مستند «غیررسمی»؛ بازسازی تصویر آیت‌الله خامنه‌ای برای انتخابات؟
+0
رأی دهید
-14
بی بی سی :مسعود آذر مستندی به نام "غیر رسمی"شب گذشته از شبکه سه تلویزیون ایران، و امروز عصر از شبکه افق پخش شد و قرار است فردا هم در شبکه مستند پخش شود.
این مستند روایتی است از جلسات غیررسمی آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران با گروهی از فعالان فرهنگی، هنری و علمی در طول سال‌های اخیر.
در مستند "غیررسمی"، دست‌اندرکاران و تهیه‌کنندگان سینما، تلویزیون، تئاتر، مستندسازان و بازیگران درددل‌ها و انتقادهایی به اوضاع شغلی خود و گاهی به اوضاع کشور دارند و بعضی از آنها بعد از پایان دیدار، در مقابل دوربین می نشینند و از فضای "راحت"، "خودمانی"، "آزاد" و "صمیمی" با آیت‌الله خامنه‌ای سخن می‌گویند.
در ابتدای مستند گفته می شود از سال ۱۳۹۵ جلساتی با عنوان " پنج‌شنبه‌ای" با حضور گروه‌ها و افراد مختلف تشکیل میشود و رهبر ایران بیشتر در نقش یک شنونده ظاهر میشود و به حرف‌‌های حاضران در جلسه گوش می‌دهد.
قسمت اول این مستند مربوط به دیدار سال گذشته آقای خامنه‌ای با دست‌اندرکاران دوران جنگ بود که چندی پیش پخش شد اما آنچه بخش تازه را از اولی متمایز می‌کند استفاده از چهره‌های شناخته‌شده هنری،ادبی و سینمایی برای نشان دادن تصویری از یک رهبر آگاه و مردمی است.
اگر مخاطب مستند اول افراد وفادار به نظام و گروه‌هایی مثل بسیجیان و افراد به جنگ رفته‌اند، مستند دوم، گروه دیگری از مردم را نشان می‌دهد که پیوندی صمیمی با رهبر دارند و او هم از نزدیک در جریان مسایل آنها است. شروع مستند با ورود آقای خامنه‌ای به جلسه آغاز میشود و او با دیدن بهروز افخمی کارگردان سینما، می‌گوید شنیده‌ام "کانادایزه" شده‌ای، کنایه‌ای به اقامت آقای افخمی در کانادا می‌زند.
''رئیس جمهور جوان و حزب‌اللهی ''
مستند "غیر رسمی" از سوی دفتر حفظ و نشر آثار آقای خامنه‌ای تهیه شده است. تهیه‌کنندگان این مستند اگر چند هدف مشخص در ساخت این کار داشته باشند، یکی از آنها تکرار نظر رهبر حکومت برای "تشکیل دولت جوان و حزب‌اللهی" است. او در خردادماه سال گذشته و اردیبهشت‌ماه امسال هم تاکید کرده بود که راه علاج کشور تشکیل چنین دولتی است.
در مستند غیر رسمی، یک جوان که به عنوان "فعال جهادی" معرفی میشود در دیدار مردادماه سال گذشته، از بی توجهی به قشر جوان و انتصاب افراد مسن به مشاغل مهم کشور انتقاد می‌کند و آیت‌الله خامنه‌ای در پاسخ می‌گوید "برای اینکه جوان های مورد نظر شما مسئولیت های مدیریتی قابل توجه را به عهده بگیرند راهش این است که دولت به وسیله یک جوان تشکیل بشود".
آقای خامنه‌ای می‌گوید با توصیه این مشکل حل نمی‌شود و " ان شاء‌الله که برویم به سمت اینکه جوان ها را در راس کارها قرار بدهیم. دلمان می خواهد این بشود".
انتشار این بخش از سخنان رهبر حکومت ایران در میانه گفت و گو با هنرمندان و تکرار خواسته آقای خامنه‌ای شاید نشانگر تصویر دیگری از رئیس جمهور سال آینده ایران باشد و بر همین اساس، حدس و گمان‌هایی درباره بعضی از نامزدهای احتمالی سال آینده زده میشود.
