جنگ در ناگورنو-قره‌باغ؛ دست‌کم ۲۱ نفر کشته شده‌اند

رادیو فردا : با آغاز درگیری‌ها میان جمهوری‌های آذربایجان و ارمنستان ۱۶ نیروی نظامی و چندین شهروند غیرنظامی در روز یکشنبه ۶ مهر کشته شدند، رخدادی که نگرانی‌ها از بی‌ثباتی در منطقه قفقاز جنوبی را به شدت افزایش داده است.
 
در این حال دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده، گفت که واشینگتن در جست‌وجوی راهی برای توقف خشونت‌ها میان آذربایجان و ارمنستان است.
 
آقای ترامپ عصر یکشنبه در نشستی خبری اظهار داشت: «ما کاملا شرایط را رصد می‌کنیم. ما روابط خوبی در آن منطقه داریم و باید ببنیم که آیا می‌توانیم [درگیری‌ها] را متوقف کنیم.»
 
به گزارش خبرگزاری رویترز، ناگورنو قره‌باغ روز یکشنبه اعلام کرد که بر اثر حملات هوایی و آتش توپخانه آذربایجان، ۱۶ نیروی نظامی آن کشته و بیش از ۱۰۰ نفر مجروح شده‌اند.
 
ارمنستان و ناگورنو حکومت نظامی اعلام کرده و جمعیت مردان خود را بسیج کرده‎اند. آذربایجان نیز که به نوبه خود حکومت نظامی اعلام کرده، می‌گوید اقدام نیروهای آن واکنشی به حملات ارمنستان بوده و در جریان حملات ارمنستان پنج عضو یک خانواده کشته شده‌اند.
 
به گفته مقامات آذربایجان، نیروهای این کشور کنترل هفت روستا را به دست گرفته‌اند. ناگورنو قره‌باغ نخست این امر را تکذیب کرد، اما بعد پذیرفت که «برخی مواضع» به دست نیروهای آذربایجان افتاده است.
 
گزارش‌ها حاکی است که نیروهای جدایی‌طلب در ناگورنو قره‌باغ صبح روز یک‌شنبه شش مهر، چهار بالگرد نظامی جمهوری آذربایجان را در این منطقه سرنگون کردند. وزارت دفاع ارمنستان نیز از ساقط کردن ۱۵ هواپیمای بدون سرنشین و همچنین انهدام ۱۰ دستگاه تانک در این منطقه خبر داده است.
 
مقام‌های ناگورنو قره‌باغ می‌گویند که نیروهای جمهوری آذربایجان بامداد یک‌شنبه در امتداد خط مقدم جبهه قره‌باغ و از جمله شهر اصلی این منطقه یعنی استپاناکرت/خان‌کندی اقدام به «بمباران» اماکن نظامی کرده‌اند.
 
نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، نیز می‌گوید که جمهوری آذربایجان به اهداف غیرنظامی در منطقه مورد مناقشه ناگورنو قره‌باغ حمله کرده است.
 
وزارت دفاع ارمنستان در بیانیه‌ای تاکید کرده که «پاسخ ما متناسب (با این حملات) خواهد بود و مسئولیت کامل این وضعیت بر دوش رهبری نظامی-سیاسی آذربایجان است».
 
این بیانیه می‌افزاید: «در حال حاضر، ارتش جمهوری آذربایجان در صدد انجام اقدامات تلافی‌جویانه است و موقعیت عملیاتی کاملا در کنترل نیروهای ما است.»
 
از سویی وزارت دفاع جمهوری آذربایجان نیز اعلام کرده که «ضد حمله‌ای را با هدف فرونشاندن اقدام جنگ‌طلبانه ارمنستان و تضمین امنیت جمعیت (ساکن در منطقه)» ترتیب داده است.
 
آذربایجان می‌گوید که «۲۰ درصد از اراضی‌اش، از جمله ناگورنو-قره باغ و هفت منطقه دیگر، حدود سه دهه قبل به اشغال نیروهای ارمنی درآمده و همه این سرزمین‌ها باید بازگردانده شوند.»
 
بر اساس گزارش‌ها سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه، روز یکشنبه به عنوان میانجی با وزاری خارجه این دو کشور و همچنین وزیر کشور ترکیه تلفنی گفت‌وگو کرد.
 
هم‌زمان، ترکیه خواستار آتش‌بس فوری توسط نیروهای ارمنی شده و آن‌چه را که «تخاصم» نسبت به جمهوری آذربایجان خوانده است، عامل «آتش‌افروزی در منطقه» عنوان کرده است.
 
رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، با موضع‌گیری در صفحه توئیتر خود اظهار داشت که آنکارا با آذربایجان اعلام همبستگی می‌کند و به حمایت خود از این کشور ادامه می‌دهد.
 
اردوغان همچنین مردم ارمنستان را به ایستادگی «علیه رهبران‌شان که آنها را به سوی فاجعه سوق می‌دهند» فراخوانده است. رئیس جمهوری ترکیه گفت مردم ارمنستان باید زمام امور را به دست بگیرند و اجازه ندهند که بازیچه شوند.
 
نیروهای ارمنستان و جمهوری آذربایجان بارها بر سر منطقه ناگورنو قره‌باغ با هم درگیر شده‌اند. زد و خوردهای مرزی چند ماه اخیر شدیدترین درگیری از سال ۲۰۱۶ تلقی می‌شود. در آن درگیری‌ نظامی ده‌ها نفر کشته شدند.
 
دو کشور از سال‌ها پیش بر سر منطقه قره‌‌باغ کوهستانی با هم اختلاف دارند. این منطقه با اکثریت ارمنی که بخشی از خاک آذربایجان است از زمان پایان جنگ در سال ۱۹۹۴ در کنترل ارمنستان قرار دارد. دو طرف در همان سال پیمان آتش‌بس امضا کردند اما این پیمان نیز به اختلافات میان دو کشور پایان نداد.
 
آخرین بار، اوج درگیری‌های در فاصله روزهای ۲۲ تا ۲۴ تیر ماه سال‌جاری روی داد و شمار قربانیان دو طرف مجموعاً به ۱۶ کشته رسید که یکی از آنها غیرنظامی بود.
 
کشته شدن ۱۶ تن در درگیری‌های اخیر بالاترین رقم در چهار سال اخیر به شمار می‌رود. پیش از این، بالاترین رقم تلفات مربوط به درگیری‌های سال ۲۰۰۸ بود.
 
آمریکا، روسیه، اتحادیه اروپا و ترکیه بارها خواستار خویشتن‌داری دو طرف شده‌اند، با این حال، اقدامات بین‌المللی برای پایان دادن به این بحران، تا کنون بی‌نتیجه مانده است.
 
با این‌که از آغاز این بحران ۳۲ سال می‌گذرد، مناقشه همچنان پابرجاست و حدود ۳۰ هزار نفر در این مدت کشته شده‌اند.