ردیابی یک خبر جعلی؛ اتهام «دادن شماره شناسایی به کودکان مسلمان» از سوی فرانسه رد شد

 کلاس درس مدرسه‌ای در فرانسه دویچه وله :این روزها شایعه‌ای آنهم بر پایه اطلاعاتی نادرست در میان کاربران مسمان شبکه‌های اجتماعی در حال دست به دست شدن است؛ شایعه‌ای در این باره که فرانسه قصد دارد برای کودکان مسلمان شماره شناسایی تعیین کند. تأیید این شایعه از سوی وزیر حقوق بشر پاکستان در روز شنبه نیز به گسترش بیشتر این «خبر جعلی» کمک کرد.

علت ایجاد چنین شایعه‌ای به درک نادرست محتوای یک مقاله انگلیسی برمی‌گردد که اگرچه در ابتدا غیرعمدی بوده اما بعدا از این وضعیت سوء استفاده شده است. موضوع این مقاله، محتوای لایحه «تحکیم اصول جمهوری» دولت فرانسه است؛ چیزی که پیش‌تر تحت عنوان «لایحه جدایی‌طلبی» معروف بود و در چهارچوب آن از الزام طرح تمدید شماره شناسایی، که از قبل وجود داشت، برای «همه دانش اموزان فرانسه» سخن می‌گفت.

هدف از طرح چنین موضوعی در این لایحه نیز تلاش دولت فرانسه برای مقابله با ترک تحصیل دانش آموزان بوده است. دولت سعی داشت به این ترتیب مقابل تصمیم والدین برای خارج کردن دانش آموزان از مدارس و آموزش دادن آنها در خانه‌ها بایستد؛ بویژه آنکه این آموزش‌های محدود در خانه نه تنها باعث می‌شود دانش آموزان بسیاری از مهارت‌ها را نیاموزند بلکه حتی این خطر وجود دارد که آنها تحت آموزش‌های مذهبی افراطی قرار بگیرند.

در این زمینه جرالد دارمانین، وزیر کشور فرانسه به آمارهایی اشاره کرده بود که نشان می‌داد در برخی از محله‌های فرانسه، در مدرسه تعداد پسران بسیار بیشتر از دختران است؛ در حالی که بر اساس آمارهای دولتی در آن مناطق دختران بیشتری متولد شده بودند. به گفته او «این یک رسوایی است که نمی‌توان این ارواح کوچک را در جمهوری فرانسه دید.»

دولت همچنین سعی داشت از مسیر گسترش سیستم شماره شناسه دانش آموزان که سالهاست وجود دارد و به «INE» معروف است، به آموزش ملی این کشور اجازه دهد تا وضعیت آموزشی همه دانش آموزان فرانسه را از ابتدای دوره تحصیل پیگیری کند.

تا کنون دانش آموزانی که صرفا در خانه آموزش می‌دیدند همچنین دانش آموزان مدارس خصوصی غیرپیمانی، فاقد چنین شماره شناسایی دانش آموزی بودند.
شایعه چگونه ساخته شد؟
اما تهیه چنین لایحه‌ای با منطق توسعه شماره شناسایی دانش آموزی به همه دانش آموزان مشغول تحصیل در فرانسه، منبع ایجاد شایعه بویژه در میان جوامع مسلمان شد.

پنج‌شنبه گذشته الکس تیفین، یک روزنامه‌نگار مسلمان بریتانیایی در صفحه توییتر خود پیامی جنجالی را منتشر کرد و این کار او سرآغاز ایجاد شایعات شد. او نوشت: «ماکرون برای رهبران مسلمان اولتیماتوم "ارزش‌های جمهوری" تعیین کرد. به فرزندان یک شماره شناسایی برای مکان‌یابی آنها داده می‌شود. امامان مساجد باید ثبت نام شوند. هیچ اقدامی سیاسی به‌عنوان یک مسلمان نباید انجام داد. ماکرون دارد کاملا یک مارین لوپن می‌شود.»

او سپس در پیام زنجیره‌ای دیگری اعلام کرد که «اسلام‌هراسی در فرانسه نهادینه شده است.»

BBC News - France's Macron issues 'republican values' ultimatum to Muslim leaders.

• Children will be given an IDENTIFICATION NUMBER to help locate them.
• Imams must register.
• No political actions as Muslims.

Macron is going full Marine Le Penhttps://t.co/vJg21Xmkzy

— Alex Tiffin FND BPD DEP (@RespectIsVital) November 19, 2020

پیام‌های توییتری او توسط دهها هزار نفر از کاربران بازنشر شد و به این ترتیب ادعاهای نادرست او در این باره که شماره‌های شناسایی تنها به «کودکان مسلمان داده می‌شود» در شبکه‌های اجتماعی دست به دست شد.
وزیر پاکستانی هم اطلاعات نادرست را به اشتراک گذاشت
این اطلاعات نادرست از شبکه‌های اجتماعی به وبسایت‌های مسلمانان هم راه یافت و از جمله وبسایت «The Muslim Vibe» که در لندن فعال است، به آن پر و بال بیشتری داد. این وبسایت در مقاله روز شنبه خود، از «تحولات جدید تکان دهنده‌ای که بیش از هر زمانی رشد اسلام‌هراسی را نشان می‌دهد و از سوی دولت فرانسه نیز پشتیبانی می‌شود» ابراز نگرانی کرد.

این مقاله نیز بار دیگر ادعا کرد که فرانسه سعی دارد با لایحه جدید «فرزندان مسلمانان را موظف به داشتن شماره شناسایی کند تا بتوان آنها را ردیابی کرد».

این دقیقا همان مقاله‌ای بود که روز شنبه از سوی شیرین مزاری، وزیر حقوق بشر پاکستان به اشتراک گذاشته شد. خانم مزاری متنی را نیز به همراه این مقاله منتشر و در آن ادعا کرد: «فرانسه همان کاری را با مسلمانان می‌کند که نازی‌ها با یهودیان کردند. فرزندان مسلمانان باید شماره شناسایی بگیرند (درحالیکه دیگر کودکان نه) همانطور که یهودیان مجبور بودند یک ستاره زرد را روی لباسشان بچسبانند تا شناسایی شوند.»

سفارت فرانسه در پاکستان بلافاصله به این پیام واکنش نشان داد و آن را خبر دروغ و یک اتهام نادرست خواند.

پس از آن نیز در پی اعتراض مقامات فرانسه، شیرین مزاری مجبور شد روز یکشنبه این پیام را از روی صفحه توییترش حذف کند.
پیام توییتری شیرین مزاریاین پیام در حالی در شبکه‌های اجتماعی منتشر شد که پاکستان از ماه سپتامبر یعنی از زمان انتشار دوباره کاریکاتورهای محمد، پیامبر مسلمانان در نشریه شارلی ابدو صحنه تظاهرات ضد فرانسوی بوده است.

وزارت خارجه فرانسه در یکی از آخرین تلاش‌ها برای مبارزه با این شایعه، مجموعه پیامهای توییتری را منتشر کرده و در جریان آن ضمن رد کردن هرگونه اتهام مبنی بر اینکه دادن شماره شناسایی به دانش آموزان بر اساس دین و اعتقادات مذهبی آنهاست، اعلام کرده است که تا کنون ۱۲ میلیون دانش آموز در این کشور این شماره شناسایی را دریافت کرده‌اند و همین روند تا پوشش همه دانش آموزان بخش خصوصی از جمله دانش آموزانی که در خانه آموزش می‌بینند ادامه خواهد یافت.