انتقاد از رهبر در دیدارهای غیر رسمی
مستند "غیر رسمی" در بخش دیگری تلاش می‌کند پاسخی به کسانی بدهد که معتقدند رهبر ایران با مشکلات کشور بیگانه است و حامیان او، گروه‌های خاص سیاسی هستند و او "رهبر" کل جامعه نیست.
برای پاسخگویی یا رفع ابهام، در این مستند تعدادی از هنرمندان از فضای راحت و خودمانی جلسه سخن می‌گویند و آنچه به ذهن‌شان می‌آید بدون "لکنت" بیان می‌کنند. مهمترین انتقادی که از آقای خامنه‌ای میشود مربوط به سخنان عبدالحسن برزیده، کارگردان سینما در دیماه سال ۹۶ است. او با ملاحظه و احتیاط می‌گوید: "دور و اطراف شما چهره‌ها و گروه‌های خاص جمع شده‌اند و انتظار است که شما رهبر همه مردم باشید، من احساس نمی کنم که شما برای تک تک ما دلسوز هستید و القا نمی‌شود که شما همه مردم را دوست دارید".
آقای خامنه‌ای در پاسخ می‌گوید: من همه مردم را دوست دارم. برای همه دعا می‌کنم. ممکن است برای یکی دعای غلیظ تر و شدیدتر بکنم.
آقای خامنه‌ای در پاسخ به پیشنهاد محمدحسین حقیقی، کارگردان سینما برای تشکیل کارگروه بررسی مشکلات فرهنگی کشور، می‌گوید: "اشکالات را من هم می‌دانم. شما فکر می‌کنید همه می‌آیند و به‌به و چه‌چه می‌کنند؟ نخیر. در کنار گزارش‌های رسمی، بیشترین گزارش‌های مردمی را می‌خوانم".
آیت‌الله خامنه‌ای تاکید می‌کند: ما در بهشت جمهوری اسلامی زندگی نمی‌کنیم و اشکالاتی هست.
او با بیان این مطالب تاکید دارد که یک فرد یک سویه نیست و به آنچه در کل کشور می‌گذرد اشراف دارد و و در جریان مشکلات است.
"حسن!خطرناکه حسن"
مستند "غیر رسمی" در بخش‌های دیگر به مسایل شغلی و مشکلات کار فرهنگی می‌پردازد. بهرام عظیمی کارگردان انیمیشن، در دیدار مهرماه سال گذشته می‌گوید وقتی انیمیشن "حسن خطرناکه حسن" را ساخته، کسانی به رئیس صدا و سیما نامه‌نگاری کردند و بخاطر توهین به مقدسات خواستار متوقف شدن این کارتون‌ها شدند. کسانی دیگر از مشکلات ساخت سریال‌های طنز در ایران گفتند و آقای خامنه‌ای درباره مخالفان فیلم سینمایی "مارمولک" می‌گوید به جای مخالفت، باید از این فیلم استقبال می‌شد.
بخش دیگری از مستند هم به مسایل علمی و توانایی‌های علمی کشور می‌پردازد و عملا به مسایلی اشاره دارد که در حال حاضر دغدغه مردم نیست و حداقل بیننده‌های این مستند تمایل دارند دیدگاه‌های سیاسی و مسایل روز را بشنوند.
پرسش‌های مهم ''غیر رسمی ''
پخش قسمت دوم مستند غیررسمی در زمانی صورت می‌گیرد که در چند هفته اخیر چند خبر و شایعه درباره سلامتی آیت‌الله خامنه‌ای و انتقال قدرت به فرزندش مجتبی خامنه‌ای منتشر شده بود. رسانه‌های نزدیک به حکومت و به طور مشخص دفتر آقای خامنه‌ای معمولا در برابر این اخبار واکنش نشان می‌دهند و تکذیب می‌کنند یا مثل خبرگزاری فارس، برنامه‌هایی چون دیدار با خانواده قاسم سلیمانی را به صراحت به معنی تائید صحت و سلامت آقای خامنه‌ای اعلام می‌کنند. تعدادی از رسانه‌های ایران از سخنان آقای خامنه‌ای در همین دیدار درباره رفع تحریم‌ها تیتری زده بودند که بعد، به "تحریف" سخنان او متهم شدند و سایت آیت‌الله خامنه‌ای اعلام کرد که رسانه‌ها در انتخاب تیتر به گونه‌ای عمل کرده‌اند که با مقصود او همخوانی نداشته است.
