واکنش مجلس به ترور فخری‌زاده؛ تلاش برای لغو بازرسی آژانس انرژی اتمی

رادیو فردا : علیرضا سلیمی، عضو هیات رئیسه مجلس شورای اسلامی گفته است «مجلس به روند بازرسی‌های» آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ایران «مشکوک است» و قرار است در هفته جاری طرحی برای «لغو اجرای پروتکل الحاقی درباره بازرسی‌های» این نهاد از تاسیسات هسته‌ای ایران به تصویب برساند.
 
به گزارش خبرگزاری فارس، او در جمع‌بندی دیدگاه نمایندگان مجلس درباره ترور محسن فخری‌زاده، گفته است ایران در جریان بازرسی‌ها «پاس گل‌هایی» می‌دهد که نتیجه آن «ترور دانشمندان هسته‌ای» بوده است.
 
همزمان با این اظهارات در جلسه روز یک‌شنبه ۹ آذر مجلس، نمایندگان با تصویب دو فوریت طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریم» موافقت کردند.
 
یک فوریت این طرح روز ۱۲ آبان در مجلس به تصویب رسیده بود ولی مجلس با دو فوریتی کردن این طرح، قصد اقدام سریع‌تر برای بررسی و تصویب آن را دارد.

در بخشی از طرح «اقدام راهبردی برای لغو تحریم»، دولت موظف شده بود که ظرف دو ماه از تصویب این قانون، دسترسی‌های نظارتی فراتر از پروتکل الحاقی بر اساس برجام را متوقف کند.
 
اما پس از ماجرای محسن فخری‌زاده، دانشمند هسته‌ای جمهوری اسلامی که در روزهای اخیر در یک سوء قصد کشته شد، نمایندگان مجلس می‌خواهند طرحی را برای لغو اجرای پروتکل‌ الحاقی درباره بازرسی‌های آژانس بین‌المللی انرژی اتمی ارائه دهند.
 
بر پایه پروتکل الحاقی پیمان منع گسترش سلاح هسته‌ای معروف به ان‌پی‌تی که ایران در تفاهم اتمی لوزان اجرای داوطلبانه آن را پذیرفته، بازرسان آژانس انرژی اتمی مجاز خواهند بود هر زمان که لازم می‌دانند از تأسیسات هسته‌ای ایران بازرسی سرزده داشته باشند.
 
مرتبط دانستن بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی با ترور دانشمندان هسته‌ای یک بحث قدیمی است.
 
آذر سال ۸۹، پس از آنکه در جریان دو بمب‌گذاری، مجید شهریاری، استاد فیزیک دانشگاه شهید بهشتی و محقق جمهوری اسلامی در پروژه سزامی کشته شد و فریدون عباسی، دیگر استاد دانشکده مهندسی هسته‌ای این دانشگاه مجروح شد، همین اتهام توسط حیدر مصلحی، وزیر وقت اطلاعات مطرح شد.
 
او بدون اشاره به نام کشور خاصی گفت که «در میان بازرسان آژانس بین‌المللی هسته‌ای جاسوسان» سرویس‌های اطلاعاتی وجود دارد.
 
خرداد سال ۹۴ نیز در جریان مذاکرات منتهی به توافق هسته‌ای، برخی نمایندگان اصولگرا دوباره به این موضوع اشاره کردند، از جمله محمود نبویان، نماینده تهران در مجلس گفت که به باور او «بسیاری از این بازرسان جاسوس هستند و اطلاعات شهدای هسته‌ای ما را همین بازرسان به سرویس‌های جاسوسی دادند».
 
با وجود این مخالفت‌ها، دولت ایران در توافق برجام که به تایید مجلس و رهبر جمهوری اسلامی ایران رسید، تن به بازرسی‌ها آژانس بین‌المللی انرژی اتمی داد.
 
محمد جواد ظریف، وزیر خارجه ایران شهریور امسال با تاکید بر اینکه ایران قصد داشتن روابط عادی با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی دارد، گفت: «بیش از ۹۲ درصد از مجموع بازرسی‌های بین‌المللی آژانس در ایران انجام شد».
 
روابط ایران و آژانس در ماه‌های اخیر پس از پرونده مربوط به سایت مشکوک «تورقوزآباد» در جنوب تهران دچار تلاطم شده است.
آژانس از مدت‌ها پیش خواهان بازرسی از این سایت و سایتی دیگر در حومه اصفهان است و می‌گوید احتمال دارد در این دو سایت در اوایل دهه ۲۰۰۰ میلادی، فعالیت‌هایی انجام شده باشد که ایران پیشتر درباره آن گزارش نداده بود.
 
رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز چهارشنبه ۲۸ آبان گفت جمهوری اسلامی تاکنون اطلاعات معتبری درباره آثار ذرات اورانیوم کشف شده در یکی از سایت‌های خود ارائه نداده است.
 
بحث فعالیت‌های مشکوک در این سایت‌ها را نخستین بار در مهرماه سال ۹۷ بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل مطرح کرد.
 
دولت ایران ابتدا این گزارش را مسخره خواند ولی در ادامه به بازرسی آژانس از این مکان‌ها رضایت داد و تاکنون درباره فعالیت‌های مشکوک مطرح شده با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به جمع‌بندی و توافق نرسیده است.