تحقیقات بهداشت جهانی در مورد کرونا در ووهان؛ «بیمار صفر شاید اهل جای دیگری باشد»

رادیو فردا :در آستانه آغاز تحقیقات سازمان جهانی بهداشت در شهر ووهان چین، مدیر امور اضطراری این سازمان گفته بیمار صفر ممکن است اهل این شهر نباشد.

شیوع گسترده و اولیه بیماری ناشی از ویروس کرونای سارس-۲ نخست در ووهان، شهری در استان هوبئی، در مرکز خاوری چین، رصد شد.

اما پژوهشگران این احتمال را ممکن می‌دانند که بیمار نخست، کسی که احتمالا ویروس از خفاش یا حیوان دیگری به او سرایت کرده، از جای دیگری آمده باشد.

در عین حال مشخص نیست آیا این تحقیقات شامل موسسه ویروس‌شناسی ووهان، که دونالد ترامپ و شماری از اعضای دولت او اتهام‌هایی را متوجه نقش آن در سرایت کرونا و همه‌گیری کووید-۱۹ مطرح کرده‌اند، می‌شود یا نه.

نهاد دولتی جمهوری خلق چین، «کمیسیون ملی بهداشت»، گفته بود بیماران مبتلا به «ذات‌الریه مرموز» در فاصله ۱۲ تا ۲۹ دسامبر، ۲۱ آذر تا هشتم دی ماه، دیده شده‌اند.

اما در حال حاضر پژوهش‌ها و تحقیقات مختلف، نشان می‌دهند که نخستین موارد ابتلا به زمانی پیش از این تاریخ باز می‌گردد و مقام‌های دولتی چین نیز مدت‌ها نگرانی‌ها و هشدارهای جامعه پزشکی در آن کشور را ساکت کرده بودند.

مایک رایان، مدیر برنامه اضطراری سازمان جهانی بهداشت، در نشستی خبری گفته «واضح است که خوشه نخست بیماری در ووهان دیده شده است. طبیعتا تحقیقات همه‌گیرشناسی هم در آن‌جا آغاز می‌شود».

آقای رایان تاکید کرده سال‌ها مشغول امور تحقیقاتی در مورد همه‌گیری بیماری‌ها بوده و «بیمار صفر لزوما اهل همان ‌جایی نیست که خوشه اول بیماری دیده شده‌است».

رایان می‌گوید «بیمار صفر مشخصا در زمانی پیش (از گزارش‌ها) وجود داشته و شاید هم اساسا اهل جای دیگری‌ست. در نتیجه نباید ذهن را محدود کرد».

مدیر برنامه‌های اضطراری سازمان بهداشت جهانی یادآوری کرده است که سال‌ها طول کشید تا ریشه اصلی بیماری «مرس» مشخص شود و در مورد بیماری سارس هم پژوهشگران در نهایت نتوانستند به‌طور قطع متوجه شوند ویروس چگونه از حیوان یا حیوانات به انسان انتقال یافته است.

بیمار صفر به نخستین انسان بیماری اطلاق می‌شود که به ویروسی یا میکروبی آلوده شده است.

مرس یا سندروم تنفسی خاورمیانه، بیماری بود ناشی از گونه‌ای از کروناویروس‌ها که در عربستان گزارش شد و بیشتر موارد ابتلا نیز در شبه‌جزیره عربی ثبت شدند.

سارس یا سندروم تنفسی حاد هم بیماری خطرناک دیگری ناشی از کروناویروس بود که در سال‌های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳ در جنوب چین شایع شد و صدها کشته در چند کشور جهان برجای گذاشت، اما در بازه‌ای از زمان ناگهان متوقف شد.

ویروس سارس از خفاش به انسان انتقال پیدا کرده بود، اما بخش مهمی از نحوه انتقال، از جمله میزبان دوم، ناشناخته است.

در سال ۲۰۱۷ شی جـِنگ‌لی و چویی جیه، دو پژوهشگر چینی، این تئوری را مطرح کرده بودند که کروناویروس سارس (در سال‌های ۲۰۰۲ و ۲۰۰۳) در خفاش‌هایی در مناطق دورافتاده استان یون‌نان رواج یافته بود.

شی جـِنگ‌لی، ویروس‌شناس نامدار چینی، از مدیران موسسه ویروس‌شناسی ووهان است. موسسه‌ای که با اتهام‌های شماری از مقام‌های دولت آمریکا روبه‌رو شده که می‌گویند احتمالا ویروس «از آن به بیرون درز کرده‌است». این موسسه این اتهام‌ها را رد کرده‌است. شماری از پژوهشگران سرشناس از جمله در آمریکا تاکید دارند که ویروس از حیوان به انسان انتقال پیدا کرده‌است.

سازمان جهانی بهداشت نیز با انتقادهای شدید دولت آمریکا روبه‌رو شده که این نهاد را به «هم‌داستانی» با جمهوری خلق چین و ناکارآمدی و ارائه ارزیابی‌های نادرست متهم کرده‌است. دولت آمریکا از این سازمان خارج شده‌است. از سوی دیگر مدیرکل سازمان جهانی بهداشت گفته واشینگتن «از روز اول» در جریان مسائل مربوط به شیوع ویروس کرونای جدید در ووهان چین قرار داشت.