در چنین شرایطی، انتظار می‌رفت این مستند پاسخی به بسیاری از سوالات مطرح در مورد رهبری آقای خامنه‌ای باشد. نادر طالب‌زاده کارگردان سینما در مقابل دوربین می‌گوید در مقابل "آقا" راحت می‌توان صحبت کرد و هر چیزی را بدون سانسور می توان گفت.
با این حرف آقای طالب‌زاده، این پرسش مطرح میشود که در طول پنج سالی که این دیدارها برقرار است، آیا کسی از آقای خامنه‌ای مثلا درباره شایعات مربوط به سلامتی‌اش سوالی کرده یا نه؟ یا با توجه به حدس و گمان‌ها و اتهاماتی که درباره دخالت مجتبی خامنه‌ای در امور مملکت‌داری مطرح است، ایا کسی در این دیدارها سوالی دراین باره پرسیده؟
این مستند فقط یک جا اشاره به وضعیت جسمانی آقای خامنه‌ای دارد: محمد صالح‌علاء نویسنده، در بخشی از فیلم، از این که روی صندلی نشسته عذرخواهی می‌کند و می‌گوید کمرم درد می‌کند و آقای خامنه‌ای هم می‌گوید من هم کمر درد دارم.
برداشت غیررسمی تر از مستند ''غیر رسمی ''
مستند "غیر رسمی" را می توان در قالب فیلمی تبلیغاتی دید که می‌خواهد تصویری خودمانی از رهبر حکومت ایران ارایه دهد، رهبری که با عموم مردم در ارتباط است و مردم بدون ترس در مقابلش سخن می‌گویند و فاصله‌ای بین او و آنها نیست. با توجه به اعتراض‌های گسترده آبان‌ماه سال گذشته و همچنین پایین آمدن سطح مشارکت مردم در انتخابات مجلس یازدهم، شاید مستند "غیر رسمی" تلاش می‌کند با ترسیم چهره‌ای مردمی از رهبر حکومت ایران، رابطه او با مردم را بازسازی کند و زمینه‌ساز تاثیرگذاری او در انتخابات آتی ریاست جمهوری و روی کار آمدن دولتی "جوان و حزب‌اللهی" باشد.
این مستند روایتی است از جلسات غیررسمی آیت‌الله علی خامنه‌ای، رهبر ایران با گروهی از فعالان فرهنگی، هنری و علمی در طول سال‌های اخیر.
در مستند "غیررسمی"، دست‌اندرکاران و تهیه‌کنندگان سینما، تلویزیون، تئاتر، مستندسازان و بازیگران درددل‌ها و انتقادهایی به اوضاع شغلی خود و گاهی به اوضاع کشور دارند و بعضی از آنها بعد از پایان دیدار، در مقابل دوربین می نشینند و از فضای "راحت"، "خودمانی"، "آزاد" و "صمیمی" با آیت‌الله خامنه‌ای سخن می‌گویند.
در ابتدای مستند گفته می شود از سال ۱۳۹۵ جلساتی با عنوان " پنج‌شنبه‌ای" با حضور گروه‌ها و افراد مختلف تشکیل میشود و رهبر ایران بیشتر در نقش یک شنونده ظاهر میشود و به حرف‌‌های حاضران در جلسه گوش می‌دهد.
قسمت اول این مستند مربوط به دیدار سال گذشته آقای خامنه‌ای با دست‌اندرکاران دوران جنگ بود که چندی پیش پخش شد اما آنچه بخش تازه را از اولی متمایز می‌کند استفاده از چهره‌های شناخته‌شده هنری،ادبی و سینمایی برای نشان دادن تصویری از یک رهبر آگاه و مردمی است.
اگر مخاطب مستند اول افراد وفادار به نظام و گروه‌هایی مثل بسیجیان و افراد به جنگ رفته‌اند، مستند دوم، گروه دیگری از مردم را نشان می‌دهد که پیوندی صمیمی با رهبر دارند و او هم از نزدیک در جریان مسایل آنها است. شروع مستند با ورود آقای خامنه‌ای به جلسه آغاز میشود و او با دیدن بهروز افخمی کارگردان سینما، می‌گوید شنیده‌ام "کانادایزه" شده‌ای، کنایه‌ای به اقامت آقای افخمی در کانادا می‌زند.
