکر میکنند شاید تاثیر بیشتری بر کارکرد واکسنها بگذارند. یکی از جهشها شاید به ویروس کمک کند تا پادتنهای سیستم ایمنی بدن را دور بزند.
بریتانیا پروازهای مستقیم از آفریقای جنوبی را ممنوع کرده است و برای پرواز به این کشور نیز محدودیتهایی قائل شده است. از تمامی افرادی که اخیرا به این کشور سفر کردهاند، و تمامی کسانی که با آنها تماس داشتهاند، خواسته شده است که بلافاصله خود را قرنطینه کنند.
گونه برزیل در ماه تیر پدیدار شد و اخیرا در چهار مسافری که از برزیل به ژاپن رفته بودند کشف شد. پروتئین اسپایک این نوع شامل سه جهش کلیدی است که آن را شبیه گونه آفریقای جنوبی میکنند.
دولت بریتانیا در واکنش به این تحولات اعلام کرده است که ورود به این کشور از تمام کشورهای آمریکای جنوبی ممنوع است.
آیا واکسنها همچنان موثر خواهند بود؟
واکسنهای فعلی بر اساس گونههای قدیمیتر ویروس طراحی شدهاند، اما دانشمندان اطمینان دارند که در برابر گونههای جدیدتر نیز موثر خواهند بود، هر چند که شاید کمتر. آزمایشهایی برای بررسی این مساله در جریان است.
البته واکسن به بدن یاد میدهد که به بخشهای مختلف ویروس حمله کند، نه فقط به این قسمتهای پروتئین اسپایک.
در آینده ممکن است انواع متفاوت دیگری پدیدار شوند.
حتی در بدترین حالت هم میتوان این واکسنها را بازطراحی و تغییر داد تا موثرتر از قبل شوند - کاری که به گفته کارشناسان در صورت نیاز ظرف چند هفته یا چند ماه قابل انجام است.
در حال حاضر واکسن آنفلوآنزا هر سال تغییر داده میشود تا در برابر انواع جدید ویروس آنفلوآنزا موثر باشد، و این اتفاق ممکن است برای واکسنهای کووید-۱۹ نیز بیفتد.
آیا خطرناکترند؟
در حال حاضر هیچ مدرکی که نشان دهد بیماری ناشی از این گونهها شدیدتر است وجود ندارد. کارهایی نظیر شستن دستها، حفظ فاصله با دیگران و پوشاندن صورت همچنان به جلوگیری از ابتلا کمک خواهد کرد، و مسریتر بودن این گونه های جدید به این معنی است که باید بیش از پیش مراقب بود.
چه اقداماتی در جریان است؟
شکی نیست که گونه های بیشتری در راه است.
دانشمندان در سراسر دنیا دارند اوضاع را بررسی میکنند و گونه های جدید با دقت مطالعه و رویت خواهند شد. برای نمونه، گفته میشود که محققان موسسه تحقیقات پزشکی کنیا دارند گونه ای را بررسی میکنند که با گونه بریتانیا و آفریقای جنوبی متفاوت است.
دولت بریتانیا میگوید که تمهیدات لازم برای تولید واکسن جدید را در نظر گرفته شده است که در صورت نیاز عملیاتی خواهد شد.