مازوت یا نفت کوره و یا مازوت (به انگلیسی: Mazut) یکی از هیدروکربنهای نفتی است که در مراحل پالایش نفت خام پس از نفتا و بنزین و نفت سفید بدست میآید و چون سیاه رنگ است به نام نفت سیاه نیز خوانده میشود. این ماده ارزانترین ماده سوختنی برای کورهها، حمامها و تنور نانواییها و موتورهای دیزلی و برخی نیروگاهها است.
مازوت کاربردهای بسیاری دارد. برای گرمایش خانه و مراکز تجارتی و صنعتی به کار برده میشود و سوخت کامیون ها، کشتی ها و بعضی از خوردو ها است اما بسیار آلوده کننده و گران تر از سوخت گاز طبیعی بهحساب میآید و اغلب به عنوان سوخت پشتیبان برای اوج گیری نیروگاه ها در مواردی که گاز طبیعی موجود نیست استفاده می شود
آلودگی هوا در تهران در نیمه دوم سال تقریبا به سنتی هر ساله تبدیل شده و اگرچه در سالهای اخیر تلاش شده تا با بهبود کیفیت سوخت، از این آلودگی کاسته شود اما تردد خودروهای فرسوده و فعالیت نیروگاهها و صنایع آلاینده در نزدیکی شهر، باز هم به این آلودگی دامن میزند امسال اما علت این آلودگی را چیز دیگری عنوان میکنند. پر بودن مخازن مازوت به دلیل تحریم و کاهش صادرات آن به عنوان متهم اصلی آلودگی هوا مطرح میشود. برخی مدعی هستند که آلودگی هوای تهران نه به دلیل تردد خودروهای فرسوده بلکه با سوزاندن مازوت در نیروگاهها ایجاد شده است.
آنها علت این موضوع را کاهش گازرسانی به نیروگاهها با فزایش مصرف گاز میدانند. همچنین مدعی هستند که مخازن مازوت به دلیل تحریم پر شده و از آنجا که برای تامین سایر فرآوردههای نفتی نمیتوان تولید پالایشگاهها را کاهش داد، بنابراین باید این مازوت در جایی دیگر به مصرف برسد.
سخنگوی شرکت ملی پالایش و پخش فرآوردههای نفتی اما نظر دیگری دارد؛ مهدی اسماعیلی گفته به دلیل مصرف بالای گاز در کشور و نبود امکان تامین گاز کافی برای نیروگاهها، بنا به دستور مراجع ذیصلاح از فرآورده های مایع نظیر گازوییل و مازوت به عنوان سوخت استفاده می شود. این امر به دلیل جلوگیری از خاموشی احتمالی نیروگاه های برق کشور انجام می شود و هیچ ارتباطی به پر بودن انبارهای ذخیره نفت کوره (مازوت) ندارد؛ همانطور که در فصل تابستان که مصرف گاز به ویژه در بخش خانگی کمتر است، کل سوخت مورد نیاز نیروگاهها را گاز تشکیل می دهد.
اسماعیلی گفته ادعای پر بودن مخازن مازوت تنها در زمستان در شرایطی عنوان شده که ایران در تابستان نیز با تحریم رو به رو بود اما به دلیل امکان گازرسانی به نیروگاهها، هیچگاه مازوت به مصرف نرسید. در واقع مجموعه وزارت نفت با هدف تامین سوخت مورد نیاز با اولویت بخش خانگی در زمستان، گاز را تحویل میدهد و در نتیجه گازرسانی به نیروگاههای خودش با کاهش همراه میشود و مجبور است کمبود گاز در زمستان را توسط سوخت مایع با اولویت گازوئیل و پس از آن مازوت جبران کند.
سید مهدی میرزاییقمی؛ رئیس مرکز هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست” با انتقاد از استفاده نیروگاهها از سوخت آلاینده “مازوت” بهخصوص در فصول سرد سال، میگوید تاکید ما در سازمان محیط زیست این است که نیروگاهها و صنایع سنگین اصلاً از سوخت مازوت استفاده نکنند. گاهی اوقات کمبود سوخت و افت فشار گاز باعث میشود تا سوخت زیانآور مازوت در نیروگاهها و کارخانهها جایگزین گاز طبیعی شود البته نیروگاهها نیز بعضاً ناچار به استفاده از این سوخت هستند زیرا تولید برق کشور نباید متوقف شود.
رئیس مرکز هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست همچنین یکی از مهمترین راهکارهای استفاده نکردن از سوخت مازوت در نیروگاهها و کارخانههای بزرگ را، کاهش مصرف گاز در خانهها دانست و گفت: مردم باید در فصولِ سرد سال نسبت به صرفهجویی در گاز طبیعی اهتمام بیشتری داشته باشند تا نیروگاهها و کارخانهها نیز مجبور به استفاده از سوختهای جایگزین از جمله مازوت نباشند.