''رئیس جمهور جوان و حزب‌اللهی ''
مستند "غیر رسمی" از سوی دفتر حفظ و نشر آثار آقای خامنه‌ای تهیه شده است. تهیه‌کنندگان این مستند اگر چند هدف مشخص در ساخت این کار داشته باشند، یکی از آنها تکرار نظر رهبر حکومت برای "تشکیل دولت جوان و حزب‌اللهی" است. او در خردادماه سال گذشته و اردیبهشت‌ماه امسال هم تاکید کرده بود که راه علاج کشور تشکیل چنین دولتی است.
در مستند غیر رسمی، یک جوان که به عنوان "فعال جهادی" معرفی میشود در دیدار مردادماه سال گذشته، از بی توجهی به قشر جوان و انتصاب افراد مسن به مشاغل مهم کشور انتقاد می‌کند و آیت‌الله خامنه‌ای در پاسخ می‌گوید "برای اینکه جوان های مورد نظر شما مسئولیت های مدیریتی قابل توجه را به عهده بگیرند راهش این است که دولت به وسیله یک جوان تشکیل بشود".
آقای خامنه‌ای می‌گوید با توصیه این مشکل حل نمی‌شود و " ان شاء‌الله که برویم به سمت اینکه جوان ها را در راس کارها قرار بدهیم. دلمان می خواهد این بشود".
انتشار این بخش از سخنان رهبر حکومت ایران در میانه گفت و گو با هنرمندان و تکرار خواسته آقای خامنه‌ای شاید نشانگر تصویر دیگری از رئیس جمهور سال آینده ایران باشد و بر همین اساس، حدس و گمان‌هایی درباره بعضی از نامزدهای احتمالی سال آینده زده میشود.
انتقاد از رهبر در دیدارهای غیر رسمی
مستند "غیر رسمی" در بخش دیگری تلاش می‌کند پاسخی به کسانی بدهد که معتقدند رهبر ایران با مشکلات کشور بیگانه است و حامیان او، گروه‌های خاص سیاسی هستند و او "رهبر" کل جامعه نیست.
برای پاسخگویی یا رفع ابهام، در این مستند تعدادی از هنرمندان از فضای راحت و خودمانی جلسه سخن می‌گویند و آنچه به ذهن‌شان می‌آید بدون "لکنت" بیان می‌کنند. مهمترین انتقادی که از آقای خامنه‌ای میشود مربوط به سخنان عبدالحسن برزیده، کارگردان سینما در دیماه سال ۹۶ است. او با ملاحظه و احتیاط می‌گوید: "دور و اطراف شما چهره‌ها و گروه‌های خاص جمع شده‌اند و انتظار است که شما رهبر همه مردم باشید، من احساس نمی کنم که شما برای تک تک ما دلسوز هستید و القا نمی‌شود که شما همه مردم را دوست دارید".
آقای خامنه‌ای در پاسخ می‌گوید: من همه مردم را دوست دارم. برای همه دعا می‌کنم. ممکن است برای یکی دعای غلیظ تر و شدیدتر بکنم.
آقای خامنه‌ای در پاسخ به پیشنهاد محمدحسین حقیقی، کارگردان سینما برای تشکیل کارگروه بررسی مشکلات فرهنگی کشور، می‌گوید: "اشکالات را من هم می‌دانم. شما فکر می‌کنید همه می‌آیند و به‌به و چه‌چه می‌کنند؟ نخیر. در کنار گزارش‌های رسمی، بیشترین گزارش‌های مردمی را می‌خوانم".
آیت‌الله خامنه‌ای تاکید می‌کند: ما در بهشت جمهوری اسلامی زندگی نمی‌کنیم و اشکالاتی هست.
او با بیان این مطالب تاکید دارد که یک فرد یک سویه نیست و به آنچه در کل کشور می‌گذرد اشراف دارد و و در جریان مشکلات است.
"حسن!خطرناکه حسن"مستند "غیر رسمی" در بخش‌های دیگر به مسایل شغلی و مشکلات کار فرهنگی می‌پردازد. بهرام عظیمی کارگردان انیمیشن، در دیدار مهرماه سال گذشته می‌گوید وقتی انیمیشن "حسن خطرناکه حسن" را ساخته، کسانی به رئیس صدا و سیما نامه‌نگاری کردند و بخاطر توهین به مقدسات خواستار متوقف شدن این کارتون‌ها شدند. کسانی دیگر از مشکلات ساخت سریال‌های طنز در ایران گفتند و آقای خامنه‌ای درباره مخالفان فیلم سینمایی "مارمولک" می‌گوید به جای مخالفت، باید از این فیلم استقبال می‌شد.
بخش دیگری از مستند هم به مسایل علمی و توانایی‌های علمی کشور می‌پردازد و عملا به مسایلی اشاره دارد که در حال حاضر دغدغه مردم نیست و حداقل بیننده‌های این مستند تمایل دارند دیدگاه‌های سیاسی و مسایل روز را بشنوند.
پرسش‌های مهم ''غیر رسمی ''پخش قسمت دوم مستند غیررسمی در زمانی صورت می‌گیرد که در چند هفته اخیر چند خبر و شایعه درباره سلامتی آیت‌الله خامنه‌ای و انتقال قدرت به فرزندش مجتبی خامنه‌ای منتشر شده بود. رسانه‌های نزدیک به حکومت و به طور مشخص دفتر آقای خامنه‌ای معمولا در برابر این اخبار واکنش نشان می‌دهند و تکذیب می‌کنند یا مثل خبرگزاری فارس، برنامه‌هایی چون دیدار با خانواده قاسم سلیمانی را به صراحت به معنی تائید صحت و سلامت آقای خامنه‌ای اعلام می‌کنند. تعدادی از رسانه‌های ایران از سخنان آقای خامنه‌ای در همین دیدار درباره رفع تحریم‌ها تیتری زده بودند که بعد، به "تحریف" سخنان او متهم شدند و سایت آیت‌الله خامنه‌ای اعلام کرد که رسانه‌ها در انتخاب تیتر به گونه‌ای عمل کرده‌اند که با مقصود او همخوانی نداشته است.
در چنین شرایطی، انتظار می‌رفت این مستند پاسخی به بسیاری از سوالات مطرح در مورد رهبری آقای خامنه‌ای باشد. نادر طالب‌زاده کارگردان سینما در مقابل دوربین می‌گوید در مقابل "آقا" راحت می‌توان صحبت کرد و هر چیزی را بدون سانسور می توان گفت.
با این حرف آقای طالب‌زاده، این پرسش مطرح میشود که در طول پنج سالی که این دیدارها برقرار است، آیا کسی از آقای خامنه‌ای مثلا درباره شایعات مربوط به سلامتی‌اش سوالی کرده یا نه؟ یا با توجه به حدس و گمان‌ها و اتهاماتی که درباره دخالت مجتبی خامنه‌ای در امور مملکت‌داری مطرح است، ایا کسی در این دیدارها سوالی دراین باره پرسیده؟
این مستند فقط یک جا اشاره به وضعیت جسمانی آقای خامنه‌ای دارد: محمد صالح‌علاء نویسنده، در بخشی از فیلم، از این که روی صندلی نشسته عذرخواهی می‌کند و می‌گوید کمرم درد می‌کند و آقای خامنه‌ای هم می‌گوید من هم کمر درد دارم.
برداشت غیررسمی تر از مستند ''غیر رسمی ''
مستند "غیر رسمی" را می توان در قالب فیلمی تبلیغاتی دید که می‌خواهد تصویری خودمانی از رهبر حکومت ایران ارایه دهد، رهبری که با عموم مردم در ارتباط است و مردم بدون ترس در مقابلش سخن می‌گویند و فاصله‌ای بین او و آنها نیست. با توجه به اعتراض‌های گسترده آبان‌ماه سال گذشته و همچنین پایین آمدن سطح مشارکت مردم در انتخابات مجلس یازدهم، شاید مستند "غیر رسمی" تلاش می‌کند با ترسیم چهره‌ای مردمی از رهبر حکومت ایران، رابطه او با مردم را بازسازی کند و زمینه‌ساز تاثیرگذاری او در انتخابات آتی ریاست جمهوری و روی کار آمدن دولتی "جوان و حزب‌اللهی" باشد.